Bir Hindu atasözü der ki: “Diktatörler üstüne bindikleri azgın kaplanın sırtında çevreye saldırıp dururken o sırttan inmeye bir türlü cesaret edemezler.” Britanya’nın eski başbakanı W.S. Churchill’in bu atasözüne eklemesi şöyle: “Sırttaki kişi de kaplanın bir ara acıkacağını unutmamalı!”

ABD’nin doğa ozanı ve düşünürü H.D. Thoreau (1817-62) ülkesindeki köleliğe ve Amerikan emperyalizminin Meksika’ya saldırmasına karşı olduğundan, bunlardan sorumlu hükümetine vergi ödemeyi reddettiği için (Balbay, Haberal ve Hilmioğlu gibi beşer yıl değil) yalnız bir gün tutuklandığında, yakın dostu ozan R.W. Emerson kendini hücresinde görüp “Sen niye içeridesin” diye sorunca, Thoreau’nun ünlü yanıtı: “Sen niye dışarıdasın?”
Dün biri dedi ki: “Son zamanlarda çok içmemin önemli bir nedeni var, çünkü ayıkken kendimi dediğim dedik bir başbakan sanıyorum.”
Bir siyasal iktidar simgesi bir sürü laf edip önüne topladıklarına dinletirse, akla şu gelir: Telefon rehberinde de bir sürü sözcük var, ama değerli hiçbir düşünce kırıntısı yok. Yaşlanmakta olanlar kendi deneyimlerinden öğrenemediklerini bu kez gençlerden pekâlâ öğrenebilirler.
Şunları anımsamakta yarar var: Anlaşılan, iktidar, yanında birinin sürekli yatmak istediği çekici bir kadın gibidir. Birçok devlet adamı siyasetteki bir başarısını pek önemsediğinden ötürü sonunda başarısızlığa uğrar. “Deha”, bir anlama, kişinin eksik eğitimini aşabilme yeteneğidir. Mustafa Kemal’in yenilgiye uğrattığı Britanya Başbakanı Lloyd George’un paldır küldür yuvarlanmasının nedeni, iktidar direksiyonu elinde diye nerelere gittiğinin farkında olamayışıydı. Hükümetler muhaliflerinin söylediklerini çöpe atmazlarsa, iktidarları uzar. Onun gibilerini oradan düşürenler içinde en büyük etken gerçekte kendi akılsız destekçileridir.
Şunu unutmamalı: Baskıcı düzenin en başındaki kişi kendi başına da gelebilecekleri düşünemez, son on dakikaya değin!

Prof. Dr. Türkkaya ATAÖV