Tam 27 yıl önce bugün, Sivas’ta insanlık tarihinin en büyük katliamlarından biri yapıldı! Pir Sultan Abdal Şenlikleri için kente gelen 51 kişilik gruptan aralarında şair, yazar, karikatürist, türkücü, akademisyen 33 kişi, Madımak Otel’de yakıldı!
Dünya tarihine insanlığın yüz karası olarak geçen bu olay, öyle sanıyorum ki, vicdanı olan herkesin içini her yıl biraz daha acıtıyor. Bu acı yaşanıyor. Böyle bir acı nasıl diner, nasıl geçer? Geçer mi? Acının zamanaşımı olur mu? Unutulur mu? Bundan yara alan herkes, nasıl yaşar?
İnsanlık tarihinin yüz karası bu günde, insanlığın en büyük düşmanının “karanlık” olduğunu, bilgisizlik olduğunu, bu nedenle demokrasiyi içine sindirememiş, bir başkasının düşüncesine katlanamayan tüm karanlık insanların, Türkiye’ye, dünyaya, 21. yüzyıla yakışmadığını yüksek sesle dile getirmek gerekiyor.
Acıyı yapıtlarıyla yansıtan sanatçılar
Bu olayı kınayan, lanetleyen, ölenleri anan şiirler, kitaplar, şarkılar, türküler yazıldı; resim sergileri açıldı; besteler, belgeseller, filmler, tiyatrolar yapıldı. Bunlardan birkaçı: Fazıl Say “Metin Altıok Ağıtı”, Fazıl Say “SES”, Selda Bağcan “Canımı Yakanlar Baktı Dumana”, Aziz Nesin “Sivas Acısı”, Genco Erkal “Sivas 93”, Mazlum Çimen “Gittin Gideli”, Sezen Aksu “Dua”, Zülfü Livaneli - Ataol Behramoğlu “Yangın Yeri”, Haydar Ergülen “Kül-kardeşlerim”, Can Aksel Akın “Senfoni No:1 - Aziz Nesin’e İthaf”, Şükrü Erbaş “Kimse Temizim Demesin”. Bu çalışmalar günümüzde de sürüyor. Ayrıca bu yangında yitirdiğimiz şairler Behçet Aysan için 1995’ten, Metin Altıok için de 2008’den beri şiir ödülü veriliyor.
İnsana, düşüncesine önem veren gazeteci, yazar, şair, siyasetçi, önceki başbakanlarımızdan Bülent Ecevit de “Madımak” başlıklı şiiriyle ölenleri şöyle anlatmış ve anmıştı:
eylemleri sözdü
silahları sazdı
ozan olmaktı kiminin de
ozanlar ilinde günahı
suçları Pir Sultanı anmak
cezaları yanmaktı
toplu mezar oldu onlara
alev alev Madımak
Bu katliamda yaşamını yitiren içinde çok önemli yapıtlara imza atan sanat/edebiyat insanlarımızdan Asım Bezirci, Metin Altıok, Nesimi Çimen, Behçet Aysan, Muhlis Akarsu, Hasret Gültekin de vardı. Yaşları 44 - 66 arası bu 6 sanatçı dışında, yaşları 12 - 22 arası çocuklar gençler çoğunluktaydı. Onlar arasında da sanatçılar vardı. Yaşanan bu acılara, özellikle dostu Asım Bezirci’nin kaybına dayanamayan usta şair, yazar Rıfat Ilgaz da 4 gün sonra 7 Temmuz 1993’te yaşama gözlerini yumdu. Bu katliamdan çok zor kurtulan Aziz Nesin’in de kalbi, 2 yıl dayanabildi ve 6 Temmuz 1995’te durdu!
İnsan olmak, birey olmak
Toplumsal yaşamda birey, bir başkası olduğu için bireydir. Bir başkasının dili, dini, inancı, cinsiyeti, milliyeti gibi özellikleri onu dışlama, ötekileştirme, yok etme gerekçesi olamaz, bu kesinlikle kabul edilemez. Bunu yapmak, insanlık dışıdır, ayrımcılıktır, bölücülüktür.
Yaşam hakkı kutsaldır. Aradan 27 yıl geçse de onlar unutulmadı. 2 Temmuz’da Madımak Otel’de yanan, 2 otel görevlisi ve yalnızca 33 aydın olmadı, insanlığın insan olarak geliştirdiği değerleri de yandı.
Evet, bugün 2 Temmuz! Kamulaştırılan bu otelin 2 Temmuz Katliamı Toplumsal Hafıza Müzesi olması isteniyor. Müze olmalı, ölenler unutulmamalı ki, cahilliğin yaşattığı vahşet, karanlığa gömülsün, bir daha böyle acılar yaşanmasın.
Aydınlığın karşısında bir gün tüm karanlıkların yok olacağını bilmenin, bu duyguya inanmanın ışığında, bu olayı lanetlerken tüm yitirdiklerimizi saygıyla anıyor, tüm yakınlarının acısını yürekten paylaşıyor, sabırlar diliyorum.
(UNUTMADIK: Muhlis Akarsu, Muhibe Akarsu, Gülender Akça, Metin Altıok, Mehmet Atay, Sehergül Ateş, Behçet Aysan, Erdal Ayrancı, Asım Bezirci, Belkıs Çakır, Serpil Canik, Muammer Çiçek, Nesimi Çimen, Carina Cuanna Thuijs, Serkan Doğan, Hasret Gültekin, Murat Gündüz, Gülsüm Karababa, Uğur Kaynar, Asaf Koçak, Koray Kaya, Menekşe Kaya, Handan Metin, Sait Metin, Huriye Özkan, Yeşim Özkan, Ahmet Özyurt, Nurcan Şahin, Özlem Şahin, Asuman Sivri, Yasemin Sivri, Edibe Sulari, İnci Türk. Otel çalışanı: Ahmet Öztürk, Kenan Yılmaz.)
