Sanat dünyamızın iki güzel akademisyeni
Ayşegül Yüksel
Son Köşe Yazıları

Sanat dünyamızın iki güzel akademisyeni

28.09.2021 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Eylülün son iki haftası içinde, sanata önemli katkıları olmuş, iki değerli akademisyeni yitirdik. Prof. Dr. İnci San (1936-2021) Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi’ne, Prof. Dr. Hülya Nutku da (1953-2021)  İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’ne yıllarca emek vermişti. İkisiyle de çalışma olanağım oldu. İkisinin de çalışkanlığı ve girişimciliği etkileyiciydi. İzleri kaldı.

İnci San, çok yönlü bir sanat insanıydı. Uzunca bir döneme yaydığı akademik eğitimine Ankara Üniversitesi DTCF’de önce Alman Dili ve Edebiyatı öğrenciliği ile başlamış, sonrasında da aynı fakültenin sanat tarihi ve arkeoloji bölümlerinden aldığı derslerle ikinci bir diploma sahibi olmuştu. “Sanatsal Yaratma ve Çocukta Yaratıcılık” başlıklı doktora çalışmasıyla pedagoji bilim dalına da uzandı ve “sanat eğitimi” alanında uzmanlaştı. Kitapları ve onlarca makalesi bu çeşitli konular üstünde yoğunlaşmıştır.

İNCİ SAN ‘YARATICI DRAMA’ OLGUSUNU KURUMSALLAŞTIRDI

Uzun yıllar Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı’nın başkanlığını yürüten San’ın tutkuyla bağlı olduğu konulardan biri de tiyatroydu. Birlikte bugün çeşitli üniversitelerin tiyatro bölümlerinde ders veren genç meslektaşlarımızın doktora aşamalarındaki jürilerinde yer aldık. Hoca’nın bu gençleri sevecenlikle sarıp sarmalayışını her zaman mutlulukla anarım.

Sanat liselerinin oluşumu için de çalışan İnci San, Çağdaş Drama Derneği kurucu başkanı ve Sanat Eğitimcileri Derneği kurucusudur. “Yaratıcı Drama” olgusunu bir disiplin olarak kurumlaştırma adına yıllarca çalışmalar yürütürken bugün hem çocukların hem yetişkinlerin kendilerini anlatmakta sağlıklı ve eğlendirici bir sanatsal etkinlik ortamı yaratılmasını özlemekteydi. Bugün okul, sağlık kuruluşları, dahası, hapishane ortamlarında bile sağaltıcı olabilecek “yaratıcı drama” etkinliklerinin her birinde, 2005’te UNICEF Türkiye Milli Komitesi’nin “Muhsin Ertuğrul Ödülü”nün, 2007’de Ulusal Eğitim Derneği “Eğitim Onur Ödülü”nün sahibi olan İnci San’ın zarif gülümseyişi yansımaktadır.

HÜLYA NUTKU, MESLEĞİNİN HER YÖNÜNDE ÖZVERİLİ BİR GİRİŞİMCİYDİ

Hülya Nutku yaşça küçüğümdür. Buna karşın, yılları kapsayan bir dostluğumuz var. Ben DTCF Tiyatro Bölümü’nde doktora çalışmalarımı bitirip derslere girmeye başladığımda Hülya aynı bölümü bitirmiş ve Ankara’dan ayrılmıştı. Onunla İzmir’de 80’li yılların ortalarında tanıştık. Yüksek lisans ve doktora derecelerini Ankara Devlet Konservatuvarı’ndan almış, eşi Prof. Dr. Özdemir Nutku’nun kurduğu Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sahne ve Görüntü Sanatları Bölümü’nün öğretim elemanlarından biri olmuştu. O gün bugündür yalnızca üniversitedeki görevini yapmakla kalmamış, İzmir ve çevresindeki kültür-sanat kuruluşlarının ve etkinliklerinin özverili bir girişimcisi olarak öncü çalışmaların içinde yer almıştır.

