Emre Kongar
Emre Kongar ekongar@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Tıbbiye düşmanlığı, uygarlık ve Cumhuriyet düşmanlığıdır

15 Mart 2022 Salı

Dinci ve faşist iktidarlar çağdaş uygarlığa karşıdır:

Sadece ve sadece kendi dogmalarının, kendi ideolojilerinin, kendi inançlarının, okutulmasını, öğretilmesini ve bunların insanların bütün hayatlarına egemen olmasını isterler.

Çağdaş uygarlığın temeli olan, akla, bilime, özgürlüğe karşıdırlar...

Bu uygarlığı yerleştirecek ve geliştirecek olan laik, çağdaş, bilimsel, sorgulayıcı, özgürlükçü, eğitime karşıdırlar...

Bu eğitimin ürünleri olan, genel ahlakları yanında çağdaş, akılcı, bilimsel ve mesleki ahlak sahibi insanlara da karşıdırlar!

Fakat tam bu noktada bir çelişkiyle karşılaşırlar; çünkü mesleklerinde başarılı teknik insanlara, profesyonellere, yani hekim gibi, mühendis gibi insanlara muhtaçtırlar.

İşte bu noktada ne yapacaklarını pek bilemezler:

Çünkü bu insanlar iktidarın dogmalarından, ideolojilerinden inançlarından bağımsız olan, hatta bazen bunlarla ters düşen, evrensel nitelik taşıyan meslek ahlakına sahiptirler.

Dinci ve faşist iktidarlar, aynen sanatçılara, edebiyatçılara, akademisyenlere yaptıkları gibi, bir yandan bu insanların kendilerine boyun eğmeyenlerini ihanetle suçlayarak, cezalandırıp susturarak, öte yandan kendilerine boyun eğenlerini ödüllendirerek ve kahraman ilan ederek bu çelişkiyi çözmeye çalışırlar.

Bir hakaret, bir teşekkür edenlerin çelişkileri buradan kaynaklanır.

***

Osmanlı-Türk çağdaşlaşma hareketi, edebiyatçı ve şair aydınların yanı sıra, imparatorluğun çöküşüne çare ararken Osmanlı Sarayı’nın kurduğu dört eğitim kurumuyla da tohumlanmıştır:

Mühendishane.

Tıbbiye.

Harbiye.

Mülkiye.

Aslında İmparatorluğun çöküşünü ordunun güçsüzlüğüne bağlı olarak gören ve bunu tedavi etmeyi düşünen Saray, Mülkiye haricindeki kurumları, askerliği güçlendirmek için kurmuştur.

Bu dört kurumun mezunları, bilimsel bilgi ve verilere dayalı olan mesleklere ilişkin eğitim aldıklarından, Osmanlı döneminde çağdaş dünyayı öğrenen ve bu dünyada başarılar gösteren, genellikle de çağdaşlaşmayı, Cumhuriyeti ve elbette Türkiye Cumhuriyeti’ni savunan bir avuç aydını oluşturmuşlardır!

Mustafa Kemal Atatürk de, (dünkü Cumhuriyet’te öyküleri anlatılan) onunla birlikte Samsun yolculuğuna çıkan Dr. İbrahim Tali de (Öngören) Dr. Refik de (Saydam) Dr. Behçet Adil de (Feyzioğlu) ona bağımsızlık nutku atan Tıbbiye öğrencisi Hikmet de (Boran) bu kurumların mezunlarıdır.

***

Mühendishane-i Bahrî-i Hümâyûn, 1773 yılında III. Mustafa döneminde mühendislik eğitimi vermek için askeri bir okul olarak kuruldu.

Amacı güverte subayı ve gemi inşa subayı yetiştirmekti.

1795 yılında topçu ve istihkâm subayı yetiştirmek amacıyla Mühendishane-i Berrî-i Hümâyûn kuruldu.

***

Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane veya Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane, II. Mahmut’un 14 Mart 1827’de Tıphane’yi açmasıyla kuruldu.

Dört mezununun 1848 yılında Viyana’da yapılan tıp yeterlilik sınavını geçmesi üzerine Avrupa’daki tıp fakültelerine denk sayılmaya başlandı.

Yeniçerilerin yerine “çağdaş ordu” olarak kurulan Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye’ye hizmet edecek doktorların yetiştirilmesi amacıyla kurulan okulun ilk öğrencileri o dönemde Asâkir-i Mansûre acemilerinden veya yetenekli gençlerden seçildi.

***

Mekteb-i Harbiye-i Şahane, II. Mahmut’un emriyle 1834 tarihinde kuruldu.

Mustafa Kemal, 1899 yılında “1283” yaka numarasıyla Kara Harp Okulu’nun piyade sınıfına yazılmış, 1904 yılında mezun olmuştur.

***

“Mekteb-i Fünun-u Mülkiye” 12 Şubat 1859 tarihinde devletin idari kademelerinde görev alacak memurları yetiştirmek maksadıyla kuruldu.

18-36 yaş arasında öğrenci kabul edilen iki yıllık okula sınavla girilirdi. Kâtip olarak çalışanlara eğitimleri süresince işlerinden maaşlı izin verilirdi

***

Tıp ve sağlık personelimiz, sadece sağlığımızı değil, “Demokratik, Laik ve Sosyal, Hukuk Devleti”ni yani Cumhuriyeti de koruyan, bu ülkeyi sahiplenen, varlıklarıyla övündüğümüz meslek mensuplarıdır.

Onlar kalacak, onlara “Varsın, (oralara) gidiyorlarsa gitsinler” diyenler gidecektir!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Filler savaşında Türkiye 12 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları