Gerçek ‘Güncelleme’ Şimdi Yapılıyor

Geçen ekim ayında, sigara, alkollü içki, cep telefonları, elektrikli araçlar hariç 1.600 cc üzeri otomobiller ve yük taşımacılığında kullanılan araçlarda özel tüketim vergisi oranı arttırılmıştı.

Bu artışlar, kamuoyuna “güncelleme” diye yansımıştı. Biz ise belli bir orana göre alınan vergilerdeki oran artışlarının enflasyon güncellemesi olarak değerlendirilemeyeceğini, enflasyon nedeniyle fiyatlarda meydana gelen artışların vergi gelirlerini zaten otomatik olarak arttıracağını, enflasyon güncellemesinin sadece maktu vergilerde söz konusu olabileceğini belirtmiştik.

Biliyorsunuz; Vergi Usul Kanunu’nda, Maliye Bakanlığı’nca, yeniden değerleme oranının ilan edileceğine yönelik hüküm bulunur. Yeniden değerleme oranı; ilgili yılın ekim ayında, ekim de hesaba katılarak bir önceki yılın aynı dönemine göre Türkiye İstatistik Kurumu’nun Üretici Fiyatları Genel Endeksi’nde meydana gelen ortalama fiyat artış oranıdır. Bu oran 2011 yılı için yüzde 10.26’dır.

Yeniden değerleme oranı, 2004 yılına kadar işletme aktif değerlerinin enflasyon karşısında değer kaybetmelerini engellemek amacıyla kullanılıyordu. Ancak, 2004 yılı başında yürürlüğe giren Enflasyon Düzeltmesi’ne ilişkin hükümler ile yeniden değerleme uygulanamaz hale geldi.

Peki, o zaman bu yeniden değerleme oranı ne işe yarıyor?

Bu sistemle gerçek anlamda vergi güncellemesi yapılıyor. Vergi kanunlarındaki pek çok had ve tutar bu orana göre her yıl arttırılıyor. Birkaç örnek eminim daha iyi fikir verebilir.

Örneğin Motorlu Taşıtlar Vergisi... 2011 yılında 1-3 yaş arasında 1600 cc binek otomobilimiz için ödediğimiz 697 lira vergi yüzde 10.26 oranında artacak ve yaklaşık 769 lira olacak.

Vergi Usul Kanunu’nda belirlenmiş ceza tutarları da yüzde 10.26 oranında artacak. Benzer şekilde, fatura kullanma mecburiyeti ile amortismana tabi tutma haddi olarak bilinen ve 2011 yılında 700 lira olarak uygulanan had aynı oranda artacak.

Konut kira geliri elde eden gelir vergisi mükellefleri Gelir Vergisi Kanunu’nun 21. maddesinde hüküm altına alınan istisnadan faydalanır. 2011 yılında 2 bin 800 lira olan bu tutar, yüzde 10.26 artarak 2012 yılında uygulanacak istisna rakamını oluşturacak.

Belki de her şeyden önemlisi gelir vergisi tarifesini oluşturan gelir dilimi rakamlarındaki artış olacak. Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde düzenlenen tarifedeki gelir dilimleri de bu oran kadar artacak. Dolayısıyla aynı kanunun 86. maddesine göre uygulanan 2012 yılı beyan haddi tutarı da bu rakam kadar artmış olacak.

Veraset ve intikal vergisi tarifesindeki dilimler de yüzde 10.26 artacak. Artış sadece, vergi dilimleri ile sınırlı olmayıp istisnaya konu tutarlar da aynı oranda yükselecek.

Bunun dışında Harçlar Kanunu’nda hüküm altına alınan ve maktu olarak belirlenmiş harç tutarları ile damga vergisi tutarlarında da artış kaçınılmaz.

İşte bu artışlar, gerçek anlamda güncelleme olarak ifade edilebilir. Yukarıda sıraladığımız kalemler ilk aklımıza gelenler. Diğer kalemler Maliye Bakanlığı’nca yıl sonlarında yayımlanan tebliğler ile ilan ediliyor.

Son yıllarda sosyal güvenlik sisteminde en güzel gelişmelerden birisi, sigortalıların çalışmalarını, yani SSK gün dökümlerini internette görebilmeleriydi. Böylece emekçiler çalıştıkları işyerlerinde sigorta primlerinin yatırılıp yatırılmadığını kontrol edebilmekteydi.

Her ne hikmetse SGK, yıllardır uygulanan bu hizmetten rahatsız olup gün dökümlerini SGK web sayfasından kaldırmıştı.

SGK yönetimi aldığı yeni kararla 15 Aralık 2011 tarihinden geçerli olmak üzere, sigortalıların gün dökümlerinin bir başka ifadeyle sigortalıların çalışma ve gün sayılarını gösteren hizmet dökümünün, eskiden olduğu gibi SGK resmi internet sitesinden bazı kişisel bilgilerin doldurulmasını müteakip yapılabilmesini sağladı.

www.sgk.gov.tr adresinden 15 Aralık 2011 tarihinden itibaren sigortalı tescil kaydı tespiti, hizmet cetveli/hizmet hesabına bağlı olarak gün dökümü, emekli aylık bilgisi, aylıklara ilişkin banka değişiklik talepleri ya da aktivasyon kontrolü ile müstehaklık sorgulama iş ve işlemleri de sorgulanabilecek.

NE ZAMAN EMEKLİ OLABİLİRİM?

20 Mart 1964 doğumlu çalışan bayanım. SSK girişim 1 Haziran 1982, prim ödeme toplam gün sayım 2 bin 500. Ne zaman emekli olabilirim?

Ozan Taş

Sizin durumunuzda emekli olmak için, SSK’den 5 bin günü doldurmak ve 40 yaş yeterlidir.

SORU - CEVAP

Sorularınız için malicozum6ismmmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek cevaplanacaktır.