İngiltere, Birleşik Krallık’ın bir parçası. İngiltere’yi Asyalılar yönetiyor. Başbakan, Hint kökenli bir Asyalı. Başkent Londra’nın belediye başkanı, Pakistan kökenli bir Müslüman. Birleşik Krallık’ın bir başka üyesi İskoçya’nın da başbakanı, Pakistan kökenli bir Müslüman. Yazılı anayasası bile olmayan bu ülkelerin demokratik yapısı ve gelenekleri buna elveriyor.

Türkiye’deki gibi, mayıs ayında İngiltere’de de seçim var: kısmi yerel seçim. Burada seçimler nasıl yapılıyor? Meydanlarda seçim mitingleri yapılmıyor. Caddelerde araba konvoyları oluşturulmuyor. Mahallelerde kapalı salonlarda küçük toplantılar düzenleniyor. Bir de kapı kapı dolaşılarak evlere, tren istasyonları önünde bekleyerek yolculara küçük broşürler dağıtılıyor. Elbette sosyal medya faaliyetlerine ağırlık veriliyor.

Seçime katılım oranı

Seçime katılma oranları düşük. 2015 genel seçimlerinde oy kullanma oranı yüzde 66 idi. 2019 genel seçimlerinde yüzde 67 oldu. 2021 yerel seçimlerinde ise yüzde 35.

İngiltere’de seçme ve seçilme yaşı Türkiye’dekiyle aynı: 18. Ancak siyasi partiye üye olma yaşı farklı. Türkiye’de bir siyasi partiye üye olabilmek için oy kullanma yaşında olmak gerekiyor. İngiltere’de böyle yasal bir düzenleme yok. Partilerin tüzüklerinde belirtilen yaşlarda olanlar, o partiye üye olabiliyor. Örneğin Muhafazakâr, Liberal Demokrat ve Yeşiller partilerinin tüzüğüne göre, her yaştaki kişi bu partilere üye olabiliyor; çocuk yaşındakiler bile. İşçi Partisi’ne üye olmak için 14 yaşını doldurmuş olmak gerekiyor. Lise öğrencilerinin, arkadaşlarıyla birleşip kendi partilerinin birliklerini oluşturma hakları var. Peki, bu haklarını kullanıyorlar mı? Hayır. Yeni kuşaklar, siyasetle uğraşmayı sevmiyor.

‘Yerli ve milli’

Devlet, halkın oy kullanmasını istiyor, kolaylıklar sağlıyor. Sandık başına gitmeden de oy kullanabiliyorsunuz. Örneğin, hastalığınızı, çalışmak zorunda olduğunuzu, seçim günü evinizden uzakta olacağınızı beyan ederek birisini vekil tayin edebiliyorsunuz; o, sizin için oy kullanıyor. Vekil tayin etmek için, bir form doldurup imzalamak yeterli.

Benzer nedenlerle, postayla da oy kullanabiliyorsunuz. Bu durumda size oy pusulası gönderiliyor. Pusulada tercihinizi yapıp en geç seçim günü ellerinde olacak şekilde postalamanız gerekiyor.

Sandık başında ise kim olduğunuzu kanıtlamadan, sadece kim olduğunuzu sözlü olarak beyan ederek, adresinizi ve adınızı söyleyerek, kimlik göstermeden oy verebiliyorsunuz. Halen bu durum geçerli ama 4 Mayıs 2023’teki seçimden itibaren kimlik gösterme zorunluluğu geliyor.

4 Mayıs’ta bazı bölgelerin yerel yönetimleri için İngiltere’de oy kullanılacak. Kuşkunuz olmasın bu seçimde de Hıristiyanlar, Hıristiyan olmayan birçok kişiyi yerel yönetimlerde kendilerine yönetici olarak seçecekler.

Keşke bizim babayiğitler, “yerli ve milli” olmayı şu İngilizlere öğretseler!