1 Mart 2003’teki “tezkere” çok tartışılmıştı ve Meclis’te kılpayı reddedildi. 2003’ün çok öncesinde, 1991’de Turgut Özal’ın ABD ile birlikte Irak’a girme önerisi Genelkurmay Başkanı Torumtay tarafından reddedilmişti ve onun istifası sonucu plan uygulanamadı.

Arkasından Çekiç Güç ile İncirlik üzerinden uzun vadeli plana geçildi. Kuzey Irak, Irak’tan ayrıştırıldı ve bağımsız (dışarıya bağımlı) hale getirildi.

2003’te hükümetin “1 Mart Tezkeresi” önerisine karşı çıkanların gerekçeleri neydi:

1) Komşu ülke ile savaşa gireceksin ve bu durum uzun vadede yeni düşmanlıklar yaratacak.

2) BM kararı olmadan böyle bir operasyona katılmak uluslararası hukuka aykırıdır, meşru zeminden uzaktır.

3) Sonuçta, “Saldıran Türkiye, kendisine saldırılacak hedeflerden biri haline gelebilir”.

4) 1 Mart 2003 Tezkeresi’yle Türkiye’deki üslerin, limanların ve kritik bölgelerin kontrolü, önemli ölçüde bir üçüncü ülkenin eline geçer. Ayrıca 65 bin askeri, ne zaman çıkacağı belli olmayacak şekilde Türkiye’nin en kritik bölgelerine yerleşmiş olur.

2011 yılından geriye dönüp baktığımızda;

- Eski yıllardan farklı düşünenler olduğu gibi,

- Bugün fikirlerini değiştiren çevrelerin bulunduğunu görüyoruz.

Farklı görüşün gerekçeleri

Farklı görüşe sahip olan ve zamanla fikirlerini değiştirenler daha çok, “fiili fayda-maliyet analizine” dayanarak değerlendirmelerini yapıyorlar:

- Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra 1990’ı izleyen yıllarda yeni küresel düzenin adımları atıldı. Öyle ya da böyle Ortadoğu’da sistemin talepleri yerine getirilecekti.

- Türkiye’nin önünde iki seçenek vardı; ya sisteme direnecek ya da onun taleplerine uyacaktı.

- Her iki olasılıkta da Türkiye zarar ediyor. Sisteme direnirse katlanacağı bedel (maliyet) daha büyük olacak. Sistemin taleplerine uyarsa maliyet azalacak; görüş bu idi.

Reel politika ve düşünce \tdünyası...

- Aydın, entelektüel, yazar, çizer, akademisyen dünyaya daha insani, ahlaki ve hukuki yönden bakar. Uluslararası hukuk, haklar, çağdaş uygarlık değerleri gibi kavramları ve politikaları öne çıkarır.

- Ancak ne yazık ki uluslararası politika “güçler kavgası ve paylaşımı olarak fiili sonuçlarını ortaya koyar”. Galile’ler, Bruno’lar bu nedenlerle hayatlarını vermiş düşünürlerdir.

Ortadoğu’da şahın, Saddam’ın, Mübarek’in, Kaddafi’nin başına gelenlerse sadece kendi yanlışları sonucu değildir; büyük dişliler arasında sıkışıp kalmalarındandır.

Şimdi de Suriye’nin Esad’ı sistem tarafından sıkıştırılıyor. “Ya sen git ya da seni biz götüreceğiz” diye dayatıyorlar. Türikye ise bu karmaşanın tam ortasındadır.

Bilmiyordum; Zeybek, \t\tTV’de söyledi...

Geçen hafta DP Genel Başkanı Zeybek Cem TV’de bilmediğim bir şeyi söyledi. Turgut Özal 1991 olaylarında “Askeri Irak’a sokup Türkmen bölgesini kontrol edeceğiz” demiş. Bu koşulla anlaşılmış.

Demek fayda-maliyet analizinde bu da varmış; eğer doğru ise.

2011 yılında dönüp geriye baktığımızda kimi yanlışları daha iyi görebiliyoruz. Bu konularda çok yazmış bir akademisyen olarak rahatça söyleyebilirim, Türkiye’nin işi eskisinden çok daha zor hale geldi.

Hukuktan, insanlıktan ve çağdaş uygarlık değerlerinden yana tavır koyduğunuz zaman zorluklarla karşı karşıya kalıyorsunuz.

Buna karşılık işi basit bir fayda-maliyet analizine indirgediğinizde inandığınız pek çok şeyden vazgeçmek gerekiyor.

Seçimlere beş kala Türkiye’de “gri ve alaca tonların” Ortadoğu konusunda iyice genişlediğini görüyoruz.

Kimileri bunu, “küresel reel politikaya yerel reel politiğin uyumu” şeklinde değerlendiriyor. Ve bu kesim Türkiye’de çok büyük bir çoğunluğa ulaşmış durumda.

Hem iktidarı hem de muhalefetiyle...