Son 35 yıl içinde Hülya Nutku ile İzmir, Ankara, İstanbul ve yurtdışında birçok etkinlikte birlikte olduk. Doktora jürileri, kültür merkezi açılışları, paneller, sempozyumlar, festivaller birbirini izlerken onu yakından tanıdım.

Renkli ve etkili bir konuşmacı, bilgi birikimini anlaşılır kılan coşkulu bir araştırmacı ve sımsıcak yürekli bir öğretim üyesiydi. Müthiş bir yoğunluk içinde çalışan Özdemir Hoca gibi bir “dinamo”ya yıllarca sahip çıkarken, bir yandan da kendi akademisyen sorumluluklarını yerine getirmesi kolay değildi. Ne ki zorlukları güler yüzünü karartmadan sürdürmeyi başardı.

 ALIMLI VE HOŞ KADINLAR

Hülya, sanatçı adayı öğrencilerine kol kanat germekle kalmayıp toplumsal görevlerine sahip çıkmayı da başarmış bir eylem insanıydı. Uluslararası Tiyatro Enstitüsü’nün Seul’deki Dünya Kongresi’ndeki görevimiz sırasında beni bile korumaya aldığını nasıl unutabilirim: Geniş asfalt yollarına ve tapınaklarına bayıldığımız ama yemeklerine bir türlü alışamadığımız bu Uzakdoğu kentinde, onun “memleket”ten getirdiği peynir ve krakerler günlerce temel besin kaynağımız olmuştu.

Kitap yazarı olarak oyun yazarlığı ve dramaturgi konuları üstünde yoğunlaşmayı seçmişti; çok sayıdaki eleştiri yazısı ve makalesi çeşitli kaynaklarda yer almıştır. Bugün tiyatro ve televizyonda ünlenmiş onlarca sanatçının yetişmesinde emeği vardır. Son çalışmalarından biri, hastalığına karşın, İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları’nın (İzBBŞT) kuruluşunu gerçekleştirmekti. Bunu da başardı…

İnci San ve Hülya Nutku… İkisi de alımlı, hoş kadınlardı. İnci Hanım’ın gizli bir şıklığı vardı. Hülya ise parıltılıydı…

Yazarın Son Yazıları

28. Uluslararası Ankara Tiyatro Festivali noktalandı

Festival çoğunlukla Çankaya Belediyesi’nin sahnelerinde yer aldı. Toplamda 12 farklı oyun salonu kullanıldı.

Devamını Oku
02.12.2025
‘Tiyatro hazinemiz’ sergileniyor

Takviminize not edin. 27 Kasım-31 Ocak tarihleri arasında İstanbul Depo’da tiyatro mirasımızın arşivleri sergileniyor. Tophane’deki bu sanat uzamının tam adresi: Depo/Tütün Deposu, Lüleci Hendek Caddesi No. 12 (E-posta adresi: depo@depoistanbul.net Telefon: 90 (212) 2923956)

Devamını Oku
18.11.2025
Meraklıları için tiyatro bilimi

Kitapların her bir bölümünün sonunda yer alan “ölçme ve değerlendirme”ye yönelik alıştırmalar, öğrencinin, eğitim sürecinde etkin bir katılımcı olmasını sağlıyor.

Devamını Oku
04.11.2025
Dergi yöneticisi Ozan Ertuğ

Ozan Ertuğrul Özüaydın’ı şiir meraklıları tanır. Çoğunlukla şiirlerini içeren 11 kitabı var. Yapıtlarını 4 ve 5 Ekim’de 22. Ankara Kitap Fuarı’nda imzaladı.

Devamını Oku
28.10.2025
DTCF Tiyatro Bölümü 61 yaşında

Ben bu öyküye ne zaman katıldım? İstanbul Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı’nda lisansüstü öğrencisiyken tüm bölümlere sınavsız tiyatro dersleri veren Haldun Taner’in gözüne -yaptığım bir ödev nedeniyle- girmiştim. 1964’te, DTCF’de açılacak tiyatro bölümüne başvurmam için bana haber yolladı. Yurtdışında burslu olarak yüksek lisans yapmaya hazırlanıyordum; yolumu değiştiremedim. Ama sonunda da sevgili Taner’in sözüne geldim: 1978’de, çoluğa çocuğa karışmışken DTCF Tiyatro Bölümü’nün doktora öğrencisi oldum. Akademik kadrom ODTÜ ya da (sonra) DTCF İngiliz Dili ve Edebiyatı’nda olsa da tiyatro bölümünün altın çağını yaşadım. 1981’de başlayan derslerim göz açıp kapayıncaya dek 32 yıla ulaştı

