En fazla on yıl olmuştur diye düşünüyordum, yanılmışım. Auxerre’in teknik direktörü Guy Roux görevinden ayrılalı tam 13 yıl olmuş. Ne yankı yaratmıştı ama... Futbolu İçtenlikle Sevenler Cumhuriyeti olarak onun nasıl bir efsane olduğuna dair bir sürü yazı okuyup, yazıp, konuşmuştuk. Oysa başarıları saymakla bitecek kadardı. Bir kez Fransa şampiyonluğu ve birkaç da federasyon kupası. Peki neydi Guy Roux’yu orada o kadar uzun süre tutan? Boli’leri, Cantona’ları, Blanc’ları, Cisse’leri yetiştirmesi mi? Kulüp tarihinin en büyük başarılarını kazandırması mı? Hepsi var! Ama bir kulüpte 44 yıl teknik direktör olarak görev yapabilmek için çok daha fazlası gerekli. Takımın organik bir parçasıydı o. Bazen sahibi, bazen neferi, bazen aksi dedesi, bazen hin teknik adamı... Eski kuşak bir ‘müdürlük’ yani. Mahmut Hocamsı bir sorumluluk üstlenme. Tanıl Bora anlatmaya bayılır. Takım birinci ligde. O gene de tribüne giden ve geri gelmeyen bir top için sahanın ters tarafına dek yürüyor ve tüm aksiliğiyle ‘topunu’ istiyor. Dükkân sahibi işte!
Yıllar sonra Glasgow Rangers’ı ziyaret ettiğimizde -ki gitmeden önce ezeli rakibi Celtic’çiydim- benzer bir şey görmüştüm. Bir önceki yüzyılda epi topu 14 teknik adam çalışmış Rangers’ta. Bill Struth mesela, 34 yıl görev almış. Oysa Steven Gerrard, Rangers’ın 21. yüzyıldaki 14. teknik direktörü olarak geçenlerde yeni görevine başladı. Benim gönlümü çelen Steven değil Bill’di.
Lafı Arsene Wenger’e getireceğim, belli olduğu üzere. Gitti koca Fransız. 22 sene sonra Arsenal’i bıraktı. Tam da Arsenal onu bırakacakken... Homurtular arşa ulaşmışken, Süleyman Seba’ya söyledikleri gibi “Onca sene oldu, senin süren doldu...” tezahüratları başlamak üzereyken... Gitti Wenger. Kader bu ya, onun Arsenal’i bıraktığı hafta 27 sene Manchester United’a teknik direktörlük yapan Alex Ferguson da beyin kanaması teşhisiyle yoğun bakıma kaldırıldı. Zamanlama manidar!
Bundan 10 yıl önceydi. Bu sefer iyi hatırlıyorum. Süper Lig’de uzun süredir çalışan tek bir teknik adam yoktu. “Bakın Guy Roux’ya, olmadı Ferguson’a, Wenger’e” diyorduk. İstikrarın öneminden dem vuruyorduk. Şimdi Roux, Ferguson, Wenger gitti, bizde görevinin başında birkaç yılı doldurmuş teknik direktörden geçilmiyor, ama değişen pek bir şey yok.
Çünkü zamanın ruhu farklı akıyor artık. Klopp Dortmund’dan herkesin ortak kararıyla ayrılıyor, Guardiola Barcelona’da yıllarca kalabilecekken bırakıyor. Tuchel iki sezonda gidiyor, Ancelotti, Ranieri şampiyon oldukları takımdan sezon bitmeden kovuluyor. Ya teknik adamlar, ya taraftar, ya da kulüpler… Sıkılıyorlar işte! İyi mi, kötü mü tartışırız. Ama karşı duramıyoruz artık. İflah olmaz Arsenal taraftarı Nick Hornby’nin espn.com’da çıkan harika Wenger yazısını çeviren Socrates Dergi, yazıya Zamanımızın Bir Kahramanı başlığını atmış. Yanılıyorlar. Olsa olsa Mourinho’dur o. Wenger de kahraman, ama “dünden kalanlar”. Hiçbir yerde birkaç yıldan fazla çalışamayan ama gittiği yerde en tepede duran Jose Mourinho tutuyor bugünün ruhunu. Çalıştığı kulüplerde büyük başarı yakalayan ama hiçbir kulüpte bir ekol, bir miras yaratamayan Mourinho…
Şikâyet için söylemiyorum. Futbolun gerçekleri böyle artık. Uzun mesailer yok; pratik, pragmatik işler var. Bu sezon var, en fazla gelecek sezon var. Dahası yok. Aynı takımda futbolu bırakan oyuncular bile kalmadı. Benim en bayıldığım futbolculardan biri olan Iniesta dahi futbolu değil doğup büyüdüğü Barcelona’yı bırakıyor. İstikamet Uzakdoğu! O yüzden malzemecilerden çıkıyor efsaneler artık. Baksanıza Süreyya’ya. Dimdik ayakta!
Peki dünya böyle dönüyorken bu koltuk sevdalısı yöneticiler nereden çıktı? Onlar niye kendilerinin modasının geçtiğini göremiyorlar? Zamanın ruhunu niye okuyamıyorlar? Çünkü orada güç zehirlenmesi var. Koltuğa bağlı gelecek ve yaşam hesapları var. Öyle olunca da zamanın ruhu falan yalan oluyor.
Neyse ki seçimler var, değil mi? Efsaneler bırakır, tiranlar gider. Seçimle de olsa gider. Değil mi?