İki yıl önce ABD’nin Nev York kentinde Christie’s Müzayede Evi’nin müzayedesinde,

Türkiye’den kaçırılan 23 cm. boyutundaki 6 bin yıllık bizim “Tepegöz”, Batılıların “Guennol Stargazer (Guennol Yıldız Avcısı)” dedikleri “Kilya” tipi bir idol, 12.5 milyon dolara (75 milyon TL) alıcı bulmuştu...

3 kişi arasında, 25 dakika süren, çekişmeli müzayede sonrasında, “Kilya İdolü”, komisyon ve masraflarla alıcıya 14.5 milyon dolara (87 milyon TL) mal olmuştu...

Ancak, Cumhuriyet gazetesindeki haberimiz üzerine, açılan dava Nev York’ta sürüyor...

***

Birkaç yıl öncesine dönelim... Başbakanlığı döneminde Recep Tayyip Erdoğan, “Marmaray kazılarında” dünya çapında buluntular ortaya çıkarken “3-5 çanak çömlek Marmaray’ı 4 yıl geciktirdi. Yazık değil mi günah değil mi?” demişti...

Peki, gavurlar ne yapıyor? Türkiye Manisa’dan kaçırılmış bir idole, 87 milyon lira ödüyor!

24 Kasım 2019: Cumhuriyet: “Turizm şirketleri sahibi, seçilmeden Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 1.5 yıl önce ‘atanan’ ” Mehmet Nuri Ersoy, Kapadokya’daki incelemesinde övündü:

 “Bugüne kadar 1144 define izni verdik. Hiçbirinde define bulunamadı!”

Peki, Kilia İdolünü, Nev York’a kim, nasıl kaçırdı? Ya öteki sınır aşanlara ne demeli? Avrupa ve ABD antika galerilerinin internet sitelerinde boy gösterip duruyorlar?

***

Bakanlıkça, her yıl yaklaşık 120 “bilimsel arkeoloji kazısı”, 50 “yüzey araştırması” ve 150 kadar da müzelerce yönetilen “kurtarma kazısı” yapılıyor...

Bu çalışmalara, 2013’te 43 milyon TL ödenek ayrılmıştı... Kilia İdolü ile kıyaslayıp sonrasına göz atalım:

Yıllar     Ödenek          Enflasyon Oranı

2017      37.8 milyon       yüzde 11.92                   

2018      30.5 milyon       yüzde 20.30                  

2019      37    milyon       yüzde 10.56             

***

“Çanak çömlek” denilen bir ortamda kaçırılan “Kilya İdolü” 87 milyon liralık değeri ile Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı’nca bilimsel arkeolojik kazı, yüzey araştırma ve kurtarma kazılarının neredeyse 3 yıllık bütçesine eşit değil mi?

Karun Hazinesi ve Elmalı Definesi davaları için Türkiye, 15 milyon dolar (90 milyon lira) harcamıştı. Bakanlığın bu işlere ayırdığı 3 yıllık bütçesi ile kıyaslayabilirsiniz...

***

Bir de Diyanet İşleri Başkanlığı Bütçesine göz atalım... Yalnız bir noktaya da dikkat edelim! Kültür rakamları milyon, Diyanet rakamları milyardır...

Diyanet Bütçesi

Yıllar    Ödenek

2017     6.8 milyar TL   

2018     7.7 milyar TL

2019   10.5 milyar TL

***  

1991’de, Manisa Alaşehir yakınında iki köylü kadının bulduğu iki Kilya İdolü yurtdışına kaçırılmış ve çok iyi fiyata pazarlanmışlardı. Kadınlar bu heykelcikleri köye gelen çerçiye vermişler ve karşılığında birer çift terlik almışlardı.

Bu olayı aktardığım Nev Yorklu müzayedeciler “Dünyanın en pahalı terliklerini giyen kadınlar!” demişlerdi.

Bu 2 kadının, Nev York’tan sonra terliklerinin günümüzdeki fiyatına ne dersiniz?

***

Prof. Dr. Rafet Dinç, 1993’te Akhisar’a 16 km. uzaklıktaki Kulaksızlar’da köylülerin gösterdikleri Balıkburnu mevkiinde, Gülsüm Akbaş’ın tarlasında bu heykelciklerin işliklerini buldu.

Günümüzde tütün ekilen 12 dönümlük bu tarla, traktörle sürüldüğü için toprağın altındaki heykel parçacıkları da her zaman yüzeye çıkabiliyor.  

Türkiye’de pek bilinmeyen bu idollerden ilkini, 19. yy’ın sonunda bir Amerikalı arkeolog, Çanakkale’nin Gelibolu Yarımadası’nda Kilia antik kentinde bulup Atina’daki Amerikan Arkeoloji Enstitüsü’ne götürmüştü. Atina’da sergileniyor...

Bu heykelciklere, ilk buluntu yeri nedeniyle, “Kilia İdolü” adı veriliyor.

İdoller, yapıldıkları dönemde “Bereket Kültünü” simgeliyorlardı...

2020...

Aritmetik görselliği olan yeni yıla giriyoruz...

Sizlerin yeni yılınızı kutlar, sağlıklı, mutlu, uzun ömürlü, paralı, ülkemizde hukukun ve demokrasinin geçerli olduğu bir yıl diliyorum.

Saygılar ve sevgiler...