Devamını Oku
07.10.2025
Tiyatroların iletişim alışkanlıkları

70 yıllık tiyatro seyircisi ve 50 yılı aşkın süredir aralıksız yazan bir eleştirmen olarak tiyatrolarla iletişim kurma üstüne düşündüğümde geçmiş yılları özlüyorum.

Devamını Oku
23.09.2025
12 Eylül’ün savurduğu sonbahar yaprakları

12 Eylül döneminin tiyatro eleştirisi çoğunlukla sahne olaylarındaki özensizliğe karşı çıkmaktadır. Bu aşamada gazetelerdeki kültür sanat sayfalarının küçülmeye, eleştiri yazılarının azalmaya başladığı görülür.

Devamını Oku
09.09.2025
Ferhan ve Müjdat gündemimizde

Ferhan Şensoy’u 31 Ağustos 2021’de 70 yaşındayken yitirmiştik. Yeni yapılan “Ferhangi Bir Yaşam” belgeseli seyircisiyle buluşmayı bekliyor. Müjdat Gezen ise 82 yaşında ve bir hafta önce hakkındaki soruşturma kapsamında ifade vermeye çağrıldı.

Devamını Oku
26.08.2025
Metin Sözen: Anadolu’yu kucaklamıştı

Değerli bilimadamı Prof. Dr. Metin Sözen’i 1 Ağustos’ta yitirdik. Yaşamını ülkemizin doğal, tarihsel, kültürel değerlerine sahip çıkılmasına adamış, yüce gönüllü bir insandı.

Devamını Oku
12.08.2025
Genco’ya ikinci mektup

Sevgili Genco, Sen gideli bir yıl oldu. Zaman çabuk geçiyor. İlk mektubumda (Cumhuriyet, 13.08.2024) ardında bıraktığın görsel-işitsel belgelerden söz etmiştim: Sanat yaşamın boyunca oluşturduğun sesli kitapları, fotoğraflarınla yorumladığın şiirleri, çevirilerini, plak ve kasetlerinde kayıtlı müzik çalışmalarını...

Devamını Oku
29.07.2025
Memet Baydur’un diyecekleri var

Okuduğunuz başlığı bir başka yazımda da kullanmıştım. Ölümünün üstünden 20 yılı aşkın bir süre geçmiş olmasına karşın, Memet Baydur’un bizlere diyecekleri sürüyor

Devamını Oku
15.07.2025
Zeynep Oral’la çalışırken eğlenmek

17 Haziran’da Metrohan’da ilk gösterimi yapılan “Bir Babıali Zirvesi” başlıklı, Habitat TV yapımı Zeynep Oral belgeselini henüz izleyemedim. Neyse ki Dikmen Gürün izlenimlerini geçen haftaki yazısında bir güzel dile getirmiş. Okurken belleğimde birikmiş, belge tadında Zeynep Oral olayları gözümün önüne gelmeye başladı. Bu yazıda Zeynep’le yaşanmış anlar var.

Devamını Oku
01.07.2025
İlhan Selçuk’un ‘Pencere’ köşesini anarken

Gazete ve dergi yazarlığım 50 yıla ulaştı. ​​Özgür basın dergisinde başlayıp çeşitli başka dergilerde ve ayrıca 45 yıl Cumhuriyet’te süren bu uğraşa -30 yıldır gazeteme iki haftada bir “Sahneden” köşesini yazmak da eklenmiş. Kolay iş değil.

Devamını Oku
17.06.2025
Oya Başak’ın kahkahası eksildi dünyamızdan

Prof. Dr. Oya Başak’ı bir hafta önce yitirdik. Cenazesindeki çelenklerden birinde “çocukların” yazıyormuş.

