Tekirdağ’da 2012 yılında 275 köy vardı. Köy sayısı bir yıl sonra sıfıra inmiş. Böylece Tekirdağ birdenbire kentleşmiş.

Avrupa’da 1950’lerde kentleşme oranı yüzde 50’ler seviyesindeydi. Bu oran 60 yılda yüzde 70’lere çıkabildi. Kentleşme öyle birden olmuyor.

Peki Tekirdağ’da nasıl olmuş? Yaklaşık 250 bin kişi gece köylü olarak yatıyor yatağa, sabah kentli olarak uyanıveriyor. Kentleşme oranı bir gecede yüzde 100’e ulaşıyor.

Dünyada kentleşme konusunda araştırmalar yapan bilimadamları bizdeki istatistikleri görünce kimbilir ne kadar şaşıracaklar.

İster istemez diğer istatistiklere bakıyorum. Örneğin Tekirdağ’da kaç kilometre köy yolu var? TÜİK verilerine göre Tekirdağ’da 1714 kilometre köy yolu varmış. Tekirdağ’da köy yok, ama yolu var.

Peki Tekirdağ’da tarımla uğraşan nüfus ne kadar? İstatistiklerine göre Tekirdağ’da istihdam edilenlerin yüzde 17’si tarımla uğraşıyor.

“Nereye gitti bu köyler” diye soruyorum, CHP İl Başkanı Şeref Çetin gülümsüyor. “Yasayla mahalle oldular” diyor. Sohbetimizi dinleyen bir köylü tepki gösteriyor:

“Mahalle olduk da, şimdi bizden, kenttekilerden istedikleri su parasını isterlerse ne yaparız? Ben hayvancılık yapıyorum. Bendeki bir hayvan günde 40-50 litre su içer. Eğer kentte yaşayanlar gibi su parası ödersem, hayvancılık yapamam.”

“Bir de elektrik paraları da zamlanacakmış” diyor bir başkası. Mahalleye dönüştürülen köyler, meralarını da kaybediyorlar. Bazı köylerin büyük arazileri var. Bunlar ileride imara açılır mı, endişesi var.

Tekirdağlı köylü yaşanan dönüşümden endişeli. Ne olur seçim sonuçları diye sorduğumuzda büyük çoğunluk, “CHP alır” diyor.

Tekirdağ’da bağ sayısı hızla azalıyor. CHP ikinci sıra adayı Yüceer ile Sanayi Sitesi’nde görüştük.

CHP ve MHP iddialı

Tekirdağ’da CHP ve MHP iddialı. Muhtemelen her iki parti de oy oranlarını artıracak. AKP ise önemli ölçüde oy kaybedecek gibi görünüyor. CHP İl Başkanı Şeref Çetin ile MHP İl Başkanı Ömer Güven, AKP oylarının yüzde 30’un altına düşeceğini öne sürüyorlar.

“Nereye gidecek peki AKP oyları” diye sorduğumda, her ikisi de ayrı ayrı fakat birbirine benzer yanıtlar veriyor:

“Büyük bölümü MHP’ye, bir bölümü de HDP’ye gider.”

CHP Tekirdağ’da 2007’den beri sürekli oylarını artırıyor. 2011 genel seçimlerinde oyların yüzde 44.5’ini alan CHP, 2014 yerel seçimlerinde Tekirdağ’daki tüm belediye başkanlıklarını kazandı. Büyükşehirde oy oranı yüzde 45.3’e yükseldi.

CHP ikinci sıra adayı Candan Yüceer ile Atatürk Sanayi Sitesi’nde görüşüyoruz. Yüceer, Tekirdağ’da sevilen bir isim. Enerjik, çalışkan. Seçmene şöyle sesleniyor: “Yerel seçimlerde bize 12 belediye başkanlığı verdiniz. Bu sefer yarısını istiyoruz. 6-0 olsun istiyoruz.”

