\n\n\n

ABD’nin dünyada en uzun süren savaş rekoru Vietnam’ı da geçerek Afganistan’da kırıldı. 11 Eylül 2001’deki “İkiz Kuleler” olayının ardından 7 Ekim’de ABD Hava Kuvvetleri’nin “Kalıcı Özgürlük Harekâtı” adıyla Afganistan’a başlattığı savaş, geçen cuma günü 10. yılını doldurdu.

İlk haftalarda ülkedeki Taliban yönetimini deviren ABD’nin yanında, aralarında 10 Ekim 2001 TBMM kararı ile Türkiye’nin de katıldığı, çoğunluğunu Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (KAAÖ) üyelerinin oluşturduğu 47 ülke yer alıyor.

Taliban ve El Kaide üyelerinin bazıları Pakistan ve komşu ülkelere sığındı. 10. yıldönümünde gelinen nokta hakkında konuyla bağlantılı kişilerin görüşlerine yer verelim.

2009-10 yıllarında ABD güçlerinin komutanı Stanley McChrystal bir düşünce kurumu olan “Dış İlişkiler Kurulu”nda yaptığı konuşmada şunları söyledi:

“ABD ordusu Afganistan’ı işgal ettiğinde, ülke hakkında çok az bilgisi vardı. Korkunç derecede basit bir anlayış sergiledik. Hâlâ da bu ülkeyi bilmiyoruz. Koalisyon güçleri amacın ancak yüzde 50’sine ulaştı. Geride kalan ise en zor bölümüdür. Sıradan bir Afganın bile inanacağı ve Taliban’a karşı duracak meşru bir hükümet kurulmalıdır.”

Afganistan’daki eski İngiliz Büyükelçisi Sherard Covper-Coles “Bu savaşı kazandığımızı düşünmek bile hayal olur. Bu isyan bir kanserse bizlerin müdahalesi ancak anesteziye benziyor. 10 yıl sonraki stratejimiz de ölümcül derecede yanlış!” diyor.

Eski Alman Genelkurmay Başkanı General Harald Kujat’ın yargısı şöyle: “Harekât ABD ile dayanışma açısından siyasal hedefine ulaştı. Ancak ülkede istikrarı sağlamada başarısız olundu.”

Afganistan Cumhurbaşkanı Hamit Karzai ise “Ne hükümetin ne de KAAÖ’nün güvenliği sağlayabildiğini” itiraf etti.

İngiliz Guardian gazetesi “Afganistan savaşı, her düzeyde yenilgiyle sonuçlandı. Taliban’ın 2001’de görüşme önerisinin benimsenmemesi kaçırılan büyük fırsattır.” değerlendirmesini yaptı.

İtalya ve Fransa aşamalı çekildi. KAAÖ de Afgan ordu ve polisinin eğitimini tamamlayıp güvenliği bu güçlere devrederek 2014’te çekileceğini açıkladı.

Türkiye ise iki kez “Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti Komutanlığı’nı (UGYKK)” yüklendi ve Afganistan’da KAAÖ temsilciliğini eski Dışişleri Bakanı ve TBMM Başkanı Hikmet Çetin yaptı.

Şu anda başkent yöresindeki “Kâbil Bölge Komutanlığı’nı (KBK)” sürdüren ve halkla yakın ilişkiler kuran TSK’nin, görev süresinin 1 Kasım 2012’ye kadar bir yıl daha uzatıldığı açıklandı. Bu arada TSK’nin 12 bin Afgan asker ve polisine eğitim verdiği bildirildi.

Son on yılda en ciddi kuraklığın yaşandığı Afganistan’da “Dünya Gıda Programı”na göre ülkede 2.6 milyon kişinin gıda yardımına gereksinimi var. 2011’de sağlık hizmetlerinden nüfusun yüzde 9’u yerine, şimdi yüzde 80’i yararlanıyor. Türkiye Afganistan’da iki hastane ve iki kliniği çalıştırıyor. Çeşitli okulların yapımına ve onarımına katkıda bulundu.

İyi haberler arasında kız çocuklarının okullara döndükleri, müzik dinlemek, top oynamak gibi yasakların kalktığı gözleniyor. Bilindiği gibi ilk kez serbest seçim de yapıldı. Afganistan’da kadınsız barışın sağlanamayacağı da öne sürülüyor.

