Ben de sınırın açılmasından yanayım. Ancak, Türkiye ve Azerbaycan için yaşamsal önemde koşulların yerine getirilmeleriyle birlikte.

Bağımsız Ermenistan Cumhuriyeti tüm ülkeler içinde ulusal gücü en alt düzeyde ve doğal kaynakları en az olanlardandır. Bu düşüklüğüne karşın Azerbaycan ve Türkiye önünde direnç gösterebilmesinin kaynağı ABD ve Fransa gibi Hıristiyan Batı ülkeleriyle oralardaki varlıklı ve iyi örgütlü Ermeni diyasporasının baskılarıdır. O denli ki, saldırgan ve işgalci olduğu bile ağza kolaylıkla alınamıyor.

Öte yandan, 29.000 km karenin biraz üstündeki ufak toprağında yaklaşık 2.5 milyon kişi yaşıyor. Bunun bir milyondan fazlası (Çarlık Rusyası işgalinden önce yüzde 80’den artısı Azeri olan, ama şimdi silme Ermeni) başkent Erivan’da toplanmış. Toplam nüfusa Kürtler (yüzde 1.7) ve Ruslar (yüzde 1.5) ile Asuriler, Rumlar ve Gürcüler dahil. Önceleri en kalabalık azınlık olan Azerilerin tümü göçtüler. Ama Azerbaycan’da Ermeni var.

Toprağı verimsiz; kışları sert, ağustos ayı sıcak (ortalama 25 derece). Değerli madenleri yok. Gezegen olmalarının (ve Doğu Anadolu’da, K.S. Papazian ve L. Nalbantian benzeri Ermeni yazarlarının kabul ettiği gibi, hiçbir ilde çoğunlukta olmamalarının) önemli bir nedeni de bu. Öyle ki, uzak Hindistan’ın Madras kentinde 1794’te “Azdarar” adlı ilk Ermenice gazeteyi çıkaranlar da onlardı.

Koşulsuz açılım

Fransa, Amerika, giderek Avustralya gibi yerlere göçlerinin uzun geçmişi var. Demem o ki, Ermenistan sınırının açılmasına ve ticarete çok ama çok gereksinimleri var. Bundan kazanacak olan yalnız onlardır. Böylesine koşulsuz bir açılımdan Türkiye’nin ve Azerbaycan’ın yitirecekleri çok şey var. Önce, Ermenistan bugün 27 ilimizi kapsayan toprakları bizden istiyor. Bu isteği anayasasında da yer alıyor. Oysa, buralarda hiçbir yerde Osmanlı döneminde de çoğunlukları yoktu. Bu bilgi yalnız Papazian ve Nalbantian’da değil, Britanya ve Rusya gibi yabancı belgeliklerde de var. Üstelik, buraları yüzlerce yıldır Türklerin kurdukları devletlerin topraklarıdır.

Ayrıca, Ermenistan Azeri toprağı Dağlık Karabağ’ı ve onu çevreleyen dörtte bir Azerbaycan toprağını da silahla ele geçirmiştir. Buralardan çıkması için dört Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu kararı da var. Bu kararları editörü olduğum yabancı dildeki yıllıkta zamanında ben de yayımlamıştım. Türk-Ermeni ilişkileri üstüne dedikodu ötesinde bir şey bilmeyen ve dayatmalı Türk düşmanı Samanta Powers adlı bir kadının yetiştirmesi Barack Obama, başka dayatmalarına ek olarak, Ermenistan sınırını açmamızı buyurup gitti.

Ermeni anayasasında ve öteki kuruluş belgelerinde Doğu Anadolu’daki topraklarımıza ilişkin göndermeler ve ayrıca Dağlık Karabağ ile öteki Azerbaycan topraklarındaki işgal kalkmadan, Türk-Ermeni sınırı açılamaz. Kapanmasının nedeni zaten buydu.

Üstelik, kardeşlik ve hukuk bir yana, bizim için yararlı olan ticaret Azerbaycan’la olandır, satacak bir şeyi ve alacak parası olmayan Ermenistan’la değil. Obama ve bizdeki iktidar Türkiye’de halkımızın hakları ve çıkarlarının bilincinde olan ulusalcı güçlerin var olduğunu bilmek zorundadır.

Prof. Dr. Türkkaya ATAÖV