32 yıl önce 12 Eylül 1980 sabahı Kenan Evren ve dört kuvvet komutanını “bugünleri de gördük” diye alkışlayanlar;

başta medya, aydınlar, demokratik toplum örgütleri, ortalıkta görünmeyen hukukçular, bilim, ilim adamları ve halk...

…32 yıl sonra, başta medya, aydınlar, demokratik toplum örgütleri, daha önce ortalıkta görünmeyen bilumum hukukçular, bilim, ilim adamları…

…darbeyi yapan beş generalden hayatta kalan Kenan Evren’le Tahsin Şahinkaya’nın yargı önünde hesap vermeye başladıkları 4 Nisan gününü, “bugünleri de gördük” diye alkışlıyor.

Halkımızın yüzde 92’sinin onayladığı yeni anayasayla başlayan dönemde, 32 yıldan bugüne dek darbecilerin yürürlüğe koyduğu seçim yasası ile parlamentolar geldi, hükümetler geçti.

Şayet 12 Eylül bir hukuksuzluk abidesi ise; Özal’ın, Demirel’in, Ecevit’in ve hatta bugün yere göğe sığamayan RTE’nin kurduğu hükümetleri; darbelerin ürünü parlamentoları, hükümetleri ve atanan bürokrasiyi meşru kabul etmemek gerekiyor.

Darbenin uyguladığı yasalar, seçimler, kurulan hükümetler, çıkarılan yasalar, hukuksal zemine nasıl oturtulacak?

Ya da darbeyi sindirmiş Evren anayasasına rekor düzeyde kabul oyu veren halkımızın durumu ne olacak?

***

Dün Hürriyet’teki köşe yazısında Yılmaz Özdil; halkımızın ve toplumun her alanda gösterişli yeri olanların, darbecilerin 1993’den 2011’lere uzanan davranış açılarını bütün çıplaklığıyla ortaya koydu.

“Picasso da neymiş, ben de aynısını yaparım o tabloların” diye yola çıkan Evren’in; yağlıboya tablosunu satın almak için işadamlarının yarıştığını, 2002’lerde tablolara rağbetin yittiğini; “güç ondayken (tabloları) 50 milyon. 500. 600. Yok mu arttıran 10 milyar? 105 milyar. 300 milyar, -devran dönünce?- 600 lira. 500 lira. 14 lira. 5 lira. sıfır...

...2012... Böyle bu işler. Değmesin yağlıboya!” diye özetledi “toplumsal gelişmeyi ve etiği”.

***

Dün 12 Eylül’ü alkışlayanların bugün darbe mağduru dedikleri Süleyman Demirel, “Bugün ‘Demirel’in sesi neden çıkmıyor?’ diyenler; (belgelerle kanıtlanabilir) siz susarken Demirel’in sesi çıkıyordu. Bu sisteme muhalefet etmek bugün 95 yaşındaki bir adama (haklı olarak) bunları sormak değildir, zamanında sormaktır” diyor.

O günlere ters düşen bir medyatik olaydan kısaca söz edeyim. 1960’lı, 70’li yıllarda iktidardaki Demirel’i amansız biçimde eleştiren Cumhuriyet; 12 Eylül’den hemen sonra sıkıyönetimlerin elverdiği oranda darbeye karşı vaziyet aldı.

Gerekçe şuydu: Sorun Demirel’i savunmak değil, sivil iktidarı darbeyle devirmeye karşı vaziyet almaktı!

Bu amaçla Cumhuriyet; 12 Eylül’e öncelikle nasıl gelindiğini sonradan kitaplaşan uzun yazı dizimi ve 1985’lerde sıkıyönetim baskısı altındaki ortamda, 12 Eylül’ü ve başta Evren’i ve komutanları tiye alan “Ku-De-Ta” adlı kitabımı resimleyerek yayımladı.

Demirel’in Güniz Sokak’taki bir zamanlar ziyaretçi kalabalığından eşikleri aşınan evinin kapısını birkaç dostu-yakını dışında çalanların olmadığı darbenin ilk günlerde; Cumhuriyet’in yıllarca eleştirdiği Demirel’i, Hasan Cemal, Uğur Mumcu ile birlikte ziyarete gittik.

RTE’nin ne geçmişindeki ne de bugünkü gerçekleri bilmeden, kenar mahalle gazetelerindeki yazar ve yorumcularından kaptığı sözcükle, “malum” gazete diye ağzı bozuk üslupla sözünü ettiği Cumhuriyet; kimsenin sesinin çıkmadığı o günlerde darbeye karşı vaziyet alan gazeteydi.

***

Sağ sol arasındaki kanlı kavgalardan, toplumsal kargaşalardan, sorunlara çare üretemeyen parlamentodan, Erbakan’ın desteğini çekme tehdidi altında eli kolu bağlı Demirel’in azınlık hükümetinden yaka silker hale gelindiği bir dönemde; 12 Eylül gününü elbirliğiyle onaylamayan yoktu.

12 Eylül’ün ilk gününü desteklediler diye Cumhuriyet’in belli başlı yazarlarının ve benim, darbeyi eleştiren yazılarımızı Evren, 12 Eylül’e karşı çıktılar diye bir kitapta topladı.

Bugün 12 Eylül’e demediğini bırakmayanların isimlerine ve yazılarına o kitapta rastlanmıyor.

***

Utanmazlığın bini bir para bugün... Yaşadığımız günler “düşenin dostu olmaz” dedikleri, bugünler olsa gerek!..