Devamını Oku
03.06.2025
Vasıf Öngören ‘Zengin Mutfağı’ ile ‘şimdi’ ve ‘burada’

“Zengin Mutfağı” oyunu neredeyse 50 yıldır sahnelerimizde yer alıyor. İşin hoşu, oyunun başkişisi Lütfü Usta’yı oynayan Şener Şen Usta da 1977’de ilk kez canlandırdığı bu karakteri son üç yıldır yepyeni bir seyirci kuşağına sunmakta.

Devamını Oku
20.05.2025
Bahar ölümsüzlük simgesidir

Bahar ölümsüzlük simgesidir

Devamını Oku
06.05.2025
Ahmet Özer’in 50. kitabı çıktı

Ahmet Özer’in 50. kitabı çıktı

Devamını Oku
22.04.2025
Son veda...

Son veda...

Devamını Oku
09.04.2025
Tiyatro biletleri uçuşta

Tiyatro biletleri uçuşta

Devamını Oku
08.04.2025
Shakespeare siyaset sahnesinde

Shakespeare siyaset sahnesinde

Devamını Oku
25.03.2025
Sanat Kurumu 78. yaşını sürüyor

Sanat Kurumu 78. yaşını sürüyor

Devamını Oku
11.03.2025
Nevra Serezli: Profesyonel tiyatroda 60 yıl

Nevra Serezli: Profesyonel tiyatroda 60 yıl

Devamını Oku
25.02.2025
İzmir D.T’den ‘Karıncalar / Bir Savaş Vardı’

İzmir D.T’den ‘Karıncalar / Bir Savaş Vardı’

Devamını Oku
11.02.2025
Heiner Müller’den ‘Medea’

Heiner Müller’den ‘Medea’

Devamını Oku
28.01.2025
‘Vatan Kurtaran Şaban’ günümüzde

‘Vatan Kurtaran Şaban’ günümüzde

Devamını Oku
14.01.2025
Broadway ya da West End biçeminde süper tiyatro

Broadway ya da West End biçeminde süper tiyatro

Devamını Oku
31.12.2024
Gonca Vuslateri Shakespeare oynamalı

Gonca Vuslateri Shakespeare oynamalı

Devamını Oku
17.12.2024
Özdemir Nutku anlatıyor

Özdemir Nutku anlatıyor

Devamını Oku
03.12.2024
Ankara’da tiyatronun renkleri

Ankara’da tiyatronun renkleri

Devamını Oku
19.11.2024
Festivalde üç Shakespeare oyunu

Festivalde üç Shakespeare oyunu

Devamını Oku
05.11.2024
‘Öteki’nin dramı

‘Öteki’nin dramı

Devamını Oku
22.10.2024
Ankara’da yeni bir tiyatro şenliği

Ankara’da yeni bir tiyatro şenliği

Devamını Oku
08.10.2024
Ateş Kuşu Semiha Berksoy

Ateş Kuşu Semiha Berksoy

Devamını Oku
24.09.2024
Tiyatromuzun belleği: Türkiye Tiyatro Vakfı beş yaşında

Tiyatromuzun belleği: Türkiye Tiyatro Vakfı beş yaşında

Devamını Oku
10.09.2024
Müşfik Kenter’i anarken...

Müşfik Kenter’i anarken...

Devamını Oku
27.08.2024
Genco’ya mektup

Genco’ya mektup

Devamını Oku
13.08.2024
Nilüfer Kent Tiyatrosu ile Daltabanlar ayrı düştü

Nilüfer Kent Tiyatrosu ile Daltabanlar ayrı düştü

Devamını Oku
30.07.2024
Hocamız Sevda Şener’i yitireli 10 yıl oldu

Hocamız Sevda Şener’i yitireli 10 yıl oldu

Devamını Oku
16.07.2024
Tiyatromuzun modernleşme süreci İngilizcede

Tiyatromuzun modernleşme süreci İngilizcede

Devamını Oku
18.06.2024
Nâzım’ın Ferhat ile Şirin’i

Nâzım’ın Ferhat ile Şirin’i

Devamını Oku
04.06.2024