Şike soruşturmalarıyla sarsılan futbol dünyamız artık eski durumuna dönemeyecektir.

Atılan her golün üstüne bir kuşkunun gölgesi düşecek, kaçan her golün üzerinde bir soru işareti olacaktır.

Bu olay sanılandan çok daha büyük etkiler yaparak toplumu sarsacaktır. Bunu bir kez belirtmiş olalım.

İşin doğasına gelince; futbol artık bir spor değildir, bir büyük kitle eğlencesidir.

Her yanı para olan, her zaman piyasası geçerli olan bir pazar malıdır futbol.

Futbolcular astronomik ücretler alır.

Futbolcular alınır, satılır, kiralanır.

Giyilen formalara reklam alınır.

Maçların yayın hakları satılıktır.

Stat panoları yüksek ücretlere kiralanır.

Stat büfeleri yüksek cirolar yapar.

Takım formaları, flamalar, rozetler büyük gelirler getirir.

Günümüzün futbolu en değerli pazar ürünüdür.

Dünyada da durum daha büyük ölçeklerle böyledir.

***

Eduardo Galeano büyük bir Uruguaylı yazardır.

Bir futbol tutkunu olan Galeano, “Gülgede ve Güneşte Futbol” adlı yapıtında şöyle diyor:

“Bir turnuvanın yayın hakkının hangi kanala verileceği konusuna gelince; hem Havelange ile Samaranch’ın, hem de Dassler ailesinin bu konuda kuralları bellidir: Kim daha fazla öderse ona verilir. (İlk ikisi FIFA yöneticileri, üçüncüsü Adidas’ın sahibidir.) En iyi öneriyi verenin düdüğü çalmaya hakkı vardır; burada önemli olan Mastercard’ın Visa’dan daha fazla ödeyip ödemediği, Fuji Film’in Kodak’tan daha çok parayı masaya koyup koymadığıdır. Listenin daima başında olan, ‘çok besleyici’ iksir Coca-Cola’dan hiçbir atletin mahrum olmaması gerekiyor; ‘milyonlarla’ ifade edilen tartışılmaz nitelikleri vardır.

***

Marketinglere ve sponsorlara böylesine bağımlı bulunan yüzyılımızın sonundaki futbolda Avrupa’nın önemli kulüplerinin büyük şirketler grubunu oluşturan halkalardan biri haline gelmesinde şaşılacak bir şey yoktur.

Torino’nun Juventus Kulübü, Fiat gibi Agnelli grubuna aittir. Milan Kulübü de Berlusconi grubundaki üç yüz şirketten biridir. Aynı şekilde Parma, Parmalat’ın malıdır. Sampdoria da petrol şirketi Mantovani’nindir. Fiorentina Kulübü film yapımcısı Cecchi Gori’ye aittir. Paris Saint-Germain Kulübü, televizyon şirketi Canal Plus’ındır. Hollanda’nın Einthoven Kulübü’nün sahibi de Phillips’tir. Bayer şirketi de Almanya’nın birinci ligdeki iki takımı olan Bayer Leverkusen ile Bayer Verdingen’i mali yönden desteklemektedir. İngiliz takımlarından Tottenham’ın sahibi Astrad bilgisayarlarının üreticisidir. Blackburn de Walker grubuna aittir.”

***

Küreselleşmiş kapitalizm, günümüz futbolunda çok yüksek kazançlı bir kitle gösterisi yaratmıştır.

Yaşamlarındaki çıkış yolları tıkanmış insanlar da statlara doluşarak, ellerinde takım bayraklarıyla, gürültü çıkaran ses araçlarıyla yapay takım kimliklerini haykırarak bu gösterinin bir parçası olmaktadır.

Eski Roma gladyatörlerinin günümüzdeki temsilcileri olan futbolcular da bu gösterinin hem ilahı hem de kurbanı olarak rollerini oynamaktadırlar.

Her yanı alınır satılır meta olmuş futbolun içinde “kişisel pazarlıklar” büyük bir suç olarak kabul edilmekte, oyunun kuralları dışına çıkma olarak cezalandırılmaktadır.

Oyuncu satılabilir ama şut satılamaz.

Oyuncu kiralanabilir ama gevşek oynamak kiralanamaz.

Şimdi bundan sonrası ne olacak?

Kim kime nasıl güvenecek?

Hangi futbolcu ayakları titremeden topa vurabilecek?

Hangi kaleci bir gol yemenin “kaza” olduğunu söyleyecek?

Kim kime inanacak.

Futbolun tadı gerçekten kaçtı.

Etkileri de elbette görülecektir.

Yaşanan kriz, futbolda şike krizi değil, futbolu bir market malına indirgeyen küresel kapitalizmin yeni bir krizidir.

Yaşanacak krizlerin de habercisidir.

\n\n