Medya son dönemde, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine askeri harekât yapacağını yazıyor. Belli ki Türkiye, harekâta başlamak için, uygun koşulları bekliyor. Türkiye; Suriye’nin kuzeyinde bir “Kürt koridoru” kurulmasını engellemek istiyor. Elbette başka önemli sebepleri de var Türkiye’nin müdahalesinin. 

Misakı Milli sınırlarına ilişkin bazı kesimlerin dillendirdiği istekler, bunlar arasındadır. İktidarın, Lozan Antlaşması’nı eleştirmesi, Türkiye’yi daha az laik, daha çok İslamcı bir devlet yapma çabası, bu bağlamda Atatürk ve Cumhuriyet karşıtlığı da önemli sebepler arasındadır. Bu yönelim, 2016’dan beri sistemli hale gelen daha ideolojik, mezhepsel ve etnik kutuplaşma politikalarıyla uyumludur. Suriye’nin parçalanması, gerilim halinin mümkün olduğu kadar uzun süre devam etmesini gerektirmektedir. Ankara; Şam’la temas kurmayı reddettikçe Suriye’nin parçalanmasına fiilen yardımcı olmaktadır. 

ÖNEMLİ SORULAR

Aksi halde Türkiye’nin; Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, İsrail ve hatta Mısır gibi yakın zamana dek gerilim yaşadığı ülkelerle ilişkilerini yumuşatıp Suriye’yle uzlaşmaması nasıl açıklanabilir? Şam’la aynı masaya oturmadan, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacıların sorunu nasıl çözülebilir? İdlib’deki on binlerce teröristin, paralı askerin yarattığı sorun, Suriye topraklarındayken Şam’la oturup konuşmadan nasıl önlenebilir? Bu tehdit, aynı zamanda, Suriye’nin iç meselesidir ve iki ülke arasında işbirliği yapılmadan, Türkiye’nin güvenlik ve sınır kaygıları nasıl korunabilir? Adana Mutabakatı nasıl hayata geçirilebilir?

Suriye’nin kuzeyinde demografik yapının değişmesini, kuzey bölgelerinin Kürt unsurundan arındırılmasını, yerine Ankara’ya bağlı Sünni Arapların veya Türkmenlerin yerleştirilmek istenmesini nasıl açıklayabiliriz? Bu insanlar, güvenli denilen bölgelere nasıl yerleştirilebilirler? Okullarda yapılan öğretim, Türk eğitim müfredatına göre nasıl yorumlanabilir? Orada Türk üniversitelerinin şubelerinin açılması nasıl anlatılabilir? Türkiye’den getirilen din adamlarının oradaki çalışmaları nasıl açıklanabilir? Türk Lirası ve posta hizmetlerinin kullanımı ve Suriye’nin kuzeyindeki ekonominin Türkiye’nin iç bölgelerine bağlanması nasıl açıklanabilir?

Ankara’daki “Yeni Osmanlı” rejiminin nihai hedefi açıktır. Suriye politikasındaki hamleler, bazen dış kullanım ve ABD’yle ilişkileri geliştirmeye dönüktür bazen İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya kabulü karşılığında bir kazanım elde etme amaçlıdır. Bazen askeri harekâtın dolaylı onayını almak için Rusya’yla bazen Avrupa’ya sığınmacı akınını engellemek için Avrupa’yla pazarlığa yöneliktir. Bazen de Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın imajını güçlendirmek ve seçimlerde kullanmak içindir.                                                                                       

AKP’nin bu politikaları; Türkiye’yi büyük gerilimlere sürüklemiştir. On yıllar sonra bile, komşu ülkelerle ilişkileri ve Türkiye’nin iç yapısını olumsuz etkilemektedir. Türkiye hızla bu politikaları bırakmalıdır. Sadece mevcut politikaların değişmesi değil, gelecek yıl yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinin sonuçları da önemlidir.

MUHAMMED NUREDDİN

LÜBNANLI AKADEMİSYEN