Bir olayı değerlendirirken “iyi veya çok olumlu bulduk” ile başlayan, daha sonra “ama ve ancak” ile devam eden cümlelere çok rastlarız ve ister istemez bu durum bizi kaygılandırır. Dikkat edin, bizim ekonomimizi değerlendirenler ve not verenler ancak ve amaları çok kullanıyor.

Fitch Başanalisti Ed Parker bakın ne diyor: “Türkiye 1994 yılından beri yatırım yapılabilir nota doğru engelli bir yolu aştı. Kredi notu 2004’te iki kademe iyileşse de daha önce hiç bu seviyeye kadar yükselmemişti. Biz Türkiye’nin notunu cari açığa rağmen artırabileceğimizi düşündük. Ancak ne biz ve ne de diğer projeksiyonlar, Türkiye’nin cari açık sorununda bir düzelme göremiyor.”

Parker devam ediyor... Önümüzdeki birkaç yıl içinde Türkiye’nin notunun tekrar değişmesini beklemediklerini belirten Parker şu değerlendirmeyi yapıyor: “Ancak çok önemli gelişmeler kaydedilirse bu tabii ki değişebilir. Türkiye’nin notunu düşmesine sebep olabilecek bazı riskler de var. Türkiye terör finansmanıyla ilgili bir yasa çıkarmazsa, uluslararası piyasalardan dışlanabilir. Cari açık kırılganlık yaratıyor.”

Parker başka bir ancaklı yorumunu da şöyle yapıyor: “Türkiye’nin Suriye konusunda bir askeri müdahaleye ihtiyaç duyduğunu düşünmüyorum. O nedenle bir risk görmüyoruz. Ancak eğer bir askeri müdahale söz konusu olursa bu, kamu finansmanında büyük bozulmalara neden olabilir.”

YASED, uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings’in Türkiye’nin kredi notunu artırışını “çok isabetli bir karar” olarak değerlendirirken şu tespitleri yapıyor: “Ekonominin doğru ve etkin şekilde yönetimi, Türkiye’nin risk primini düşürmüştür. Türkiye, geçmiş yıllarda gerçekleştirmiş olduğu yapısal reformlar, finansal sektördeki güçlü ve likit yapısı ve sürekli iyileşen makroekonomik göstergeleri sebebiyle, global kriz sürecini pek çok ülkeye göre daha kolay ve hızlı atlatmıştır. Yıl sonunda cari açık 60 milyar dolar olur. Ancak cari açığın önümüzdeki dönemlerde daha aşağı inmesi ve aynı zamanda sürdürülebilir oranda bir büyümenin devamı için yatırım ortamının iyileştirilmesi, istikrar ortamının korunması, yapısal reformların devamı ve katma değerli üretim ve yatırımların artırılması büyük önem taşımaktadır. Bu yöndeki olumlu bir trend hiç şüphesiz, artan notumuz ile Türkiye’ye olan portföy ve büyük ölçekli doğrudan stratejik yatırımları önümüzdeki dönemde hızla artıracaktır.”

Bu teşvikler iyi ama.../sanayi üretim endeksinin artışı sürpriz oldu, ancak.../Türkiye iyi yolda ancak... şeklindeki örneklerinden çokça bulabileceğimiz ekonomik analizler ihtiyatlı değerlendirmeleri gösteriyor. Ülkemiz borçlu, cari açık artık itirazsız herkes tarafından tehlikeli bulunuyor. Bütçe açık veriyor. Ülke ürettiğinden çok daha fazlasını tüketiyor. Reel sektör kan ağlıyor; çekler sapır sapır dökülüyor, borçlar döndürülemiyor.

Bunlara rağmen notlar artıyor. Yani ekonomimiz ancak ve ama kelimelerinin çok fazla kullanılmasını gerektirecek durumda. Dolayısıyla size tavsiyemiz; ekonomik değerlendirmeleri incelerken ancak ve amalardan sonra gelen cümlelere dikkat etmenizdir.