\n\n\n

Bu köşedeki bazı yazılarımızda, vergi idaresi tarafından istenen pek çok beyan ve bildirimin zamanında ve tam olarak yerine getirilememesi halinde Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesi hükmü uyarınca “özel usulsüzlük cezası” uygulandığını belirttik ve eleştirdik.

Aslında bize göre; bu ceza uygulaması ile mükellefler değil, yoğun iş yükü altında tüm yasal sorumluluklarını yerine getirmeye çalışan muhasebe mesleği sorumluları cezalandırılmakta.

Üstelik Vergi Usul Kanunu’nun bir başka hükmüne göre zaten Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirler, imzaladıkları beyannameler veya yaptıkları tasdiklerden sorumlu tutuluyor.

Aynı şekilde; serbest meslek kazancı elde eden doktorlar, avukatlar vb. serbest meslek erbabı da mesleklerini ifa ederken çeşitli sorumluluklarla muhatap durumda.

İşte bu sorumluluklardan bir nebze de olsa kurtulabilmek için son dönemde bir sigorta kolu geliştirildi: “Mesleki Sorumluluk Sigortası.” Meslek mensupları mesleki sorumluluk sigortası primleri ödüyorlar ve herhangi bir sorumlulukla muhatap tutulurlarsa sigorta şirketi gerekli ödemeyi yapıyor.

Bu noktada ise mesleki sorumluluk sigortası için ödenen primlerin, mesleki kazancın tespitinde indirim konusu yapılıp yapılmayacağı tartışılıyor.

Gelir İdaresi Başkanlığı, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı tarafından 14 Kasım 2011 tarihinde verilen 611 sayılı özelgede bu primlerin gider olarak kabul edilemeyeceğini belirtiyor. Bu sigortanın zorunlu olmadığı, bu nedenle giderlerin indirilemeyeceği vurgulanıyor.

Oysa bu fikre katılmak mümkün değil. Şöyle ki: Gelir Vergisi Kanunu’nun 68/1. maddesinde, mesleki kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için ödenen genel giderlerin serbest meslek hasılatından indirilebileceği belirtilir.

Ve bir giderin, mesleki kazancın tespitinde dikkate alınabilmesi için yapılan giderle kazancın elde edilmesi ve idamesi arasında açık bir nedensellik ilişkisinin bulunması gerekir.

Yapılan giderlerin mesleki hasılattan indirilebilmesi için gerekli bir diğer şart da söz konusu giderlerin işin mahiyetine uygun bulunması ve işin genişliği ile orantılı olmasıdır. İşin mahiyeti ve hacmi dikkate alındığında, mesleki kazancın elde edilmesi için yapıldığı anlaşılabilen harcamalar genel gider olarak kabul edilmelidir.

Bu kısa açıklama bile, mesleki sorumluluk sigortası kapsamında ödenen primlerin gider olarak dikkate alınması gerektiğini ortaya koyuyor. Ve bugün meslek mensuplarına yüklenen sorumluluk o kadar büyük ki, bu sigorta yapılmazsa ve bu sigorta primleri ödenmezse mesleki faaliyete devam edebilmek mümkün olamayabiliyor.

Söz konusu çelişkili yaklaşımı başka örneklerle de açıklamak mümkün. Uygulamada bir meslek mensubunun, işyeri için ödediği sigorta primleri, envanterine dahil araçlar için ödediği sigorta primleri gider olarak kabul ediliyor. Bu sigortalar da zorunlu değil ama indirimine izin veriliyor.

Mesleki sorumluluk sigortası primlerinin kesinlikle gider olarak dikkate alınması gerekiyor. Gelir İdaresi’nin bu doğrultuda yapacağı açıklamalarla 100 bine yakın meslek mensubunu rahatlatacağına inanmak istiyoruz.

\n\n\n

Genel Sağlık Sigortası’nın 1 Ocak’ta zorunlu yürürlülüğe girmesiyle sağlıktaki haklar da önem kazandı. Bu haktan yararlanmak isteyenler için biraz kafalar karışık. İşte size ana başlıklarıyla kısa yol haritası.

Sigortalı çalışan, isteğe bağlı sigorta primi ödeyen veya SGK’den emekli aylığı alan kişilerle, bunların eşi, 18 yaşını, lise ve dengi okullarda öğrenim görmüşse 20 yaşını, yükseköğrenim görmüşse 25 yaşını doldurmamış evli olmayan çocukları, yaşına bakılmaksızın bakmakla yükümlü olunan kişi sayılıyor.

Kanuna göre bu kişilerin, malul olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları ile geçimi sigortalı tarafından sağlanan, geliri asgari ücretin net tutarından daha az olan ve diğer çocuklarından sağlık yardımı almayan ana ve babası da bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda. Yani bu kapsama girenler herhangi bir prim ödemeyecek.

65 yaş maaşı veya engelli maaşı bulunanlar, işsizlik sigortasından para alanlar, yeşil kart sahipleri, sığınmacılar, harp malulleri, köy korucuları ve muhtarların gelir testine girmelerine ise gerek yok.

Genel sağlık sigortalıları ile bakmakla yükümlü oldukları kişiler, sağlık kuruluşlarına başvurdukları tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası primi ödenmesi halinde sağlık yardımlarından faydalanabiliyor.

SSK sigortalılarının iş kanunlarında ücretsiz izinli sayılan süreler haricinde ayrıca bir takvim yılı içerisinde toplam 1 ayı aşmayan ve işverenlerince belgelendirilen ücretsiz izin sürelerinde genel sağlık sigortalılıkları devam ediyor. Bir takvim yılı içinde 1 ayı aşmayan anlaşmalı ücretsiz izin hallerinde sağlık yardımı almaya devam ediliyor.

Zorunlu sigortalılığı sona erenler ise bu tarihten itibaren 9 gün süreyle genel sağlık sigortasından yararlanabiliyor. Bu kişilerin sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten geriye doğru bir yıl içinde 90 günlük zorunlu sigortalılıkları varsa, sigortalılık niteliğini yitirdikleri tarihten itibaren yine 90 gün daha sağlık hizmeti alabiliyor.

Bu arada sigortalılara, sağlık yardımları haricinde, çalışmadıkları süreler için rapor parası da veriliyor.

GÜN EKSİĞİM VAR, BORÇLANMA YAPABİLİR MİYİM?

Bağ-Kur emekliliğim için bir buçuk yılım var. Kalan on sekiz aylık primi toptan ödeyebilir miyim? Günay Uslu

SGK’de; doğum, askerlik, yurtdışı gibi yasal borçlanmalar haricinde, eski yıllardaki gün boşluklarını toptan ödeme imkânı yoktur.

SORU - CEVAP

Sorularınız için malicozum6ismmmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek cevaplanacaktır.