Faşizm ve Demokrasi sadece iki karşıt siyasal ideoloji olarak değil, iki karşıt davranış biçimi gibi de düşünülebilir.
Faşizm ve Demokrasi arasındaki karşıtlıklar ya da Faşist ve Demokrat davranış biçimleri arasındaki farklar, kullanılan dile bakılarak belirlenebilir.

***

Faşizmin dili kin ve nefret doludur...
Demokrasinin dili sevgi ve saygı.
Faşizmin dili düşmanlık üzerine kuruludur...
Demokrasinin dili hoşgörü üzerine.
Faşizmin dili bölücü ve ayrıştırıcıdır...
Demokrasinin dili birleştirici ve bütünleştirici.
Faşizmin dilinde suçlama, baskı ve ceza vardır...
Demokrasinin dilinde anlayış, öz-gürlük ve eğitim.
Faşizmin dili farklılıkları vurgular, derinleştirir, keskinleştirir, düşmanlaştırır...
Demokrasinin dili, benzerlikleri vurgular yaygınlaştırır, farklılıklara saygı duyar, bunları zenginlik sayar.
Faşizmin dilinde bazı kimlikler kötüdür...
Demokrasinin dilinde hepsi eşit ve mukaddes.
Faşizmin dilinde muhalif düşünceler ve bunların ifadeleri suçtur, cezalandırılır...
Demokrasinin dilinde muhalif düşünceler saygındır, bunların ifadeleri güvence altındadır.
Faşizmin dili savaş önerir...
Demokrasinin dili barış.
Faşizmin dilinde Temel Hak ve Özgürlükler yalnız kendisi içindir...
Demokrasinin dilinde, Temel Hak ve Özgürlükler, karşıtlar dahil, herkes için.
Faşizmin dilinde Adalet, sadece kendisi gibi olanları korur, karşıtlarını ezer...
Demokrasinin dilinde Adalet, evrenseldir, karşıtlar da dahil, herkes içindir.
Faşizmin dilinde herkes masum olduğunu kanıtlamakla yükümlüdür.
Demokrasinin dilinde herkes aksi
kanıtlanana kadar masumdur.
Faşizmin dilinde karşıt kimlikler, düşünceler, duygular, sempatiler, taraftarlıklar suçtur, bunlara sahip olanlar “hain” diye nitelenir ve cezalandırılır...
Demokrasinin dilinde her kimlik saygındır, düşünceler, duygular, sempatiler, taraftarlıklar, Temel Hakve Özgürlükleri ortadan kaldırmaya yönelik eylemlere dönüşmedikçe cezalandırılmaz.
Faşizmin dilinde lider/führer/reis, mukaddestir, değişmez, her şeyi bilir, her kararı verir, her söylediği yasadır...
Demokrasinin dilinde mukaddes kimse yoktur, yöneticiler seçimle belirlenir, doğrular ve gerçekler şeffaf süreçlerle tartışılarak ortaya konulur, yasalar farklı görüşler arasında müzakere edilerek yapılır.

***

Türkiye 16 yıldır, siyasette kutuplaştırma stratejisi izleyen iktidar tarafından, temel hak ve özgürlüklere, hukuka, adalete dayalı demokrat bir dil yerine kin ve nefrete, düşmanlığa, hainliğe dayalı, faşizan bir dil kullanmaya alıştırılmaktadır.
Bu açıdan, kullanılan dil, iktidarın politikalarına ne ölçüde destek verildiğinin de bir işareti olmaktadır.