Siyaset bilimci Alev Coşkun’un “Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay/İşgal, Hüzün, Hazırlık” adlı kitabının konusu, Mustafa Kemal’in İstanbul’da geçirdiği 6 ay. Coşkun, kitabının başına Atatürk’ün Türk Tarih Kurumu’nun girişinde mermere kazılan özdeyişini koymuş:

“Tarih yazmak, tarih yapmak kadar mühimdir. Yazan yapana sadık kalmazsa, değişmeyen hakikat insanlığı şaşırtacak mahiyet alır.”

Atatürk öyle sağlam bir mantıkla söylemiş ki, bir ulusun varlığında gerçek bir sorumluluğun vurgulandığı bu özdeyişin bütünlüğünü bozup herhangi bir kavramını öne çıkarmak olanaksızdır.

***

Bu sağlamlık, kavramların anlam artalanlarını da etkiliyor. Öyle ki, Atatürk, “yazanın yapana sadık kalması” sözüyle, tarihçinin nasıl bir ahlak taşıması gerektiğini de vurguluyor.

Belgesini ortaya koymadığı olaylar üzerine yargıda bulunmaktan kaçınan Alev Coşkun, incelemesini bu kavram bütünlüğü üzerine temellendiriyor. Böyle olunca, kurtuluş tarihini yozlaştıranların ipliğini de pazara çıkarmış oluyor.

Bu bağlamda Coşkun’un incelemesi, C. O. Tütengil’in kitabına verdiği adla, Mustafa Kemal’i “anlamak ve tamamlamak” noktasında odaklaşıyor.

***

Turgut Özakman’ı “Yakın tarihimizle ilgili sahte tarihler, hatta ansiklopediler var. Tarihini böylesine çarpıtan, gerçeğin yerine sahtesini geçirmeye çalışan bir başka millet var mıdır? Bu bize özgü, utanç verici bir durum. Son zamanlarda yeni kuşak iddiaların da üretildiğini görmekteydim” yargısına vardıran bu olmalıdır...

Coşkun da, Gamze Akdemir’in bir sorusuna verdiği yanıtta bu yolda bir yorumda bulunuyor:

Son yıllarda, kendilerine ‘İkinci Cumhuriyetçi’, ‘liberal’ ya da ‘dinci’ adı verilen kesimin kimi yazarlarının genel olarak Mustafa Kemal’in yaptıklarını küçümsemek için olur olmaz iddialar ortaya atmaları... Ulusal savaşın önemini azaltmak, orasından burasından kemirerek ve soru işaretleri yaratarak Atatürk’ü küçültmek, karşılığında özellikle son Padişah Vahdettin‘i yüceltmek yolunu tutuyorlar.

***

Bu görüşler ışığında anlaşılıyor ki, Coşkun, bir bakıma, Mustafa Kemal’i olur olmaz kişilerin düzeysiz yorumundan, ‘İkinci Cumhuriyetçi’ diye ne yaptıkları belirsiz kişilerin dayanaksız önyargılarından kurtarmak, sahte Atatürkçülerin nasıl bir üretimsizlik içinde bulunduklarını yüzlerine vurmak için yazmış bu kitabı.

Yazar, “anti-emperyalist Anadolu ihtilali”nin planlanıp düşünce düzeyinde yaşarlık kazandığı olaylara, bu olayların geçirdiği aşamalara değinmeden; bir bakıma, atomun ne olduğunu anlatmak için atomun çekirdeğini irdelemeden bir sonuca varılamayacağı görüşündedir.

***

Coşkun, birçok tarihçinin yaptığı gibi, belgeleri bir araya getirip tarihsel kolaj yapmıyor; olayın düşünsel ve kanıtsal özünü arıyor, Vahdettin’i bir kurtuluş savaşçısı gibi gösterip Mustafa Kemal’e İngiliz ajanı diyecek kadar alçaklaşanlara da ağzının payını veriyor.

Sözünü ettiğim konuşmasında, “Atatürk’ün son çare olarak Padişah Vahdettin’i Anadolu’ya geçirip, Milli Mücadele’yi padişahla birlikte yönetmek istediği gerçeğiyle karşılaşınca, birçok noktayı henüz bilmediğimize kanaat getirdim” demekten de çekinmiyor.

Sanırım, Coşkun’un “Samsun’dan Önce Bilinmeyen 6 Ay” incelemesinin farklılığı biraz da onun ulusal bilinciyle anlam kazanıyor.

binyazar@gmail.com