\n\n\n

Güney Kıbrıs Rum Kesimi’nin Mısır, Lübnan ve İsrail’le anlaşmalar yaparak belirlediği münhasır ekonomik bölgesinde petrol arama çalışmalarına başlama kararının ardından Türkiye, apar topar KKTC ile kıta sahanlığı anlaşması imzaladı ve KKTC açıklarında petrol aramasına başlanacağı açıkladı.

Hükümetin bu hamlesinin ne anlama geldiğini, Dışişleri Bakanlığı’nın yetiştirdiği en bilinen deniz hukukçularından olan eski MHP yöneticilerinden emekli Büyükelçi Deniz Bölükbaşı’na sorduk. “İmzalanan anlaşma yeni değil. Bakanlıkta ilgili birimin başındayken 10 yıl önce ben kaleme almıştım” diyen Bölükbaşı şu değerlendirmeyi yaptı:

“KKTC ile anlaşarak arama yapılacağı söylenen yer zaten Türkiye’nin kendi karasuları içinde. İskenderun Körfezi’nde petrol araştırmaları için halihazırda TPAO tarafından verilmiş 10 ruhsat da var. Orada arama yapmak için KKTC ile bu anlaşmaya gerek yok. Anlaşmanın tek amacı ‘Rumlar yaptı biz de karşılık verdik’ diye şov yaparak halkı kandırmak.”

‘Orada Türkiye’nin hakkı yok’

Rumların arama başlattığı bölgenin ‘Kıbrıs Adası’nın güneyinde olmasına’ dikkat çeken Bölükbaşı durumu, “Türkiye, Rumların arama yaptığı o sahada hak iddia edemez. Çünkü kıta sahanlığı, münhasır ekonomik bölge belirlemesinde bir adayı atlayamazsınız. Türkiye ancak şuna itiraz edebilir: ‘Kıbrıs’ta tüm Kıbrıs halkını temsil eden meşru bir hükümet yoktur. Çözüm olmadığı için bu yönetim uluslararası anlaşma yapamaz. Adanın etrafındaki sualtı zenginliklerinde Kıbrıs Türkü’nün de payı vardır’ diyebilir” sözleriyle izah etti.

Durumun, 1987 yılında Yunanistan ile Ege’de yaşanan krizden farklı olduğunun altını çizen emekli diplomat, “Orada Türkiye’nin hakları söz konusuydu ve bu yüzden ‘Sen yaparsan ben de yaparım’ diyerek her iki tarafın da aramadan vazgeçmesi sağlanabildi. Temel fark burada Türkiye’nin hakkının söz konusu olmaması. Zaten 8 yıldır da Rumlar oralarda sismik araştırma yapmışlar. O nedenle şimdi çıkıp ‘donanmayı Akdeniz’e gönderiyorum’ söylemiyle sadece kendimize güldürürüz” dedi.

Anlaşmanın gereği bağımsızlıktır

Bakanlıkta olduğu dönemde, Türkiye-KKTC kıta sahanlığı anlaşma taslağı hazırlanmasının stratejik bir gerekçesi olduğunu belirten Bölükbaşı, “İmzalanması durumunda bu anlaşmanın amacı KKTC’nin bağımsız devlet olması yolunda bir adım atmaktı. Bu strateji doğrultusunda hazırlanmıştı” dedikten sonra şöyle devam etti:

“Bu anlaşmayı imzalamakla Türkiye ‘Kıbrıs’ta artık çözüm ümidi kalmamıştır, müzakere sürecini kesiyoruz. KKTC’yi bağımsız devlet olarak tanıdığımız gibi dünyaya da öyle tanıtacağız. KKTC egemenlik anlaşması yapma hakkına da sahiptir ve ilk anlaşmasını bizimle yapacaktır’ diyecekti. Hükümet madem bu anlaşmayı yaptı o zaman dünyaya bunun siyasi mesajını da vermeli ve iki devletli sürece girdiğini açıklamalıdır. Bu yapılmayacaksa, imzalanan bu anlaşmanın bir şovdan öte değeri olamaz.”

\n\n\n

CHP: HANİ İLİŞKİNİZ İYİYDİ?

CHP dış politika sözcüleri ise AKP’nin temel hatasının Rumların Mısır, Lübnan ve İsrail ile anlaşma yapmasına göz yummak olduğunu belirterek “Üç anlaşma da, AKP döneminde hayata geçti. Mısır ve Lübnan ile iyi ilişki iddiasındaki hükümet bunları iptal ettirmeli ya da uygulamaya girmesini engellemeliydi” görüşünü dile getirdi.