İnternet yaşamımıza gireli 23 yıl oldu. 23 yılda internette gerçekleştirilen en etkileyici projelerin listesini yapmaya kalksam, Wikipedia ansiklopedisi listenin ilk sıralarında yer alırdı.
Bugüne dek Wikipedia’ya hiç bakmadıysanız, ilk fırsatta internete bağlanıp bir bakın derim.
Bu yıl Wikipedia’nın kuruluşunun 15. yılı.
Bir ansiklopedi düşünün, dileyen herkes buraya yazabiliyor. Düzgün yazılmadığını düşündüğü maddeleri düzeltebiliyor.
Ansiklopediyi, onun okurları oluşturuyor.
Üstelik bunu para almadan, gönüllü olarak yapıyorlar. Oluşturulan ansiklopediden herkes bedava yararlanabiliyor. Müthiş bir bilgi paylaşım platformu.

***

15 yıl önce Wikipedia ortaya çıktığında ciddi bir tartışma yaratmıştı.
Kimi “Böyle bir ansiklopedi olamaz” diyordu, “İnsanlar niye bedava ansiklopedi maddesi yazsınlar ki? Kimse yazmaz. Kaldı ki, o ansiklopedideki maddelere güvenilemez. İnsanlar yalan yanlış şeyler yazarlar. Özen göstermezler. Öyle herkese ansiklopedi maddesi yazdırılır mı, bu iş amatör işi değil, uzman işi.”
Wikipedia’yı destekleyenler farklı görüşteydiler.
“Biz insanlara güveniyoruz. Kolektif olarak bir şey yapmaya, büyük bir işin parçası olmaya inanmalısınız. Gelin destek verin” diyorlardı.
Onlar için Wikipedia bir ütopyanın yaşama geçirilmesiydi.

***

2001 yılında Jimmy Wales tarafından kuruldu Wikipedia. Tüm eleştirilere karşın, 2005 yılına gelindiğinde, İngilizcedeki madde sayısı 678 bine ulaşarak ünlü Britannica ansiklopedisini geçti. Wikipedia Almanca, ünlü Brookhause’u geride bıraktı.
Bugün 291 dilde Wikipedia ansiklopedileri var.
Wikipedia İngilizcedeki madde sayısı 5 milyon.
Tüm dillerdeki toplam madde sayısı 38 milyon. Her ay 18 milyar sayfa görüntüleniyor.
Dünyanın en çok ziyaret edilen 7. internet sitesi Wikipedia.
115 bin aktif editörü var. 70 bin konuk yazarı var.
Bu büyük başarının anlamı ne?
Demek ki hiç para almayan insanlar böyle başarılı bir proje gerçekleştirebiliyorlarmış. “İnsanlara güvenmeliyiz” diyenler haklı çıktılar.

***

Wikipedia ile birlikte, kâğıda basılı ansiklopedilerin dönemi ne yazık ki kapandı.
Britannica 2012’de, 244 yılın ardından baskıya son verip sadece dijital olarak yayımlanacağını açıkladı. Almanya’nın ünlü Brockhaus’u 2014’te baskıya son verdi.
Geleneksel ansiklopediler dijital ortama geçseler de Wikipedia gibi binlerce insanın gönüllü olarak desteklediği bir yapıyla rekabet etmek artık kolay değil. Çünkü Wikipedia’daki bazı maddeler neredeyse günübirlik değişiyor.

***

Türkiye’de 40 milyon Facebook kullanıcısı var. Dünyada 7. sıradayız.
Twitter kullanıcılarının sayısı 12 milyon. İnternet kullanıcıları arasında Twitter kullanım oranı açısından bakıldığında dünyada ilk üçteyiz.
Peki, Wikipedia’da durumumuz ne?
“Türkçe Wikipedia”daki madde sayısı 260 bin. Dünyada 30. sıradayız.
Çekçe, Malayca, Sırpça, Arapça, Katalanca Wikipedialar bizden iyi durumda.
Esperanto diye yaratılan yapay bir dil var. Wikipedia’da bu dille yazılmış 224 bin madde var. Neredeyse Türkçe kadar.
Sosyal olmayı seviyoruz. Fakat iş ansiklopedik madde yazmaya gelince… Belki de Wikipedia Türkçeyi canla başla geliştirmeye çalışanlara biraz destek vermeliyiz.
İyi ki doğdun Wikipedia!