Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı üzerine Avrupa Birliği (AB) bu ülkeye yönelik geniş kapsamlı yaptırımlar uygulama kararı aldı. 

Bu kapsamda AB üyesi ülkeler hava sahalarını Rusya’ya kapattı. Rusya da aynı yöntemle buna yanıt verdi. Putin yaptırımlar için “Savaş ilanı gibi” dedi.

Yaptırımlar kapsamında, Sovyetler Birliği’nin dağılması sırasında özelleştirme adı altında kamu varlıklarını ele geçirerek olağanüstü varlıklı kişiler haline gelen, siyasi anlamdaki “bir azınlığın yönetimi”ni ifade eden “oligarşi”nin ekonomideki ifadesi olan oligarkların Avrupa ülkelerindeki varlıkları donduruldu, bu kişilerin o ülkelere girişleri yasaklandı.

Bu oligarklardan biri olan Aleksey Mordaşov, bugünün Avrupa seyahat endüstrisinin en büyük grubu olan TUI’nin yüzde 34’üne sahip, aynı zamanda grubun denetim kurulu üyesidir. Yaptırım kararı üzerine Mordaşov, TUI’nin denetim kurulundan ayrıldı.

AB ve Amerika’nın yaptırım kararının amacı Rusya’yı çökertmektir. Bunun gerçekleşmeyeceği ise somut örneklerle ortada.

Bu konuda bilgi ve birikimi ile çıktığı her TV programında izleyenleri bilgilendirirken konuşmacıları da etkileyen değerli dostum Prof. Dr. Barış Doster, yerinde ve önemli bir noktaya dikkat çekerek şu anımsatmayı yaptı:

Amerika Küba’ya, İran’a, Suriye’ye, Vanezüella’ya yıllarca yaptırım uyguladı. Bundan dolayı o ülkeler çocuklarına ilaç bile alamayacak duruma getirilerek sıkıntıya sokuldu ama yaptırım nedeniyle o ülkelerden hiçbiri çökmedi.

Bu yaptırımlar da böyle olacak.

Nitekim Avrupa turizminin en büyük grubu TUI’nin en büyük ortağı olan Mordaşov’a getirilen yaptırım üzerine yapılan açıklamada, bunun Avrupa seyahat pazarı, dolayısıyla tam toparlanma umudu beliren Almanya turizmi ve lokomotif grup TUI’ye zarar vereceği bildirildi. Zira TUI, küresel salgın (pandemi) nedeniyle içine düştüğü mali sıkıntıyı Mordaşov’un aktardığı taze kaynak ile atlattı. TUI bugün Mordaşov sayesinde ayaktadır.

Tek başına bu örnek ve sevgili Barış Doster’in anımsatması, yaptırımlar ile amaçlananın gerçekleşmeyeceğini görmek için yeterlidir.

Bu noktada Türkiye şu ana kadar doğru bir tavır takınmıştır.

Yürütülen çalışmalar kapsamında, Rusya’daki Türk kökenli tur operatörlerinin havayolu şirketlerine ait 120 uçağı da kapsayan sorunları aşmak için iki ülke ortak çaba harcıyor. Aklıselim ile soruna çözüm bulunabilir. 

Bu da tek tek firmalar ve iki ülke Türkiye ve Rusya ile Avrupa’nın da yararınadır.

Bu arada Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Ersoy’a bir çağrımız var.

2018’de oluşturulan, ama atıl olan Turizm İstişare Kurulu’nu (TİK) devreye sokun, işletin.

BAKANA ÇAĞRI

Küresel salgın (pandemi) nedeniyle konulan kısıtlamalar peşi peşine kalkar yeni normalleşmeye girilirken Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı ile dünya genelinde tek tek ülkelerde ve her sektörde hayaller suya düştü.

Bu, turizm için de geçerli. Bu ortamda turizmi konuşmanın anlamı bile olmaz.

Turizm ki başını Almanya’nın çektiği turist gönderen Avrupa ülkeleri ve turist alan, aralarında Türkiye’nin de olduğu ülkeler için 2022’nin umuduydu.

Türkiye turizmde 2021’i rakip ülkelere göre iyi geçirdi. İyi başlayan yeni yıla, 2022 için yüksek umutlarla girdiği dönemde, gidişatı belirleyen birinci kaynak pazar Rusya’nın, yükselen bir diğer kaynak pazar Ukrayna’ya saldırısı ile bütün hesaplar altüst oldu.

Olay tek tek ülke ve sektörleri aşan, dünya çapında büyük bir olaydır.

Büyük olaylar büyük çözümler gerektirir. Büyük çözümler büyük güç gerektirir.

Bu noktada Kültür ve Turizm Bakanı Sayın Mehmet Ersoy’un ilk günlerde söylediği “Olay bizi etkilemez” gibi yaşam gerçeğine aykırı açıklamasını eleştirip onu gerçeği görmeye çağırmak ne kadar yararlı, gerekli ve yerinde ise şimdi sorunu anlayıp çalışmalar yapması da takdir edilmeli, ediliyor.

Bu noktadan hareketle Sayın Bakan’a çağrımız var.

Sayın Bakan, harcadığınız çaba takdir ediliyor.

Ama gerçekçi olalım. Olay tekil çabalar ile aşılmayacak kadar büyük.

Tekil çabalarla sorunu anlamak ve buna ilişkin çözüm önerileri geliştirmek zor.

Şimdi bütün güçleri birleştirip ortak hareket etme zamanıdır.

Burada nedeni bilinmeyen kişisel anlaşmazlıklara yer yok. Yapılması gerekenlerin kişisel değil, kurumsal temelde olması gerekir. Bu, aynı zamanda böyle dönemlerde daha da zarar veren tribünlere oynayarak gösteri yapanların da önünü keser.

Öneri ve çağrımız 2018’de bakanlık öncülüğünde oluşturulan Turizm İstişare Kurulu’nun (TİK) devreye sokulmasıdır. Bu, tek bir kesim ile ilişki temelinde yürütülecek çalışmalardan sorunların anlaşılmayacağı gibi bu anlayışla olayın büyüklüğü ile orantılı kapsayıcı çözüm önerileri de çıkmayacağı için sorunların geniş yelpazede kurumsal temelde ele alınmasının da gereğidir.

Bu anlayıştan hareketle Sayın Bakan, kurum olarak bakanlık ve kurum adına kendisinin başkanlığını yaptığı Turizm İstişare Kurulu’nu toplamalı. Bu, her kafadan bir sesin çıktığı kakofoni yerine ortak ses, Rusya ile Ukrayna büyükelçiliklerine yapılan ziyaret sonrası Ukrayna Büyükelçisi’nin diplomasiye de uymayan çıkışlarına karşı ortak tutum için de gereklidir