Soru: 21/06/1995 tarihli SGK girişliyim. Prim gün sayım 6147. Dolayısıyla EYT kapsamında emeklilik için aranan 5825 gün sayısı ve 20 yıllık çalışma süresi koşullarını sağlıyorum. EYT’den faydalanabilme hakkım olduğunu öğrendiğimde online olarak başvurumu 02/03/2023’te yaptım. Bugüne kadar aylığım bağlanmadığından, SGK’yi aradım ve EYT kanununun 03/03/2023’te çıktığını ve 1 gün evvel başvuru yaptığım için talebimin reddedildiğini söyledi. Sonuç olarak 12 aylık hak ettiğim maaşım 1 günlük erken başvuru nedeniyle ödenmedi. Bu süre zarfında başvurumun geçersiz olduğu, reddedildiği veya tekrar başvuru yapmam gerektiği konusunda herhangi bir uyarı mesajı da almadım. Bu durumda ne yapabilirim? Mukaddes K.

Sigortalılıkları 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlara, emeklilikte yaş haddi aranmaksızın kanunda belirtilen sigortalılık süresi ve prim gün sayısına göre aylık bağlanmasına ilişkin ve kamuoyunda emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) kanunu olarak bilinen düzenleme, 3/3/2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 1/3/2023 tarihli ve 7438 sayılı yasa ile 5510 sayılı kanuna eklenen geçici 95. madde ile yapıldı. Yani, EYT kapsamında olan ve yaşlılık aylığı talebinde bulunan sigortalılara aylık bağlama koşullarından biri olan “yaş” şartının aranmaması için kanunun yürürlük tarihi olan 3/3/2023 ve sonrasında aylık talebinde bulunulması gerekiyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) geçici 95. maddenin yürürlük tarihi olan 3/3/2023 tarihinden önce aylık talebinde bulunanların taleplerini reddetmekte. Ancak, sigortalıların taleplerinin incelenmesi ve reddedilmesi yoğunluk nedeniyle aylar sürebilmekte ve bu durum sigortalıların maaş kaybına neden olmakta.

Sigortalıların aylık taleplerinin geç değerlendirilmesi neticesinde oluşabilecek mağduriyetin giderilmesi için Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin “Tahsis talep tarihi” başlıklı 67. maddesinin son fıkrasında şöyle bir düzenleme bulunuyor.

“(7) Tahsis talep tarihinde kanunda yaşlılık aylığı için belirlenen yaş ve sigortalılık süresi şartlarından birini yerine getirememiş olan, ancak yerine getirilemeyen şartı tahsis talep tarihinden itibaren bir ay içinde yerine getiren sigortalının tahsis talebi, bu şartın yerine getirildiği tarih itibarıyla geçerli sayılır.”

Durumunuz bu hükme göre değerlendirildiğinde,

Aylık talebinde bulunduğunuz 2/3/2023 tarihinde henüz EYT kanunu yürürlüğe girmediği için 21/6/1995 tarihli sigortalılık başlangıcınıza göre emeklilik koşullarınız, 20 yıllık sigortalılık süresi + 52 yaş + en az 5825 gün. Siz bu koşullardan sadece yaş koşulunu yerine getirmemiş oluyorsunuz. Kanundaki yaş koşulu 3/3/2023 tarihinde yürürlükten kaldırılıyor. Evet EYT kanunu geriye dönük uygulanmıyor. Ancak bu durum yönetmelik hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmiyor. Yönetmelik hükmü gereği, emeklilik koşullarından sigortalılık süresi (sizde sorun değil bu koşul yerine gelmiş) ve yaş koşulu (EYT düzenlemesi yürürlüğe girdiğinden) 1 aylık süre içinde yerine gelmiş kabul edilmeli.

Yani, sizin her ne kadar aylık talep tarihiniz 2/3/2023 olsa da talepte bulunduğunuz tarihten itibaren emeklilik yaşı koşulu talepte bulunduğunuz tarihten itibaren 1 ay içinde (3/3/2023 tarihinde) emeklilikte aranan yaş koşulu kaldırıldığından, bu koşul da yerine gelmiş kabul edilebilir. Bu durumda yönetmelik hükmü gereği tahsis talep tarihiniz 2/3/2023 yerine 3/3/2023 olarak kabul edilir ve aylık başlangıç tarihiniz bu tarihi takip eden aybaşı olan 1/4/2023 olur. Yönetmelik hükmünün EYT kanununun yürürlüğe girmeden 1 ve 2 Mart 2023 tarihlerinde aylık talebinde bulunan sigortalılar için uygulanması ve emekli aylıklarının yine 1 Nisan 2023 tarihi itibarıyla başlatılarak bu konuda yaşanabilecek mağduriyetlerin giderilmesi gerekir.

Soru: Babam 5/1/2024 tarihinde SSK’li olarak çalışırken vefat etti. 1620 günü vardı. Babamdan dolayı anneme ve 16 yaşındaki kız kardeşime aylık bağlanır mı? Cenaze parası ödenir mi? miktarı ne olur?

5510 sayılı yasanın 32. maddesi gereğince SSK kapsamında iken ölen sigortalıdan dolayı hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanması için ölen kişinin en az 5 yıldan beri sigortalı olup en az 900 prim gün sayısının olması gerekiyor. Babanızın 1620 gününün bulunması nedeniyle anneniz ve kız kardeşinize babanızın ölüm tarihini takip eden aybaşı olan 1/2/2024 tarihi itibarıyla ölüm aylığı bağlanır. Çalışırken veya boştayken ölen sigortalıların hak sahiplerine cenaze ödeneği ödenmesi için ölen sigortalı için en az 360 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi bildirilmiş olması gerekiyor. Babanızdan dolayı cenaze ödeneği verilir. 2024 yılı için belirlenen cenaze ödeneği tutarı 3.385,00 TL’dir.

SORULARINIZ İÇİN

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.