Yazıda soyutlama sanatının ustası İlhan Abi’ydi. Esasa değgin olmayan ayrıntıyı bir kenara alır ve söylenmesi gerekeni yatağında akan bir su gibi yazardı. İlhan Abi gibi yazabilmek kolay değildir.
Denemeleri sevinerek okuyoruz.
Yılmaz Özdil’in de iyi bir tarzı var, okuru zayıf yerinden, can damarından yakalıyor. Mizahi düşünüp, zekâ kıvılcımını da çaktı mı kurtuluyor yazı. Soyutlama yeteneğini de yabana atmamalı; olağanüstüdür! “Fazlalıkları” ustaca atıyor, geriye yutulması kolay bir hap kalıyor. Hazmı kolay, etkisi “harikuladenin fevkinde” oluyor. Allah için Özdil’in Sözcü’deki ilk yazısı da öyleydi. Atılan “fazlalıklar” konusunu fazla önemsemezseniz gerçekten usta işiydi.

***

Ama işte önemseyen de çıkıyor. “Alavere dalavere Kürt Memet nöbete” deyimi tam da Özdil’in söylediği gibi bütün yükün, sahipsiz insanın üstüne yıkılmasını anlatır. Neden “Kürt Memet” denildiği de saklı gizli değildir; ağır işler hep onlara düşerdi, o işlere hep onlar talip olurlardı. O sahipsizlik Türk, Kürt ya da Arap olsun hepsinin ortak sıfatıdır; işçi, köylü, dar gelirli, memur falandır onlar. Bu sınıf meselesi, yok sayınca yok olmayan cinstendir de, duymayan duymuyor, görmeyen görmüyor. Meseleye yalnızca dinden, imandan, cemaatten, ümmetten, milletten bakanlar bu sınıf işini hiçbir zaman ve hiç mi hiç sevmediler; her daim nöbette kalanlara sağırlıklarının nedeni budur.

***

Pek güzel saptamış Özdil; “Kürt Memet nöbete” denmiyormuş, “tedavülden kalkmış” bu deyim. Artık “Türk Memet nöbete” deniyormuş. Bu Türk Memet de şu sıralarda savaşa sürülmek istenen, sınırda nöbet tutan Memet olsa gerek. İyi, güzel söylüyor Özdil de, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı 19 yaşına geldi mi “Bizim asker en büyük asker” şenliğiyle, anaların gözyaşlarıyla kışlanın yolunu tutar. Yeşilleri giydin mi tamam. Allame-i cihan olsan ne çare. Hem bilir misiniz askere gidenlerin önemli bir kısmı eskiden Türkçe okuma yazmayı askerde “Ali mektebinde” öğrenirdi.

***

Suriyeli sığınmacılara gelince, oraya kadar idare ettim de işte orada tıkanıp kaldım. Çünkü sığınmacı nedir, nasıl yaşar, ne çeker, kendimden bilirim. 12 Eylül faşizminin sürgünlerinin neler çektiklerini yaşadım, gördüm de ordan bilirim. Ama daha önemlisi Nazi, aşırı sağcı ya da sağcı ırkçıların, hatta sosyal demokrat Sarrazin’lerin “Geldiniz ekmeğimize ortak oldunuz” dediklerini bilirim. Siz de öyle söylemişsiniz; 500 bin Suriyeli erkek hesabı yapmışsınız. Bizim ordu kadar neredeyse ama bilir misiniz, bu türden karşılaştırmalar pek ucuzdur ve can yakar. Nefret söylemine çok yaklaşmışsınız ve hiç yakışmamış bana sorarsanız.
Hiç yakışmamış hem de...

***

O sürgünleri, sığınmacıları bizim ellere ölüm tehdidi, tehlikesi, hani şu kimlerin kışkırttığını herkesin çok iyi bildiği savaşın yangını savurdu. Ekmek elden su gölden yaşayıp gitmiyorlar. Sokaktalar; ya devletin verdiği üç kuruşla yaşama derdinde ya da dilenmekteler. Sizin köken farkı, sınıf ölçeği tanımadan “Türk Memet” dediğiniz de Suriyeli sığınmacı yerine değil, ABD ya da tezkere sahipleri istedikleri için nöbete, savaşa gönderilecek. Oysa savaş falan isteyen yoktur. Türkiye’nin aklı başında insanları, Türkleri Kürtleri kışkırtmak yerine dostluk büyüsün, yurtseverlikle, özgürlükle, demokrasiyle pekiştirilmiş birlik ruhu ağır bassın derdindeler.

***

Yazıda soyutlama iyidir. Yalnız nasıl soyutlayacağınızı, hangi gereksiz ayrıntıyı kenara koyacağını iyi bileceksiniz. Askerdeki Kürt’ün üstünü bir çırpıda çizmeyecek, sığınmacıyı dilinize dolarken aman dikkat, nefret söylemine düşmeyeceksiniz.
Zor iştir yazıda soyutlama. İlhan Abi çok iyi bilirdi.