Yüceer Sanayi Sitesi’nin kahvesinde esnafla sohbet ediyor. Esnaf şikâyetçi:

“Son on yılda işlerimiz iyice azaldı. Neredeyse yüzde 10’a geriledi. Artık dayanacak halimiz kalmadı.” Yüceer, “AKP Tekirdağ’da ciddi oy kaybına uğrayacak. Ama sadece Tekirdağ’da değil. Türkiye çapında önemli ölçüde oy kaybedecek” diyor:

“Şikâyetçi olmayan kesim yok. Sanayici de sıkıntıda. Üretici de Tekirdağ’da zor durumda. Girdi fiyatları öylesine hızlı artıyor ki, oysa ürün fiyatları düşüyor. Üretici geçinemez durumda. Bu yüzden üretimden uzaklaşıyor.”

CHP’nin seçim beyannamesi Tekirdağ’da olumlu etki yaratmış. CHP İl Başkanı Şeref Çetin, “AKP Tekirdağ’da dersini alacak” diyor. CHP’nin Süleymanpaşa İlçe Başkanı Murat Uysal’a göre AKP zeminin altından kaydığını gördü ve telaş içinde.

MHP İl Başkanı Enes Kaplan, “Bu seçimde çok iddialıyız. AKP özellikle tarımsal kesimden hiç oy alamayacak. AKP oyları MHP’ye kayacak. Büyük sürprizlere hazır olun” diyor.

Tekirdağ, Türkiye’de en çok göç alan 5. il. En çok nüfus artışının yaşandığı 6. il. Yoğun göç, siyasette de varsayımda bulunmayı güçleştiriyor.

HDP oyları artıyor

HDP İl Başkanı Ömer Güven ile konuşuyoruz. “Yerel seçimlerde yüzde 1.57 oy aldık. Cumhurbaşkanlığı seçiminde bu oran yüzde 4.4’e yükseldi” diye giriyor söze:

“Bu seçimlerde yüzde 8’e çıkabiliriz. AKP’den HDP’ye büyük kayma bekliyoruz. Ayrıca sosyal demokrat kesimden de bize oy gelecek. Çünkü herkes şunun farkında: Eğer HDP barajı geçerse AKP iktidar olamaz.”

Tekirdağ’da 320 bin hektar tarımsal alan var. Tarım il ekonomisinde önemli bir yere sahip. Üretici ağırlıklı olarak buğday ve ayçiçeği ekiyor. Buğdaydaki verim İç Anadolu’ya göre neredeyse yüzde 50 daha fazla. Buna rağmen üretici sıkıntıda. Üzümcü de dertli. Sadece kanola biraz para kazanmalarını sağlıyor. Yol boynuca sıra sıra sarı alanlar görüyoruz. Kanola...

Çiftçi dertli

Tekirdağ’dan sonra Kumbağ üzerinden üzümcülüğün yoğun olduğu bölgeye doğru ilerliyoruz: Mürefte ve Şarköy. “Nedir üreticinin durumu” diye soruyoruz Şarköy Ziraat Odası Başkanı Ömer Düzgün’e. Tekirdağ’da 2011’de 45 bin ton üzüm üretimi 2013’te 31 bin tona gerilemiş. Son durumu merak ediyoruz.

“Üzümcü büyük sıkıntı içinde” diyor Düzgün: “Girdiler hızla artıyor, üreticiye para kalmıyor. Tekirdağ’da bağ sayısı hızla azalıyor. Aslına bakarsanız bu yıl her alanda sıkıntı var. Üzüm, ayçiçeği, buğday... Balıkçı bile zor durumda. Bu tarım politikası AKP’yi Trakya’da tamamen bitirecek.”

Balıkçılara gelince, onlar da Marmara’daki kirlilikten şikâyetçi. Bir de ağlarına dadanan yunuslardan. “Acaba” diyorlar, “devlet bize yunusları kaçıracak bir ses sistemi konusunda yardımcı olamaz mı?” Çünkü Orca sesi bir süre işe yaramış, sonra fayda etmez olmuş.

Tekirdağ 6 milletvekili çıkarıyor. 2011 seçimlerinde CHP 3, AKP 2, MHP 1 milletvekili çıkardı. Bu sefer ne olur? Sokaktaki yurttaş, milletvekili dağılımında büyük bir farklılık olmaz diyor. Fakat CHP 4, AKP 1, MHP 1 diyenler de var.