Atatürk, Nutuk’ta, CHP programını aşağıda cümlecikler halinde böldüğüm ve numaraladığım ilkeler çerçevesinde özetlemişti:

1) ‘Hâkimiyet milletindir’ (egemenlik ulusundur),

2) ‘Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin dışında hiçbir makam, milletin yazgısına hâkim olamaz’,

3) ‘Bütün yasaların yapılmasında, her nevi örgütlenmede, yönetimin her türlü ayrıntısında, genel eğitimde, iktisatta, milli hâkimiyet esasları içinde hareket edilecektir’,

4) ‘Saltanatın kaldırılması hakkındaki karar değişmez ilkedir’, gibi bilinmesi gereken önemli noktalar...

5) Ve mahkemelerin düzeltileceği ve bütün yasalarımızın hukuk biliminin gereklerine göre yeni baştan yazılacağı ve tamamlanacağı,

6) Ondalık ürün vergisinin değiştirileceği (Aşarın kaldırılacağı),

7) Milli bankaların sermayesinin artırılacağı,

8) İhtiyaç duyduğumuz demiryollarının inşa edileceği,

9) Öğretimin birleştirilmesine derhal başlanacağı,

10) Ve fiili askeri hizmet süresinin azaltılacağı,

11) Ülkenin imarına çalışılacağı vb... gibi önemli ve ivedi gereksinmeler, ilan edilen ilkelerin dışında kalmamıştı.

12) Barış hakkındaki görüşümüzün de, ‘Mali, iktisadi, idari bağımsızlığımızı mutlaka sağlamak koşuluyla, barış sağlamaya çalışmak olduğunu’ söyledik.

13) Hilafet makamının, bütün İslam’a ait bir makam olabileceğini de işaret ettik. İlkeler, ‘Halk Partisi’nin kuruluşuna ve çalışmasına yeterliydi.

Partinin adına daha sonra ‘Cumhuriyet’ kelimesi de eklenerek -bilindiği gibi- ‘Cumhuriyet Halk Partisi’ adı verildi. (Emre Kongar Seçkisiyle Nutuk, Remzi Kitabevi, İstanbul, 2018, ss. 183- 184)

***

Demek ki neymiş; CHP, Atatürk tarafından siyasal ve ideolojik olarak “Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin dışında hiçbir makam, milletin yazgısına hâkim olamaz” ilkesini hayata geçirmek için kurulmuş!

Atatürk’ün Partisi CHP, kurulduğu andan beri, bu ilkeyi hayata geçirmek ve korumak için sürekli olarak sınav vermek zorunda kalmıştır. Aslında bu yazı dizisinde özetlemeye çalıştığım, CHP’nin, Cumhuriyet tarihi ile koşut olan serüveni, bu sınavların öyküsüdür.

Ucube bir Anayasa ile “Tek Adam Yönetimine” geçilen ülkemizde, CHP yine bu ilkeyi korumak sınavıyla karşı karşıyadır. Parti içindeki iktidar hesaplaşmasının “Sen-Ben” çekişmesi biçiminde bir sandalye kavgası olarak değil, “Demokrasiyi Yeniden Kurma” programı çerçevesinde yapılması, Atatürk’ün Partisi’ne daha çok yakışacaktır.

DİREN CHP... DİREN MİLLİ EGEMENLİK... DİREN DEMOKRATİK CUMHURİYET!

Not: Bu Pazar yazısında da içerdekileri unutmadığımı, 5. maddeyi siyahla vurgulayarak belirtmeye çalıştım: Aaah “Hukuk biliminin gerekleri” Ah!