Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Arturo Ui ve Gergedanlar
Arturo Ui mi gergedanları yaratır...
Gergedanlar mı Arturo Ui’yi?
***
Arturo Ui, Bertolt Brecht’in “Arturo Ui’nin Önlenebilir Tırmanışı” adlı tiyatro eserinin ana kahramanıdır:
Esas olarak Hitler’i simgeler ama Hitler’in, Amerikalı ünlü gangster Al Capone ile harmanlanmış bir biçimdeki halidir...
Oyun, büyük sermayenin kuklası olan, rüşvet ve yolsuzluk olaylarına bulaşmış bir belediye başkanının, gangster Arturo Ui ile işbirliği yapması sonucunda oluşan “siyasal tırmanışı” anlatır...
Aslında anlatılan, Hitler’in yükselişi ve faşizmin yerleşmesi sürecidir.
***
“Gergedanlar”, Eugune Ionesco’nun, Nazi Almanyası’ndaki totaliterleşmeyi eleştirmek için yazdığı bir tiyatro eseridir:
İnsanlar yavaş yavaş birörnekleşmekte, toplum totaliterleşmektedir...
Bu süreç, çarpıcı sahnelerle aktarılır izleyiciye...
Piyesin kahramanı Bérenger, herkesin tek bir düşüncenin peşinden gittiği, birörnekleştiği, yavaş yavaş “gergedanlaştığı” bir toplumda “gergedanlaşmamanın” “insan kalmanın” trajik acılarını çekmektedir...
Ve perde, toplumsal baskıya karşı direnişini haykırmasıyla kapanır:
“İnsanım ben, insan kalacağım, tek başıma kalsam bile direneceğim!..”
***
Evet şimdi sorumu tekrarlıyorum:
Arturo Ui gibi faşist liderler mi birörnek insanlardan oluşan tekçi, tekelci toplumları yaratır...
Yoksa birörnek insanlardan oluşan tekçi, tekelci toplumlar mı faşist liderleri üretir?
Aslında bu soru, “Tavuk mu yumurtadan çıkar, yumurta mı tavuktan” sorusunun bir benzeridir:
Her ikisi de birbirinin hem nedeni hem de sonucudur...
Aralarında sıkı bir etkileşim vardır.
***
Ama unutmayalım, faşist liderlerin çıkışı da, tekçi, tekelci toplumsal yapıların oluşması da birer süreçtir...
Zaman içinde, birbirlerinden etkilenerek oluşur, gelişir ama aynı yerde durmaz, değişirler de...
İşte bu değişim özelliği, faşist liderlerle, tekçi, tekelci toplum yapısı arasında, birbirini üreten kısırdöngüyü (fasit daireyi) kırmanın yoludur!
***
Ionesco’nun oyununda, “gergedanlaşmaya” karşı direnen Bérenger gibi haykırmalıyız...
“Özgür bir insanım ben, özgür bir insan olarak kalacağım, tek başıma kalsam bile direneceğim!”
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Yuvarlak ekmek alınınca evi terk etti...
- Pazara giden eli boş dönüyor!
- Uzmanlar uyardı!
- Türkiye Obezitede Avrupa Birincisi! Diyetisyen Elvan Oda
- Doğum Uzmanından gebelere uyarı!
- Turizm öğrencilerinden çarpıcı yanıtlar
- Babadan Asker oğluna duygusal karşılama
- Dikkat! Kavimler Göçü 2.0 başlıyor mu? Dr. Cenk Özatıcı
- İBB'de yeni uygulama: Ücretsiz HPV aşısı
- Milli Eğitim Bakanı Tekin'den 'mülakat' açıklaması
En Çok Okunan Haberler
- Ünlü Türk mobilya şirketi iflas etti
- Okan Buruk hakkında suç duyurusu!
- Tavuğa tecavüz ederken yakalandı!
- En düşük emekli maaşı ne kadar olacak?
- 'Çocuklarımızı okula göndermeyiz'
- Parçalanmış ceset vahşetinde gözaltı!
- Erdoğan'dan İmamoğlu'na: 'Kimse kusura bakmasın...'
- Fenerbahçe ilk transferini bitiriyor!
- 'Sen 8 uçak kullanıyorsun bu ülkede...'
- Kürsüde 'Esad ile işbirliği' çağrısı