Bizim düzeltme servisi bir âlemdir:
Her bir arkadaş bir ansiklopedidir!
Ben “Bu ‘düzenbaz’dan niye kurtulamıyoruz” diye sorunca sevgili Enver Topaloğlu aşağıdaki açıklamayı yolladı:
“Türkçede b, c, ç, d, f, g, ğ, h, j, k, l, m, n, p, r, s, ş, t, v, y, z harfleri ünsüz harflerdir.
Ünsüz harfler ‘seda’ bakımından, ‘teşekkül’ noktası bakımından ve ‘temas derecesi’ bakımından sınıflandırılırlar.
Seda bakımından:
Sedalı ünsüzler: b, c, d, g, ğ, j, l, m, n, r, v, y, z.
Sedasız ünsüzler: ç, f, h, k, p, s, ş, t.
Teşekkül noktası bakımından:
Dudak ünsüzleri: b, p, m.
Diş-dudak ünsüzleri: f, v.
Diş ünsüzleri: d, t, n, s, z.
Damak-diş ünsüzleri: c, ç, j, ş.
Ön damak ünsüzleri: g, k, l, r, y.
Arka damak ünsüzü: ğ.
Gırtlak ünsüzü: h.
Temas derecesi bakımından:
Temas derecesi tam olanlar: b, c, ç, d, g, k, p, t.
Teşekkülünde hava için dar bir geçit bulunan ünsüzler: f, ğ, h, j, s, ş, v, z.
Teşekkülünde hava için geniş bir geçit bulunan ünsüzler: m, n, r, y.
‘n-m’ değişimi:

Türkçede ‘b’den önce ‘n’ bulunmaz, ‘b’ sesi kendinden önce gelen ‘n’leri ‘m’ye çevirir.
Bu duruma ‘dudak ünsüzlerinin benzeşmesi’ ya da ‘dudaksıllaşma’ denir.
m: Çift dudak ünsüzüdür.
n: Damak ünsüzüdür.
Dudak ünsüzü olan ‘b’, kendinden önce gelen ‘n’ ünsüzünü, kendisi gibi bir dudak ünsüzü olan ‘m’ye dönüştürür:
saklan-baç > saklambaç
dolan-(mak)baç > dolambaç
ton-bul > tombul.
Bu değişim, başka dillerden Türkçeye geçen sözcüklerde sık görülür:
Can-baz (canıyla oynayan) > cambaz
‘sümbül, kambur, çember, ambar, çarşamba, amber, kamber, zambak, tambur, tembel...’
Ancak bu değişiklik bileşik sözcüklerde ve özel isimlerde olmaz: ‘Doğanbey, İstanbul, Binboğa, Safranbolu’ ‘Sonbahar, onbaşı, binbaşı, tonbalığı’.”

Ve elbette birleşik sözcük olan “Düzenbaz”!
Böylece benim niçin “Canbaz”da ısrar ettiğimin bilimsel açıklaması da ortaya çıkmış oluyor: Çünkü o da birleşik isim: “Can” ve “Baz”!
Uzun sözün kısası, dilimizi de siyasetimizi de “düzenbaz”lardan ve “canbaz”lardan kurtarmanın pek bir yolu yok galiba!

Topaloğlu, yukardaki ilkelere göre ortaya çıkan bir âşık geleneğini, “Leb değmez”i de açıklıyor:
“Halk şairleri (âşıklar) arasında düzenlenen atışmaların en önemlisi de ‘leb değmez’, yani dudak ünsüzleri kullanılmaksızın şiir söylemektir.
Karşılaşmalar sırasında dudak ünsüzlerinin bulunmadığı dizelerin söylenebilmesi için iki dudak arasına iğne yerleştirilir.”
İşte size Türkiye’den bir fotoğraf:
“Canbaz”, “düzenbaz”, folklor ve siyaset…