Uzun süredir torba yasayla yatıp torba yasayla kalkıyoruz. Mesleki açıdan bizi ilgilendiren konuları uzun süredir köşemde sizlere aktarıyorum.
6552 sayılı torba yasa, 145 maddeden oluşuyor ve içinde; Ticaret Kanunu’ndan İş Kanunu’na, TİB Başkanı’na yeni yetkiler verilmesinden finans merkezi olarak tabir edilen Ataşehir Belediyesi’ne bağlı Barbaros Mahallesi’nin Ümraniye sınırlarına bağlanmasına kadar pek çok konu ve kanunda yeni düzenlemeler barındırıyor.
Bunların dışında, biz daha çok mali konular üzerinde duruyoruz. Daha önceki yazılarımda, vergi borçlarının yeniden yapılandırılması, kasa ve ortaklardan alacaklar hesabının düzeltilmesi ve eski DEİK’in kapatılarak Ekonomi Bakanlığı’na bağlı yeni DEİK’in kurulması üzerinde durduk.

Bizi ilgilendiren maddeler
Torba yasanın kapsadığı konular o kadar geniş ki mali konularda yapılan düzenlemeler bunlarla sınırlı değil. Hepsinin üzerinde ayrıntılı durmak da mümkün değil. Ama kısaca özetlemek mümkün.
Bakın, torbanın içinde bizi ilgilendiren başka neler var:
1- Elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet ve inci teslimlerinde uygulanan KDV istisnası kaldırıldı. İstisna, bu taşların, Sermaye Piyasası Kanunu’na göre Türkiye’de kurulu borsalarda işlem görmek üzere ithali, borsaya teslimi ve borsa üyeleri arasında el değiştirmesi ile sınırlandı. Artık bu taşların teslimi yüzde 18 KDV’ye tabi (madde 26).
2- Tabii inci veya kültür incileri, elmaslar ve kıymetli taşlar için alınan ÖTV kaldırıldı (madde 116).
3- Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borç karşılığında yapılan taşınmaz devirleri KDV’den istisna edildi (madde 27).
4- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan süresiz çalışma izni verilen yabancılara ikamet tezkeresinin harç ödenmeksizin verilmesi sağlandı (madde 23).
5- Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu hükümlerine göre meslek mensuplarının üyesi oldukları odalara olan aidat borçları yapılandırılmasına imkân sağlandı (madde 76).
6- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu kapsamındaki oda ve borsalara ait aidat borçları yeniden yapılandırılmasına imkân sağlandı (madde 77).
7- Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamındaki esnaf ve sanatkârların üyesi oldukları birlik ve federasyonlara olan aidat borçlarının yeniden yapılandırılmasına imkân sağlandı (madde 78).
8- Başbakanlıkça veya Bakanlar Kurulu’nca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışların tamamının gelir vergisi veya kurumlar vergisi matrahından indirimine izin verildi. Böylece yardım kampanyasının doğal afetler nedeniyle yapılması zorunluluğu kaldırılmış oldu (madde 92).
9- Ar-Ge faaliyetinde istihdam edilen personele uygulanan sigorta prim desteği için gerekli olan 5 yıllık istihdam süresi zorunluluğu kaldırıldı (madde 144).

Yukarıda gördüğünüz maddeler sadece bir kısmı. Torba yasa gerçekten çok büyük ve şimdilik bu kadarını özetleyebiliyoruz. 

SOSYAL GÜVENLİK 
Madencinin Ücret ve Emeklilik Hakkı 
Soma faciasının üzerinden çok geçmedi, ancak Soma unutuldu, unutturuldu. Torba yasayla maden işlerinde çalışanların haklarında bazı iyileştirmeler yapıldı. Daha önce bu köşede zaman zaman madencilere verilen yeni hakları dile getirdik.
Birçoğu asgari ücretle çalıştırılan madencilerin ücretlerinde iyileştirme yapıldı. Buna göre “linyit” ve “taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde, yeraltında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarı, asgari ücretin iki katından az olamayacaktır. Halen asgari ücret 1.134 TL’dir.
Buna göre, 2014 yılı 2. dönem için bu tutar brüt 2.268 TL’dir. Aynı zamanda 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre yeraltı işletmesi tarzında, cevher istihsali ve bununla ilgili diğer bütün işlerde çalışanların münhasıran çalıştıkları zamanlara ait ücretlerinin gelir vergisinden istisna edildiği hükme bağlanmıştır.
Emeklilik ve zam
Madencilerin emekliliği diğer çalışanlardan daha farklıdır. Madenciler çalışma şartlarının zorluğundan dolayı daha erken emekli olabilmektedir. Yeraltı işlerinde sürekli veya münavebeli olarak en az 20 yıldan beri çalışan sigortalılar için 55 olarak uygulanan yaş şartı 50’ye düşürülmüştür.
Ayrıca maden ocakları, kanalizasyon ve tünel yapımı gibi yeraltında yapılan işlerde çalışanlara, 360 iş günü için verilecek olan 180 günlük yıpranma süresinin hesabında, fiili hizmet süresi zammından yararlandırılacakları dönem içinde kalan; yıllık ücretli izin, sıhhi izin, hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günleri ile eğitim, kurs, iş öncesi ve sonrası hazırlık sürelerinde fiilen çalışma ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalma şartı artık aranmayacak.

SORU- CEVAP 
Staj süresinin borçlanması imkânı tanındı mı?
Torba yasada ticaret lisesi staj süresinin borçlanması yönünde bir hak tanındığını duyduk. Bu doğru mudur? Ticaret lisesi stajı başlangıç kabul edilse daha erken emekli olabiliyoruz. Bu imkân verildi mi? Serkan Doğan

Milyonlarca ticaret lisesi staj süresinin emekliliğe sayılmasını beklemektedir. 6552 sayılı torba kanunda, ticaret lisesi staj süresinin borçlanması yönünde bir düzenleme yoktur. Halen yürürlükte olan mevzuata göre, ticaret lisesi staj süresinde emeklilik primi ödenmediğinden, staj süresi emeklilik başlangıca sayılmadığı gibi prim günü olarak da dikkate alınmamaktadır.

Sorularınız için malicozum@ismmmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek cevaplanacaktır.