Pakistan’da ABD helikopter saldırısında saklandığı villada 2 Mayıs’ta El Kaide’nin kurucusu Usame bin Ladin, sonrasında da geçen ay Taliban ile görüşmeleri sürdürmekle görevli kurul başkanı Burhaneddin Rabbani öldürüldüler.

Taliban’ın gerek içinden ve gerek komşularından roketatarlı saldırılarının yanı sıra KAAÖ hedeflerine yönelik intihar kamyonları ile bombalama olaylarının ardının kesilmeden sürdüğü bildiriliyor.

\n\n\n

Macar baba, Selanikli Yahudi anneden Paris’te 1955’te doğan Fransa’nın ilk göçmen kökenli Cumhurbaşkanı Nicolas Paul Stéphane Sarközy de Nagy-Bocsa’nın gelecek yıl yenilenecek seçimde kuyruğunu kıstığı anlaşılıyor.

Sağcı Sarkozy, geçen hafta komşu Ermenistan’a gitmeden önce verdiği bir demeçte 1915 olaylarından söz ederken “Soykırımı tanıyan ilk ülke olma gururunu taşıyorum. Herkes bu trajediyi soykırım olarak tanımlama cesaretine sahip olmalı” dedi.

Erivan’a uçarken Fransız basınına, Ermenistan’da Türkiye’ye “Pimi sökülmüş bir el bombası atacağım” diye konuştu.

Ermenistan Devlet Başkanı Serj Sarkisyan ile ortak basın toplantısında Türkiye’ye bir “ültimatom (süreli uyarı)” verdi:

“Türkiye gibi büyük bir devlet, tarihin karanlık sayfalarını kabullenmelidir. Türkiye bu savları kabulleninceye değin Fransa’da yeni girişimler ile daha da ileri gideceğim. Ermeni soykırımını inkâr edenlere 1 yıl hapis, 45 bin Avro para cezasını öngören yasa tasarısını destekliyorum. Soykırımı tanıması için Türkiye’ye yıl sonuna kadar süre tanıyorum.”

Aynı günlerde İçişleri Bakanı Claude Gueant, Ankara’da ev sahibi Bakan İdris Naim Şahin ile “iç güvenlik, terör (PKK dahil) konusunda işbirliği” anlaşmasını imzalıyordu.

Anımsanacağı üzere Başbakan Recep Tayyip Erdoğan Libya’ya uçmadan hemen önce Sarkozy bu petrol ülkesinde boy gösterdiğinde, Le Figaro gazetesi “Sarkozy, ‘Arap Baharı’ önderliğini Erdoğan’a kaptırmak istemiyor” gibilerden bir yorum yapmıştı.

Türkiye’nin AB’ye tam üyeliğine “Avrupa kültürüne ait olmaması” gerekçesiyle karşı çıkan Sarkozy, Ankara’ya “ayrıcalıklı ortaklık” tasarısının mimarı. Bu siyasası ile Türkiye’nin üyeliğine karşı olan Fransızların oylarını almayı hedefliyor.

Buna karşılık Erivan’da “Burası bir Avrupa ülkesidir. Ermenistan AB’ye girmelidir.” demekle, “soykırım” öğesini vurgulamakla ülkesindeki 500 bin Ermeninin oylarını çekmeyi düşünüyor. Ancak, Fransa’daki Cezayirliler de 17 Ekim 1961’de öldürülen soydaşları için özür dilenmesini, tazminat ödenmesini isteyerek Sarkozy’ye güç anlar yaşatıyorlar.

Sosyalist adaylardan hangisi seçilirse seçilsin, ülkede tatsızlaşan ekonomik durum nedeniyle kamuoyu araştırmalarında halk desteği yüzde 20’ye kadar gerileyen Sarkozy’yi alaşağı edeceği bildiriliyor.

Sosyalist Parti içindeki adaylık yarışında ise yüzde 50’yi geçemeyen iki adaydan 2. tura kalan sosyalist Francois Hollande’nin de oy kaygısı ile “soykırım inkâr yasasını” desteklediği açıklandı.

\n\n