Kapitalizmin ağababası ABD’nin 80 yıl sonra yeniden bunalıma girmesi, dünya ekonomisinde 7-8 şiddetinde depremler, tsunamiler yaratıyor. 1929 bunalımının, 2009’un yanında zemzemle yıkandığı söyleniyor.

Her ne kadar Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, sınırlarımıza ne gibi “bunalımsavar silahlar” yerleştirdiğini bilmesek de, bunalımın Türkiye’den teğet geçmeyeceğini söylemek bir falcılık olmasa gerek. 2008’e, daha doğrusu “dünya ekonomik bunalımı (DEB)” ortaya çıkmadan öncesinin Türkiye’sine bir göz atalım.

Bir arkadaşımla DEB öncesinde Ankara’dan Denizli’ye karayolundan gittik. Altı saatlik yol boyu önümüze çıkan TIR ve kamyonların sayısı 25’i geçmedi. Oysa geçmişte bu yolda araçlar, kamyonları sollayamaz, deve kervanları gibi art arda dizilirlerdi. Denizli’de dört önemli tekstil şirketinin kapandığını, birkaçının da işçi çıkarttığını öğrendik. Oradakiler “Biz yine de iyi sayılırız. Bir de Bursa tekstilcilerini görün” dediler!

Milliyet’te Ambarlı Limanı’nın iki ayrı dönemini kıyaslayan havadan çekilmiş iki fotoğrafı vardı. Birincisinde yüklerden iğne atsanız yere düşmeyecek bir görüntü idi. İkincisinde ise in cin top oynuyordu.

Her kentte lüks alışveriş merkezleri mantar gibi biterken, şimdilerde bu merkezlerin kiracıları tahliyelere başladılar. Türkiye genelinde işyerini kapatan esnaf sayısında 2008’in ilk altı ayında yüzde 55’lik artış DEB öncesindeydi. Dışarıya buğday, arpa satan Türkiye’de, yalnız iki yılın kuraklığının sonucu değil yanlış tarım siyasasından dolayı tavuklar ABD mısırı, inekler Rus arpası ile beslenir olmuştu. Türkiye’den Suriye ve Irak’a hayvan kaçarken, Güney Amerika’dan et ithal ediliyor. Arı yetiştiricileri de ithal bala tepki gösteriyorlar.

İşsize Pırlantada Sıfır KDV!

Kalkınma, sanayileşme demektir. Sanayi iş yaratır, iş bulan tüketir. Tüketimi karşılamak için sanayici üretimi arttırır. Artış, o ülkedeki gönenç düzeyinin yükseldiğini gösterir.

Biraz da istatistiklere göz atalım. DEB öncesinde, 2008’in son 3. çeyreğinde inşaat sektöründe yüzde 3.8 oranında azalma olmuş. Bu sektördeki en önemli düşüş yüzde 8.4 ile bina yapımında. Düşüş olunca çalışan işçi sayısı azalır. Genelde yüzde 6.8, bina yapımında ise yüzde 11.8’lik istihdam azalmış.

Ekim ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla sanayi üretimi yüzde 7.2 düşmüş. Bu sektör ne kullanır? Enerji… Sanayide kullanılan doğalgaz tüketiminde yüzde 8, elektrikte 5’lik düşme var. Sanayinin temel direklerinden demir-çelik alanında da elektrik istemi yüzde 5 gerilemiş! Kaldı ki bu düşmeler doğalgaza ve elektriğe yapılan zamlardan öncesine ait.

Toyota otomobil fabrikası 3500 işçisine iki hafta ücretli izin vermiş. İnşaat işçilerine kıyasla çok şanslı olan bu işçiler, şimdi herhalde yılbaşını kutlamaya Maldivler’e gitmişlerdir.

Ünlü assolistlere çok acıdım. DEB öncesinde “dudak uçuklatan rakamlara” bile “hayır” derken, şimdi neredeyse nefesleri kokacakmış! Hiç olmazsa en az geçim ücreti net 527 YTL’ye çıkan işçiler daha şanslılar. Devlet açlık sınırını 720 YTL diye ilan ederken, 527 YTL iyi para! Yatsınlar kalksınlar AKP hükümetine dua etsinler, hiç olmazsa işleri var. Yüzde 90’ı gibi diplomasız işsizlerden ya da her beş gençten biri gibi işsiz olsalardı, o zaman ne yaparlardı?

Memurlar 2009’da yaşadılar! İlk ayda yüzde 4, ikinci yarıda 4.5 zam, üstelik fiş toplama yerine uygulanan en az geçim indirimi karşılığı 49.95 YTL de alacaklarmış. Bu para emeklilere de ödenecekmiş!

İsterseniz Türkiye’de geçen yılın DEM öncesi fiyat artış rakamına bakalım. 2007 Kasım’ında tüketici fiyat artışı (TÜFE) yüzde 8.4 iken, 2008’de 10.8’e; üretici fiyat artışı (ÜFE) ise 5.7’den iki katından fazla artarak 12.3’e fırlamış.

AKP ekonomisini özetleyen en güzel rakam kredi kartlarından geldi. Beş yılda kart borcunu ödemeyenlerin sayısı 13 kat artmış. Bu artış New York Times gazetesine dert olunca “Kart sorunları çözülmezse Türkiye’de ulusal bunalım olabilir” diye yazmış.

