“Korona(taç)virüs” bütün dünya ekonomisi gibi, Türkiye ekonomisini de olumsuz etkilemeyi sürdürüyor… Acaba bu yılın ilk çeyreğinde, “virüssüz ortamda, (ocak-şubat-mart ayları)”, Türkiye ekonomisi nasıl bir gelişme gösterdi, hükümet ne gibi önlemleri devreye soktu?

İlk çeyreğe göz atalım:

- Yılın ilk 3 ayında yüzde 5.2 büyümesi beklenen Türkiye ekonomisi ancak yüzde 4.5 büyüyebildi. Yatırımlarda azalma dikkat çekti. 2019’un ekim-aralık dönemine göre yüzde 15.4 oranında küçüldü!

- Bütçe açığı geçen yıl 55 milyardı, bu yıl 72.8 milyara çıktı! Bütçe açığının özellikle virüslü yılın ikinci çeyreğinde kesinlikle daha da artacağı öngörülüyor…

- Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), cari fiyatlarla, geçen yılın ilk çeyreğine göre yüzde 16.2 oranında artarak 1 trilyon 71 milyar 98 milyon TL oldu. Ancak GSYH, bir önceki çeyrek döneme göre, cari fiyatlarla yüzde 10, dolara göre de yüzde 14.3 oranında küçüldü…

- Türkiye, 2019’u 753.7 milyar dolar GSYH ve kişi başına 9 bin 127 dolarla kapatmıştı. Türkiye, bu yılın ilk çeyreğinde, 12 aylık döneminde 758.1 milyar dolar GSYH ve 9 bin 148 dolar kişi başına gelire ulaştı…

- Yılın ilk çeyreğinde sanayi, yüzde 6.2; imalat sanayisi yüzde 6.7; hizmetler sektörü yüzde 3.4 büyürken tarımda büyüme yüzde 3’te kaldı…

- 2002’den bu yana bol kaynak aktarılan, büyümenin en önemli itici gücü olarak kullanılan “inşaat sektöründe” 2018’in 3’üncü çeyreğinde başlayan küçülme bu yılın ocak-mart döneminde yüzde 10.2 daha küçülerek kötüye gidişini sürdürdü…

- Bu dönemde devletin “tüketim” harcamaları yüzde 6.2, halkın tüketim harcamaları yüzde 5.1 artarken “yatırıma” yönelik harcamalar yüzde 1.4 azaldı…

*İşgücü ödemeleri, ilk çeyrekte, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 14.6 arttı ancak, işgücü ödemelerinin GSYH içindeki payı 0.4 puan azalarak yüzde 38.6’ya geriledi.

Merkez Bankası’na göre salgın, işsizliği artıracağı için batık krediler de büyüyebilir…

- İhracatta yüzde 1 düşüşe karşılık ithalat, yüzde 22.1 artış olunca, “ekonomik büyümeyi” aşağı çekti…

- İthalatı sınırlandırmak için art arda “gümrük vergileri” getiriliyor. En son çarşamba günü 3 binin üzerinde malın ithalatına uygulanan vergi oranları artırıldı. Önceleri tüketici ürünlerine gümrük vergileri getirilirken, şimdi üretimde kullanılan malların ithalatına da vergi uygulandı…

Hazine ve Maliye Nazırı Damat Paşa Berat Albayrak, “Stratejik ve üretim olanağı bulunmayan ürünler dışında, ithalat kolay olmayacak. Birileri bir dönem ülkemizi ‘ithalat cenneti’ yapmaya çalıştı!” dedi…

Gerçekte bu açıklama ile kendi iktidarlarının ekonomi siyasasına da eleştiri yapmış olmadı mı?

- 2020 yılının ilk çeyreğinde büyüyen ekonomi değil, devlet harcamaları, özel tüketim ve cari açık ile işsizlik büyüdü…

- Türkiye’den sermaye çıkışı, virüs salgınından çok önceleri başlamıştı. Merkez Bankası’nın açıkladığı mart ayı ödemeler bilançosu verilerine göre, yalnızca mart ayında Türkiye’den çıkan yabancı sermaye (tahvil, borsa ve banka mevduatından) 7.7 milyar dolar… Salgının, bu çıkışı hızlandırdığı gözleniyor…

- Yabancı yatırımcılar paralarını Türkiye’den çıkarırlarken, yeni yatırımcılar ise gelmiyor! Türklerin artan döviz talebi, yeniden artan cari işlemler açığı, kurlar üzerinde baskının oluşmasına ve TL’nin değer yitirmesine neden oluyor…

- Kurların yükselişini sınırlamak için kamu bankaları üzerinden yapılan döviz satışı da devam ediyor. Bütün bu gelişmeler etkisini Merkez Bankası’nın rezervlerinde gösteriyor ve açıklanan rakamlar rezervlerin hızla eridiğini ortaya koyuyor.

- Bu nedenle dolara bile vergi konuldu. 100 ABD Doları alacak bir kişi, 1 ABD Doları da vergi ödeyecek…

- Bu dönem içinde ülkenin toplam dış borcu 470 milyar dolara yaklaştı!

- Maliye Nazırı Albayrak, “Yıldızımız parlayacak!” dedi…

- 1 Haziran Sabah: Maliye Nazırı Albayrak, “Dev kredi destek paketi hazır. 3 kamu bankası, sosyal ihtiyaçlar, tatil-seyahat ve konut olmak üzere vatandaşa uzun vadeli kredi açacak!”

“Kredi” ne demek? Türk Dil Kurumu’na göre “borç, ödünç” demek… Anlaşılan Damat Paşa, devleti borçlandırdığı yetmiyormuş gibi, şimdi vatandaşı daha da borçlandıracak!