Kur istikrarını sağlayabilmek için ülkenin üretim yapısının değişmesi, ithal ikamesi endüstrilerinin gelişmesi, üretimde dışa bağımlılığın azalması, verimliliğin, iç tasarrufların artması, iç pazarı koruyucu doğrudan ve/veya dolaylı koruyucu önlemlerin alınması gerekir. Vadeli program izlenir, önlemler alınırken kısa vadede kâr istikrarını sağlamaya yönelik önlemler alınmalıdır.

Döviz, mal ve hizmet ithalatı, yatırım, borç ödeme, spekülatif amaçlarla talep edilmektedir. Kısa sürede talebi azaltıcı, arzı artırıcı önlemler, istikrar için gereklidir. Kredi değerliliği düşük, dış kredi riski primi 600 baz puana yükselmiş, dış borç oranı yüksek bir ülke için dış borçlanmadan kaçınmak, borçlanmanın yarattığı finansal uyuşturucudan kurtulmak gerekir. Kısa sürede piyasada döviz artırıcı önlemler alınırken TCMB’nin satım yoluyla piyasaya müdahalesi rezerv açığı, TL’nin konvertibl olmadığı da göz önünde tutulduğunda, yanılgı, yönetim hatasıdır. Nitekim TCMB’nin müdahalesi kurun yükselişi, bankanın rezerv kaybı, rezerv açığının büyümesiyle sonuçlanmıştır.

Kısa sürede döviz arzını artırmak için, YP zorunlu karşılık oranının indirilmesi, ROM (rezerv opsiyon mekanizması) ile bankalara YP zorunlu karşılığın bir bölümünün TL olarak yatırılması seçeneği tanınması, TCMB’nin yurtdışı bankalarla swap anlaşmaları yaparak sağladığı dövizi yurtiçi bankalarla swap yaparak, karşılıklı swap anlaşmalarıyla aktarması, kısa sürece döviz artırıcı önlemler olabilir. Böylece bankaların rezerv pozisyonu güçlendirilirken para arzı da bir ölçüde daraltılmış olur. Kur kontrol edilirken piyasaya para arzını artırmak çelişkilidir, alınan önlemleri etkisiz kılar.

Döviz talebini azaltmak için, gereksiz ithalatı kısmak, TL finansal varlıklarının getirisini yükseltmek, YP borç ödemelerini geciktirmek, kur artışı beklentisini kırmak, güven ortamı sağlamak gerekir. Ülke, fiyat artışını önlemek, başkanın jesti, cömertliği, dış politika ödünü olarak da gereksiz ithalat yapmaktadır. Üretim için stratejik olmayan ithalata son vermek, iç üretimi desteklemek gerekir.

Yatırım amacıyla döviz talebini kısmak için, TL finansal varlıklarının getirisini yükseltmek, istenmese de faiz etkili araç olmaktadır. Faiz yüksek oranlı artırıldıktan sonra, istikrara yönelik sürecin başlamasıyla faizi indirmek etkili olur.

Kısa sürede talebi kontrol için beklentileri yönetmek, güven sağlamak gerekir. Bunun için tutarlılık, hedefleri, taahhütleri gerçekleştirmek gerekir. Piyasada güven olmadığında YP borçlularının kur artışının etkisini azaltmak için erken borç ödemeye yönelmeleri, YP alacaklılarının da kâr artışı beklentisiyle tahsilatı geciktirmeleri, talebi artırırken arzı da ertelemektedir.

Döviz endeksli mevduat yeni araç değildir. Tasarruf sahipleri beklentilerine göre TL vadeli mevduat, döviz tevdiat hesabı, dövize endeksli mevduat hesabı açtırabilirler. Dövize endeksli mevduat kabul eden banka, riski önleyici önlemler alarak, kur riskinden kaçınır. Hazine garantili dövize endeksli mevduat hesabı etik değildir, kamu yararı yoktur; Hazine’nin sonu açık risk yüklenmesine, kişilere, bankalara haksız yüksek kazanç sağlama olanağı verir. Kısa vadede istikrar üzerinde olumlu olduğu izlenimi verse de Hazine garantisi yakın gelecekte etkisini yitirebilir.

Dünya genelinde yaygın kur rejimi, görüntü olarak, ulusal paranın değerinin piyasalarda serbestçe dalgalandığı, kurun arz ve talebe göre belirlendiği dalgalı kur rejimi olmasına karşın, uygulamada temiz, tam serbest dalgalanma olmamakta, merkez bankalarının bir şekilde etkilediği kirli dalgalanma geçerli olmaktadır.

Kur istikrarı, sabit kur değil, kurun boyutu belli olarak dalgalanmasıdır. MB gözetiminde dalgalanma, bant içinde dalgalanma, kaygan bant içinde dalgalanma, yönlendirilmiş dalgalanma, sürüngen bant içinde dalgalanma gibi çeşitlemeleri vardır. Amaç belirsizliği azaltmak, dalgalanmayı sınırlı tutmak, zaman içinde yapılacak değişiklikleri kamuoyuna duyurmaktır.

Kur istikrarının en belirleyici etkisi, merkez bankasının güvenilirliğidir. Güven veren merkez bankası, beklentileri de yönlendirir. Kamu yararı gözeten, para politikası araçlarını beceri ile kullanan, hedefleri gerçekleştiren merkez bankası güven ortamı yaratır. Talimatla hareket eden merkez bankasıyla güven, istikrar sağlama olanağı yoktur. Kısa süreli görüntüler yanıltıcıdır.