İnternet üzerinde yayımlanan bilgilerin doğruluğu çok kez tartışma konusu oluyor. Özellikle gıda konusunda her türlü şayia ağ üzerinde dolaşıyor. Bir gün zeytinyağının yararlarını okuyorsunuz, ertesi gün tam tersini içeren bir başka makaleye rastlıyorsunuz. Henüz güvenilirliğini kazanmamış internet sitelerindeki yalan yanlış bilgiler aslında zaman zaman insan sağlığını da tehlikeye sokar nitelikte.

Kanser araştırmalarında birbiri ile zıt bir sürü gıda öneriliyor. Tıpkı bir zamanların zakkumcu Ziya Özel’in araştırmalarını tamamlamadan zakkum ekstresini satmaya başlaması ve evinin önünde uzun kuyruklar oluşması gibi vakalar yaşanıyor. Bu durumun giderek artması üzerine Gıda Güvenliği Derneği, internette, özellikle e-posta yoluyla yayılan asparagas haberlere karşı harekete geçti. Yaptırdığı araştırma ile tüketicilerin internet üzerinden yayılan haberlerden oldukça etkilendiğini tespit eden dernek, tüketicilere yanlış/hatalı bilgi veren asparagas haberlere karşı doğru bilgi verme ve bilinç yaratma amacıyla bir çağrı merkezi kurdu. Gıda güvenliği kapsamında doğru bilginin adresi olacak çağrı merkezinde, ayda 15 bin soruya yanıt verilebilecek.

Özellikle e-posta yoluyla yayılan zincir mesajların halkı gıda güvenliği konusunda olumsuz etkilediğini ve bu mesajlarla gerçek dışı bilgiler verildiğini belirleyen dernek, halka “doğru bilgi” vermeyi amaçlıyor. Dernek, Türk halkının gıda güvenliği konusunda algı ve bilinç düzeyini ölçmek amacıyla kapsamlı bir de araştırma yaptırdı. Yapılan araştırmaya göre; Türk tüketiciler gıdalar yoluyla sağlıklarının bozulma olasılığını trafik kazasında yaralanma olasılığı ile eşit görüyor. Aynı araştırmaya göre, tüketiciler gıdayla ilgili internetten duydukları bilgilere inanıyor ve satın alma davranışlarında bu bilgileri göz önünde tutuyor.

İnternet üzerinden yayılan şehir efsanelerinin tüketiciler üzerindeki etkisini ölçmek amacıyla Gıda Güvenliği Derneği tarafından GFK Türkiye’ye yaptırılan “Gıda Güvenliği Bilgi Düzeyi Araştırması”, internetin tüketiciler üzerindeki gücünü doğrular nitelikte. Araştırmayla ilgili bilgi veren Gıda Güvenliği Derneği Başkanı Samim Saner, “17 ilde gerçekleşen, yüzde 74’ü kadın, yüzde 26’sı erkek, 661 kişiyi kapsayan araştırmaya göre Türk tüketicisi için gıda güvenliği önemli bir yörüngede, tüketicinin endişeleri yüksek ve komplo teorilerine eğilimli” dedi.

Saner, araştırma sonuçlarını şöyle yorumladı: “Tüketicilerin yarısının (yüzde 51) ‘İnternetten edindiğim bilgiler ürün tercihimde etkilidir’ ifadesi ve internette dolaşan her habere inanarak sürekli tükettiği bir gıda maddesinden hemen vazgeçebiliyor olması (yüzde 58) ne denli manipülasyona açık olduğunu gösteriyor.

Türk tüketicisinin yüzde 57’si internetten yayılan her bilgiye inanırken internette dolaşan asparagas haberleri ‘gerçekdışı’ bulanların oranı yüzde 37. ‘Her zaman gerçekdışıdır’ diyenlerin oranı ise yüzde 21. Bu sonuçlar bize asparagas e-zincirlere karşı kapsamlı ve köklü bir duruş sergilememiz gerektiğini gösterdi. Doğru sanılan yanlışlarda yeni bir fenomen olarak karşımıza çıkan zincir e-postalar ya da internet asparagasları hem tüketiciyi yönlendirerek beslenme alışkanlıklarının yanlış bir yönde değişmesine neden olabiliyor, hem de birçok kişi ve kurumu hedef tahtası haline getirerek telafisi mümkün olmayan maddi ve manevi zararlara neden olabiliyor.”

Gıda Güvenliği Derneği tarafından GFK Türkiye’ye yaptırılan araştırma, Türk tüketicisinin risksiz bir hayat düşünemediğini gözler önüne seriyor. Türk tüketicisine göre çevre kirliliği nedeniyle sağlığının bozulma riski yüzde 88. Trafik kazasında yaralanma riskiyle (yüzde 87) gıdalar yoluyla sağlığının bozulma riski başabaş (yüzde 86). Oysa, Avrupa Birliği vatandaşlarının büyük çoğunluğu “Çevre Kirliliği” (yüzde 61) ve “Trafik Kazaları”nı (yüzde 51) başlarına gelme ihtimali en yüksek olan potansiyel riskler olarak görüyor. İş gıda güvenliğine gelince daha rahatlar; yüzde 40’ı sağlıklarının gıda ürünleriyle bozulabileceğini düşünüyor. Yalnız Avrupa kıtasında da homojenlik söz konusu değil. İskandinav ülkeleriyle Balkan ülkeleri apayrı dünyalar. Yunanistan-Malta gibi ülkelerde tüketicinin gıda maddeleri yüzünden sağlığını kaybetme korkusu yüzde 60 iken Finlandiya’da bu oran yüzde 20’ye düşüyor.

Araştırma sonuçlarına göre; Tüketicilerin yarısı (yüzde 51) “İnternetten edindiği bilgilerin ürünleri satın almada etkili olduğunu” düşünüyor.

Basın toplantısında söz alan Yeditepe Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Artemis Karaali, “Asparagas Haberlere Akademik Bakış” başlıklı konuşmasında Gıda Güvenliği Derneği’nin başlattığı bilinçlendirme projesini bu konuda atılmış önemli bir ilk adım olarak gördüğünü belirtti. Türkiye’de internetten yayılan asparagas haberler nedeniyle bir “bilgi kirliliği” ortamının yaşandığını, bu bilgiler nedeniyle zaman zaman gıda sektörünün çok ağır yaralar alabildiğini, hedef tahtası haline gelen firmaların neredeyse satışlarının durduğunu belirten Karaali, bu nedenlerle, bilgi kirliliğini önlemek için bilim insanlarının ve medyaya görevler düştüğünü söyledi.