Uzun bir mücadelenin sonucunda Adalar’daki atlı faytonların kaldırılması, bu ülkedeki hayvan hakları açısından tarihi bir olaydı.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, bugüne kadar atların bakımını üstlendi. Ruam hastalığı yüzünden kaybedilen atlardan sonra şu anda geriye 1200 civarında at kaldığı biliniyor.

Adalar’da atlı faytonların kaldırılması ilk aşamaydı. O başarıldı.

İkinci aşama ise atlar için ekolojilerine uygun doğal bir ortam yaratılması ve yaşam haklarının garanti altına alınarak hayatlarının sonuna kadar sömürülmeden barındırılması.

Ekrem İmamoğlu, “Oylarımız Hayvanlar İçin” kampanyası kapsamında 27 Mart 2019’da imzaladığı “Söz Veriyorum” taahhütnamesinde, bunu yapacağına dair söz vermişti. O söz yerinde duruyor.

Ne var ki İBB Belediye Meclisi’nin iki ay önce atların “tarım ve hayvancılıkta kullanılmak üzere bedelsiz sahiplendirilmesi” kararını almasıyla ciddi bir sorun belirdi. Çünkü bu ikinci aşamanın tam tersi bir karar.

17 Mart 2020’de bu köşedeki yazımda, atlar artık kamunun diyerek yeni bir sömürü için kullanılmalarının kabul edilemeyeceğini belirtmiştim.

O günlerde korona salgını Türkiye’de başlayınca araya zaman girdi ve bu konuda herhangi bir çalışma yapılamadı. Sadece İBB’ye ait sosyal medya hesaplarında, atların Büyükada’da özgürce koştuğunu gösteren videolar paylaşıldı.

Birçok insanın sevinç gözyaşlarıyla izlediği o paylaşımlar yapıldığında da atların yeni bir sömürü için kullanılmaması gerektiğini belirttim.

***

İki gün önce İBB Başkan Danışmanı Tonguç Çoban ile tekrar konuştum. Atların bedelsiz sahiplendirilmesine yönelik talepleri değerlendirmek üzere bir komisyon kurulduğunu söyledi. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir’in yönetimindeki komisyonda, belediyenin ilgili daire başkanları yer alıyormuş.

Gelen talepleri belli şartlar doğrultusunda ele alacaklarını söyledi Tonguç Çoban. Kendisine öncelikle atların bedelsiz sahiplendirilmesinin yaratabileceği sorunları anlattım.

Adalar’daki atların sömürüden kurtarılan hayvanlar olarak simgesel önemi var. Onların İBB Belediye Meclisi kararıyla farklı bir sömürüye araç olmaları, atlı faytonların kaldırılması ile gerçekleşen önemli gelişmeyi tersine çevirir.

Bedelsiz sahiplendirilen atların başına ne geleceğini takip etmek, her ne kadar belli şartlar getireceğiz dense de mümkün değildir.

***

Yapılması gereken bellidir: Tarım Bakanlığı’ndan bu atlar için arazi istenmesi ve orada rehabilitasyon merkezi kurulması. Tarım Bakanlığı’ndan arazi istendiyse ve olumsuz yanıt alındıysa bunun kamuoyuna açıklanması gerekir!

Atların bakımı ile ilgili bir diğer konu, bu işin maddi yönü. 1200 kadar atın yıllık bakım masrafının oldukça yüksek bir meblağ olduğu söyleniyor. Bunun karşılanması için farklı yöntemlerle kaynak yaratılabilir.

Örneğin Adalar’da kullanılacak yeni elektrikli araçları belediye işletecekse orada her biletten belli bir miktar bu işe ayrılabilir. Bunca yıldır Adalar’da halkın, esnafın ve turizmin tüm yükünü çekti atlar... Canları pahasına çalıştırıldılar, kırbaçlandılar, öldüler, cesetleri denize fırlatıldı, ruam çıkınca yüzlercesi bir anda katledildi!

İBB, atlarla ilgili Belediye Meclisi kararından vazgeçmelidir. Ondan sonra da sorunun çözümü için yeni bir komisyon kurularak oraya hayvan hakları temsilcileri de alınmalıdır.

Faytondan kurtarılan atların özgürce koştuğu görüntüler bu kadar alkış alıyorsa aynı atlar yeniden tarım ve hayvancılıkta sömürüldüğünde aynı güçte olumsuz tepki alır.