Soru: Oğlum sigortalı çalıştığı işte 2008 yılı mart ayında geçirdiği kaza sonucu öldü. Eşine ve 2 çocuğuna hem yetim aylığı hem de kazadan dolayı aylık bağlandı. Benim eşim öldü. 68 yaşındayım. Hiçbir yerden gelirim yok. Oğlumdan dolayı ölüm tarihinde aylık bağlanması için müracaat ettim ancak eşi ve çocukları aylık aldığı için talebim reddedildi. Çalışmaya başlayan torunumun aylığı kesildi. Şimdi müracaat etsem oğlumdan bana aylık bağlanır mı? Selvide K.

2008/Ekim ayından önce vefat eden sigortalılardan dolayı ana ve babalara ölüm gelir/aylığı bağlanması için aranan koşullar; ana ve babanın çalışmaması ve 2022 sayılı kanun hariç olmak üzere her ne ad altında olursa olsun gelir ve aylık almamasıdır. Bunun yanı sıra sigortalının eşi ve çocuklarından dolayı artan hissenin bulunması gerekmektedir.

Oğlunuzun 2008/Ekim öncesinde geçirdiği iş kazası sonucu öldüğü, hak sahibi eşine ve iki çocuğuna hem ölüm geliri hem de ölüm aylığı bağlandığı, eş ve çocuklardan dolayı aylığın tamamı ödendiğinden (eşin hissesi yüzde 50, çocukların her birinin hissesi yüzde 25) ve artan hisse olmadığından size ölüm gelir ve aylığı bağlanmadığı anlaşılmaktadır.

5510 sayılı kanunun geçici 1. maddesinde, 2008/Ekim ayından önce bağlanan gelir ve aylıkların artırılması, azaltılması, kesilmesi ve yeniden bağlanmasında mülga kanun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür. Diğer bir ifadeyle, 2008/Ekim ayından önce 506 sayılı kanun hükümlerine göre bağlanmış bir ölüm aylığının kesilmesi veya yeniden bağlanmasında 506 sayılı kanun hükümleri uygulanacaktır. Ancak 2008/Ekim öncesi ölen sigortalıdan dolayı yeni bir hak sahibine ilk defa aylık bağlanması durumunda hangi kanun hükmünün uygulanacağına kanunun geçici maddelerinde yer verilmediğinden, bu durumda olan hak sahipleri için 5510 sayılı kanunun 34. madde hükümleri uygulanmaya başlanmıştır. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin geçici 4. maddesinde 05/12/2017 tarihinde yapılan değişiklikle; 2008/ Ekim öncesi ölen sigortalıların hak sahiplerine gelir veya aylık bağlanmasında, hak sahiplerine ilişkin koşulların tespitinde, sigortalının ölüm tarihi yerine, hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki kanun hükümlerinin uygulanacağı öngörülmüştür.

Bu durumda, 2008/Mart ayında ölen oğlunuzdan dolayı artan hisse bulunmadığı için tarafınıza aylık bağlanmamış olmakla birlikte, bugün aylık talebinde bulunmanız halinde, hak sahipliği koşullarınız 5510 sayılı kanunun 34. maddesine göre değerlendirilecektir. Maddede ana/ babaya ölüm aylığı bağlanması için aranan koşullar;

- Eş ve çocuklardan artan hissenin bulunması (ana/babanın 65 yaşın üstünde olması halinde artan hisse şartı aranmaz),

- Diğer çocuklarından hak kazanılan gelir ve aylıklar hariç olmak üzere gelir ve/veya aylık bağlanmamış olması,

- Her türlü kazanç ve irattan elde etmiş olduğu gelirinin asgari ücretin net tutarından daha az olması,

Şeklinde belirlenmiştir. Ana/ babanın “her türlü kazanç ve iradının asgari ücretin net tutarının altında olması” durumu ise Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) denetmenlerince tespit edilmektedir.

Dolayısıyla, artan hisse bulunmazsa bile 68 yaşında olduğunuzdan, diğer koşulları yerine getirmeniz ve SGK’ye müracaatınız halinde, ölen oğlunuzdan dolayı tarafınıza hem ölüm geliri hem de ölüm aylığı bağlanabilecektir.

Soru: Babam SSK tarım sigortalısı idi. Yani 2925 sayılı kanun kapsamında prim ödüyor idi. 2024/Kasım ayında emekli olmadan vefat etti. Anneme ve bana ölüm aylığı bağlandı. Bu yıl temmuz ayında evleneceğim. Babamdan dolayı cenaze ve çeyiz yardımı alma hakkımız var mı? Kafiye A.

2925 sayılı kanun gereğince hak sahibi kız çocuklarına evlenme ödeneği ödenmediği gibi cenaze ödeneği, sadece iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölümler halinde verilmektedir. Dolayısıyla babanızdan dolayı tarafınıza cenaze ve evlenme ödeneği verilemez.

Soru: Babamdan dolayı yetim aylığı alıyorum aynı zamanda üniversite öğrencisiyim. SGK kapsamında part time olarak çalışma durumum var. Yetim aylığım kesilir mi? Canan T.

Ölüm sigortasında hak sahiplerine aylık bağlanmasına ilişkin koşulların düzenlendiği 5510 sayılı kanunun 34. maddesinde 27/3/2018 tarihinden geçerli olmak üzere yapılan değişiklikle, kız veya erkek çocuk ayrımı yapılmaksızın hak sahibi çocukların, 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim görmesi halinde 20 yaşını, yükseköğrenim yapması halinde 25 yaşını doldurana kadar 4/a yani SSK kapsamında çalışmaları onlara aylık bağlanmasına veya bağlanan aylığın ödenmesine engel teşkil etmemektedir. Dolayısıyla, üniversite eğitiminizde, 25 yaşını geçmemek üzere öğrencilik durumunuz devam ettiği sürece 4/a kapsamında çalışsanız bile ölüm aylığınız ödenmeye devam edecektir.