Başbakan Tayyip Erdoğan, önceki gün TBMM Başkanı Cemil Çiçek’e sürpriz bir ziyarette bulundu. Erdoğan, beraberinde AKP’nin iki numaralı koltuğunda oturan ve partinin Anayasa Uzlaşma Komisyonu üyesi olan Mehmet Ali Şahin’le birlikte öğlen yemeğinde buluştuğu Çiçek’le 1.5 saat görüştü. Türkiye’nin yoğun ve hareketli tartışmalar içinde olduğu bir dönemde gerçekleştirilen görüşmenin ağırlıklı gündemini yeni anayasa konusu oluşturdu.

Erdoğan, 2012 sonunda anayasa uzlaşma komisyonu için verdiği sürenin bittiğini açıklamıştı. Çiçek de bunun üzerine liderler turu yaparak kendi deyişiyle komisyon için “makul bir süre” daha çalışma vizesi almıştı. Ancak Çiçek bu ek süreyi alır almaz AKP’den “Bu ek süre en fazla üç aydır. Mart sonunda süre biter” açıklaması geldi. Erdoğan da bir süredir, “Komisyon mart ayı sonuna kadar çalışır. Bitirirse yeni anayasa yapılır. Bitmezse kendi taslağımızı getirir, 330 oyu bulursak referanduma götürür, halkın desteğini ararız” açıklamaları yapmakta. Çiçek ise “Bu sürede daha fazla mesai yapar, partilerin uzlaşmasıyla anayasayı yaparız” diyerek hâlâ uzlaşı olasılığından yana tavır çizmekte.

İlk hedef rakibin elini görmek

Tam bu noktada Erdoğan, açıklamalarla yetinmeyerek Çiçek’i ziyaret eti ve partisinin yeni anayasa ile ilgili takvimini bizzat iletmiş oldu. AKP kurmaylarından edindiğimiz bilgiler Erdoğan’ın görüşmede komisyon için “Elini çabuk tutsun” mesajı verdiği şeklinde. Erdoğan’ın görüşmede, kendi takvimlerine göre mart ayı sonunda uzlaşma komisyonunun çalışmalarını tamamlamasını istediği belirtiliyor. Erdoğan, bir süre önce MHP lideri Devlet Bahçeli’nin “anlamlı” diye nitelediği 23 Nisan’a “en son tarih” olarak sıcak bakabileceklerinin mesajını da vermiş. Ancak bunun olabilmesi için, komisyondaki 4 partinin mart ayı sonunda anayasanın bütün bölümleri için önerilerini Meclis Başkanlığı’na iletmesini önkoşul olarak sunmuş.

Böylece Erdoğan, mart ayı sonunda uzlaşma olmasa dahi anayasanın her bölümü için partilerin neler önerdiklerinin ortaya çıkmasını sağlamış olacak. Böylece daha sonra masadan kalkılırken her partinin öneri metinleri Erdoğan’ın elinde olacak ve süreç başarısızlıkla sonuçlanıp masa dağıldığında, Erdoğan bu metinleri göstererek “Uzlaşmak için değil uzlaşmamak için bu önerileri getirdiler” propagandası yapma şansını elde edecek.

Uzlaşma olmazsa başkanlık gelir

AKP partilerin önerilerini mart sonuna kadar iletmesi durumunda 23 Nisan’a kadar komisyona süre tanıma taraftarı. Eğer bu arada da uzlaşma sağlanırsa AKP’nin yapacağı tek özveri başkanlık sistemi önerisini geri çekmek olacak. Ancak uzlaşma olmaması durumunda, AKP 23 Nisan’ı beklemeden masadan çekilmek ve başkanlık sistemi konusunda ısrarlı olmak niyetinde. Bundan sonrasına ilişkin AKP planları da belli.

İmralı sürecinden de yararlanacak

2010 yılındaki 26 maddelik anayasa değişikliği sürecinin bir benzeri üç yıl sonra bu kez AKP’nin anayasa taslağı için hayata sokulacak. Hatta belki yine eylül ayında referanduma gidilecek. Bu oyun planı çerçevesinde Erdoğan, Meclis’teki oylamalarda BDP’den gelecek 30 oyu garanti altına almak için ‘İmralı süreci’nden de faydalanacak. Böylece referandum için gerekli 330 sayısına ulaşarak kendi anayasasını halkın oyuna sunabilecek.

Kafasında eylül takvimi

AKP’nin takvimine göre mayıs ya da en geç haziran ayı sonunda anayasanın Meclis’ten geçmesi durumunda aynen 2010’da olduğu gibi eylül ayında bu kez yeni anayasa için referanduma gidilecek. AKP kurmayları, Erdoğan-Çiçek görüşmesi sonrasında sürecin hızlanmasıyla 4 partinin üzerinde uzlaşacağı maddelerin mart sonuna kadar artabileceği düşüncesinde. Bunda CHP ve MHP’nin “AKP, BDP ile anlaşıp referanduma gitmesin” şeklindeki psikolojisinin de etkili olacağına inanıyorlar. Erdoğan ve ekibinin düşüncesi yeni anayasa metninin yüzde 80’ini dört partinin uzlaşısıyla hazırlayıp kalan yüzde 20’lik bölümü referanduma onayına götürmek şeklinde.

Öyle anlaşılıyor ki her ne kadar ‘uzlaşma arıyoruz’ dese de Erdoğan aslında Türkiye’ye kendi takvimini dayatarak yeni anayasayı eylül ayında çıkararak bu meseleyi bitirmek istiyor.