Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
ABD’nin Suriye Saldırısı Ne Kadar Hukuki? - Kaan Kutlu ATAÇ
Amerikan Hava Kuvvetleri, 25 Şubat’ta Suriye’nin doğusuna bir saldırı düzenledi. Amerikalı yetkililer tarafından saldırının Suriye-Irak sınırındaki kontrol noktasında konuşlanmış olan İran destekli milis güçlerinin kullandığı binalara yönelik olduğu belirtiliyor. Ayrıca saldırının Amerikan askerlerine yönelik yakın tehdidin engellenmesine dönük olduğu ileri sürülüyor.
Saldırı, Biden’ın otuz altıncı başkanlık gününde gerçekleşti ve döneminin bilindiği kadarı ile ilk askeri operasyonu. Saldırının bir yandan bölgesel, siyasi gelişmelere etkisi tartışılırken diğer taraftan da askeri müdahalenin Amerikan kanunlarına uygun olup olmadığı ve saldırıyla ilgili yetkilendirme konusu uzun yıllardır devam eden Başkan ve Kongre arasındaki çekişmeyi ve hukukilik tartışmalarını da alevlendirdi.
DİKKAT ÇEKEN DETAY
Tartışmalar iki ana çerçevede şekillendi: Anayasanın 1. ve 2. maddeleri ile 1973 tarihli Savaş Güçleri Kararı (ya da genel anlamıyla bilinen Savaş Güçleri Yasası). Anayasanın 1. maddesi savaş ilanı yetkisini yürütmeye değil, yasama organı olan Kongre’ye veriyor. Ancak 2. maddeye göre silahlı kuvvetlerin başkomutanı sıfatıyla Amerikan halkının çıkarlarını koruma konusunda en üst düzeyde sorumlu ve tüm askeri meselelerde nihai otoriteye sahip. Bu çerçevede başkan, Kongre’den yetki almaksızın ulusal çıkarlar doğrultusunda ve anayasada belirtildiği şekli ile doğası, kapsamı ve süresi savaş seviyesinde olmamak kaydı askeri operasyon talimatı verebiliyor.
Başkan açısından dikkat çeken husus, başkanın kırk sekiz saat içerisinde Kongre’yi bilgilendirme zorunluluğu ve askeri harekâtın altmış günlük süreyi aşmaması şartı. Konunun uluslararası hukuk boyutunu ilgilendiren kısmı ise Biden’ın son Suriye örneğinde de görüldüğü üzere saldırının meşru gerekçesini Amerikan askeri personelinin korunması amacıyla Birleşmiş Milletler (BM) Yasası’nın 51. maddesine dayandırması. Bu madde, BM üyelerinden birisinin silahlı saldırıya uğraması halinde meşru müdafaa hakkını kullanmasına cevaz vermesi.
HATIRLATMAKTA YARAR VAR
Amerika’nın Suriye’deki askeri operasyonları herhangi bir Kongre (iç hukuk) veya BM kararına (uluslararası) dayanmıyor. Bu da Amerika’nın Obama ve Trump dönemlerinden bu yana Suriye’deki varlığının özellikle Kongre’de sık sık sorgulanmasına neden oluyor. 25 Şubat saldırısı sonrası Senato’nun güçlü Uluslararası İlişkiler Komisyonu Başkanı Demokrat Partili Bob Menendez, saldırı öncesi Kongre’nin bilgilendirilmemesini sert bir şekilde eleştirdi. Kongrenin Demokrat Partili üyeleri de sırf partiye bağlılık kapsamında Biden’a bu tür operasyonlar konusunda anlayış gösterilmeyeceğini açıkça belirtiyor.
Biden yönetimi, Trump dönemindeki uygulamaların tersine bu konularda Kongre ile yakın görüşme içerisinde olacaklarını daha önce bildirmişti. Örneğin Trump’ın 2018’de izin verdiği Suriye saldırısı sonrası Biden, başkan olduğu zaman yalnızca en gerekli hallerde kuvvet kullanımına gideceğini ve bu kararı Kongre’yle anlaşmadan almayacağını ifade etmişti. Ancak başkan olunca bu sözünü unutmuş görünmektedir.
KONGRE’YLE UZLAŞI İSTENİYOR
Biden’ın kendisinden önceki
yönetimlerde olduğu gibi
küresel askeri operasyonları en azından iç hukukta anayasal ve yasal
gerekliliklere riayet konusunda da Beyaz Saray’ın yürütmenin imtiyazı çerçevesinde bundan sonrasında nasıl davranacağına ilişkin bir
gelişme de son günlerde
yaşandı.
Biden, yirmi yıldır tartışma konusu olan askeri operasyonların
yürütülmesi konusunda Kongre ile işbirliğinde yeni bir yasal düzenlemeye gitme
niyetini açıkladı. Buna göre
Biden, başkanın sonu gelmeyen savaşların sonlandırılması amacıyla terörle mücadelede daha sınırlı bir
kapsamda askeri gücün kullanılmasıyla ilgili çalışma yapacak.
KAAN KUTLU ATAÇ
MERSİN ÜNİVERSİTESİ
ÖĞRETİM ÜYESİ
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Evlenebilmek için lokum dağıtarak dua istedi
- 8 Haziran'da uzaya gidecek
- Aziz Yıldırım'dan Acun Ilıcalı hakkında şoke eden suçlam
- İstanbul'da termometreler 32 dereceyi gösterdi!
- 31 Mart rüzgarı devam ediyor
- Gıda takviyeleri nasıl kullanılmalı?
- Kızı devlet korumasına alınmıştı!
- Yuvarlak ekmek alınınca evi terk etti...
- Pazara giden eli boş dönüyor!
- Uzmanlar uyardı!
En Çok Okunan Haberler
- AKP'lilerden Erdoğan'ı kızdıracak hamle
- Ünlü kuruyemiş markası ürünlerini tek tek toplatıyor
- Real Madrid, Arda Güler için kararını verdi!
- Aziz Yıldırım kongreyi terk etti!
- Aziz Yıldırım adaylık kararını açıkladı!
- Meteoroloji saat verdi: Kuvvetli sağanak uyarısı!
- Yürüyüşe çıkan kadın 900 yıllık hazine buldu!
- Aziz Yıldırım, Ali Koç'un teklifini kabul etti!
- 'Tayyip bey nasıl istiyorsa öyle...'
- Türkiye'nin ikinci astronotu Atasever, Dünya'ya döndü