Aslında yorumsuz aktarmak da yeterli olurdu. Türkiye’yi ideolojik heveslerine göre biçimlendirmek, kendileri için dikensiz gül bahçesine çevirmek isteyenlerin yeni bir adımıdır. OHAL koşullarında itiraz olanakları ne kadar kısıtlanmış, sonuç almak ne kadar zorlaşmış olursa olsun, sessizlikle geçiştirilebilecek bir durum değildir. Basın meslek kuruluşları da sessiz kalmadılar. Basın İlan Kurumu’nun geçen günlerde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmelik değişikliğinden söz ediyoruz. Pek çok yeni ve kısıtlayıcı maddenin yanı sıra özellikle Çeşitli Hükümler başlığı altında yer alan 110. madde şöyledir:
“Resmi ilan yayınıyla alakalı süreli yayının içeriğinden veya imtiyaz sahibi gerçek veya tüzelkişilerin, ortaklarının çoğunluğunun ya da varsa tüzelkişi temsilcisinin fiillerinden dolayı haklarında (...) Türk Ceza Kanunu’nda yer alan Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar veya (...) Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlar nedeniyle ceza davası açılması halinde, bu süreli yayının görev alanlarına göre Kurum Genel Müdürlüğü veya ilgili valiliğin teklifi üzerine Yönetim Kurulu tarafından 195 sayılı Kanunun 49’uncu maddesinde belirtilen süreyi geçmeyecek şekilde yayınlama hakkı durdurulur. (...)
Asgari fikir işçileri kadrosunda yer alan kişilerden herhangi birisi hakkında birinci fıkrada belirtilen suçlar kapsamında ceza davası açılması halinde, görev alanlarına göre Kurum Genel Müdürlüğü veya ilgili valiliğin yazılı bildirimi üzerine, bu kişi ya da kişiler, yazılı bildirimin muhatabı gazeteye tebliğ tarihinden itibaren beş işgünü içerisinde asgari kadrodan çıkarılır. Aksi takdirde bu Yönetmelik hükümleri uyarınca ilgili gazetenin yayınlama hakkı durdurulur.”
Vahimdir. Kısaca insan haklarına, hukukun temel ilkeleri arasında yer alan masumiyet ilkesine aykırıdır. Amaç açıktır; iktidarın hoşuna gitmeyen yerel ve ulusal basın yayın organları, gazeteler resmi ilan gelirlerinden mahrum bırakılarak susturulmak istenmektedir. Gazete ve gazetecilere yönelik soruşturma, gözaltı, tutuklama vb. baskılara, özel şirketlere yapılan “muhalif gazetelere ilan vermeyin” dayatmalarına yasa gereği belirli ölçülerle yerel ve ulusal gazetelere ilan aktarmak zorunda olan kurumun baskısı eklenmektedir.
Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Hukuk Danışmanı Gökhan Küçük, bu yeni düzenlemeyle birlikte iktidarın kendisine muhalif olanları susturmak istediğini söyledi. Küçük, Yönetmeliğin anayasanın çalışma özgürlüğü ve basın özgürlüğü ile ilgili maddelerine, Basın Kanunu’na, masumiyet karinesi ilkesine aykırı olduğunu vurguladı. Düşünce özgürlüğünün kısıtlandığını aktaran Küçük, yönetmeliklerin, kanunlara, anayasaya aykırı olamayacağını bu nedenle yeni düzenlemenin Danıştay tarafından iptal edilmesi gerektiğini belirtti.
Cumhuriyet Vakfı Başkanı Orhan Erinç de “davanın açılmış olması” “mahkûm olmuş” sayılması için yeterli görülerek ekonomik baskının somutlaştırıldığının altını çizdi. Erinç, “Terörle Mücadele Yasası da dahil gazete sahiplerinin cezasal sorumluluğu yoktur. Hatta Anayasa Mahkemesi, Terörle Mücadele Yasası’na sokuşturulmaya kalkılan, ceza sorumluluğu getirmeye yönelik ibareyi de iptal etmiştir. AKP’nin yönetimini oluşturduğu BİK, şimdi yönetmelik düzeyindeki kararı ile hem sahipleri hem de çalışanları kullanarak muhalif gazeteleri ekonomik baskı ile yola getirme niyetini açıkça ortaya koymaktadır” diye yazdı.
Basın İlan Kurumu’nun “zamanın ruhuna uyma” konusunda geride kalmak istemediği anlaşılıyor. Ama gazeteler, gazeteciler zamanın ruhuna uymak değil onunla mücadele etmek sorumluluğunu taşırlar. Bu hukuk dışı uygulamadan bir an önce vazgeçilmesi gereklidir. Meslek kuruluşları, gazeteler, gazeteciler, öteki baskı yöntemlerine eklenen bu uygulamaya karşı hukuk alanında savaş vermeli, iktidarın niyetlerinin somut bir göstergesi, halkın haber alma hakkına bu hukuksuz saldırı hakkında halkı, okurlarını bilgilendirmelidirler.