Memuru, köylüsü, esnafı, işçisi borçlanır da özel sermayemiz borçlanmaz mı? Türk özel sektörünün dış borcu, Türk devletinin dış borcunu ikiye katlayarak 170 milyar dolara çıkmış. Özel sektör 10 ay içinde 30 milyar dolar ödeyecekmiş. Unutmayalım ki bu borç alınırken dolar 1.2 YTL idi, şimdi 1.5’i geçti! Belediyelerin iç ve dış borçlarını, hele Melih Gökçek’in borçlarını hiç sormayın! 2009’da belediyeler yanacak. Elektrik-havagazı tüketiminden belediyelere ödenen yüzde 1.5 vergi genel bütçeye aktarıldı!

Ama Maliye Bakanı Kemal Unakıtan çözüm bulmuş! Türkiye dışında Türklerin 100 milyar dolarlık birikimleri varmış. Unakıtan “Bavulbank” yöntemini uyguluyormuş. Yurtdışındaki ister “Deniz Feneri” gibi ak, ister uyuşturucu kaçakçılarının kara paralarını 3 ay içinde getireceklere değil kaynak sormak, sınırlarda bando mızıka ile vergisiz karşılayacakmış. İstanbul Borsası denilen kurumda “sıcak paranın” çoğunluğu bu kara para değil mi? Üstelik onlar bile 10 ayda 47.6 milyar doları borsadan çekip gitmedi mi?

AKP’nin ekonomi kurmayları düşünmüşler. Gelecek yıl dışalım 182 milyar dolardan 232’ye, dışsatım da 117’den 149 milyar dolara çıkacakmış! Dışsatımdan gelecek KDV de yüzde 27 artacakmış. Peki, DEB’in etkilediği ülkelere Türk ürünleri nasıl satılacak? Oysa DEB öncesi yalnız Kasım ayında dışsatımda yüzde 22.3 düşme olmamış mıydı? Üstelik dolar 1.7 YTL’lere çıkmamış mıydı?

Yeni bütçede vergide yüzde 18 artışla 202 milyar YTL’lik girdi bekleniyor. Vergilerin yüzde 67’si dolaylı, 33’ü dolaysız kaynaklardan sağlanacakmış. Dolaylı vergiyi kim ödüyor? Tüketici. Yani işsiz inşaat işçisi, diplomalı işsiz genç, dükkânını kapatan esnaf, üretim alamayan köylü, kredi borcunu ödeyemeyen vatandaş, 527 YTL en az ücretli işçi, yüzde 4 zam alan memur ödeyecek. Olmayan, olamayacak tüketimden bu vergi nasıl alınacak? Ama AKP Hükümeti vatandaşa güzel bir yılbaşı indirimi yaptı! Bu indirime göre yılbaşında eşlerine, kızlarına, metreslerine, sevgililerine bu işsizler, bu dar gelirliler, tek taş pırlanta, elmas, yakut, zümrüt, inci yüzük, küpe, kolye ve bileziği “sıfır KDV”siz alacaklar. Hükümetimiz halkımıza pasta yiyin diyor!

Buyurun Cenaze Namazına!

Gelin de Başbakan’a hak vermeyin! Ne diyor Başbakan: “Henüz ölüm sinyalleri vermeyen bir hastaya kefenini hazırlayan bir doktor gördünüz mü? Ben de ülkemin doktoruyum. Bunalım denilen olay psikolojiktir.”

Türk Psikologlar Derneği yöneticisi Dr. Şükrü Alkan ne diyor? “Toplumsal ve ekonomik değişiklikler insanların psikolojik yapılarında da benzeri değişiklikler yapıyor. İşsiz kalma; bunalım yaratmanın yanı sıra, yasadışılığa itmekle kalmıyor, hatta bazı insanlarda çocuk yapma korkusu bile yaratıyor. Son 39 yılda cezaevlerinde en yüksek düzeyde mahkûm bulunması da bunun sonucudur.”

Dünyada cezaevlerinde mahkûm sayısının en çok arttığı ülkeler sıralamasına Türkiye de girdi. 1999 affında 89 bine düşen mahkûm sayısı, 2006’da 130 bine, şimdilerde 140 bine çıkmış.

Türk Psikiyatristler Derneği Başkanı Dr. Şeref Özer Bakırköy hastanesindeki gözlemlerine dayanarak ne diyor? “İşsizlik ve maddi sorunlar akıl hastalıkları, gerilimler, bunalımlar, ümitsiz davranış bozuklukları yaratıyor.”

Psikiyatr Dr. Arif Verimli bir gazeteye “Başta işadamları olmak üzere ekonomik bunalım nedeniyle işini yitirenlerin başvurularında artış var” demiş.

Bunlar demeç diyebilirsiniz! Peki, Yücel Okulları sahibi Yücel Kalınyazgan’ın, işadamı Levent Yener’in intihar etmelerine ne demeli? Eskiden insanlarımız efkârlanınca kafa çeker, bunalımdan çıkarlardı. MEY Şirketi’nin Başkanı Galip Yorgancıoğlu şarap pazarında yüzde 5, rakıda 4’lük daralma bekliyor. Anlaşılan insanlar AKP iktidarında efkârlanamayacaklar!

Yoksa doktorluğa heveslenen Başbakan, eğitimi gereği cenaze namazı kıldırmaya mı hazırlanıyor? Şimdi ben yeni yılınızı nasıl kutlayabilirim ki?

Elmek: oacar@superonline.com \tFaks: 0312. 442 79 90