Avrupa bölgesinde küresel kriz kendisini doğrudan doğruya istihdam krizi olarak gösteriyor. Krizin başlangıç yılı 2008’den bu yana Avrupa ekonomileri 3.5 milyon istihdam kaybına uğramış durumda. Ortalama işsizlik oranının yüzde 11; genç nüfus işsizlik oranının yüzde 22’yi bulduğu Avrupa’da istihdam yerine, mali disiplin ve istikrar arayışlarının biricik hedef olarak ilan edilmesi sadece sendikalar ve emek örgütlerince değil, bizzat IMF tarafından dahi sorgulanmaya başlamış durumda.

Bu doğrultuda en beklenmedik (ve kuşkusuz en anlamlı çıkış) geçen hafta içinde toplanan IMF ve Dünya Bankası ortak toplantılarında konuşan IMF İcra Direktörü Christine Lagarde’den geldi. Lagarde konuşmasında “Devletlerin harcamalarını aşırı derecede kısmalarından dolayı küresel ekonomide büyümenin zayıflamakta olduğunu” vurgulayarak “IMF’nin ülkeleri istikrar arayışlarında frene basmaları gerektiği konusunda uyardığını” belirtti.

Lagarde’ye göre, “ülkeler aşırı istikrar vurgusu yaparak istikrar arayışlarının büyüme üzerindeki olumsuz etkilerini yadsımaktaydı.”

***

IMF’nin öncelikle baş sorun olarak gördüğü borç krizi ve küresel enflasyon tehdidine görece istihdam ve büyümenin odağa yerleştirildiği bu inanılması zor çıkış, kuşkusuz, biraz da tarihe geri dönüş yapıldığında anlam kazanıyor. 1929 Buhranı da öncelikle mali istikrar ve dış ticaret açıklarının azaltılması hedeflerini her şeyin önüne koymuş ve işsizlik ile mücadeleyi ikinci plana itmişti. Oysa düşen istihdam, gerileyen ücretler ve artan yoksulluk ve sefalet giderek bir dünya savaşına dönüşecek şiddet ve uluslararası çatışmanın zeminini hazırlamaktaydı.

IMF’nin bu denli geniş bir perspektif ile küresel ekonomideki gelişmeleri izlemekte olduğunu savunmak güç. Ancak şu var ki, dünyamızda çalışabilir nüfusun neredeyse yarısının günde 2 dolarlık yoksulluk sınırının altında olduğu bir dünyada, ekonomik büyüme ivmelendirilmeden sadece mali disiplin ve istikrar hedefine odaklanılmasının çok anlamlı olmadığını IMF’nin de görebilmekte olduğu söylenebilir.

***

Ne yazık ki, sorunun çözümü sadece büyümenin sağlanması üzerine cesaret verici dilekler ile mümkün gözükmüyor. “Çözüm”, öncelikle çarpık küreselleşme dalgasının üzerine inşa edildiği kırılgan finansal yapının reel ekonomik sektörlerle olan ilişkilerinin sağlıklı bir yapıya kavuşturulması ve “tıklama kapitalizminin” (capitalism on tick) hayali değerlere dayalı köpük ekonomisinin dizginlenmesinden geçiyor.

Bu konuda IMF genellikle sessiz...