Türkiye’nin yalnız ekonomi değil her alanda dünya sıralamasında yeri geriliyor. “Birleşik Kaplar Kanunu” fizik kanunu toplumsal yaşamı da belirleyici oluyor; bir alanda başlayan gerileme süreci her alana yayılıyor. Sorunun varlığını ve sorunu yaratanların, ağırlaştıranların bir parçası olanların sorunu çözmeyeceklerini de kabul ederek, sorunun nedenlerini, çözüm yollarını araştırmak gerekiyor,
Sorunun ana nedeni olarak, ülkede kısırdöngüler yanı sıra, tersine ayrım, negatif seleksiyon süreci de yaşanıyor. Yüz yıllar öncesi İngiltere Maliye Bakanı Grasham’ın “kötü para iyi parayı kovar” gözlemi, toplumsal yaşantımızda geçerliliğini koruyor; iyi genelde dışlanıyor.
Geriye gidişin, geri kalmışlığın nedenleri araştırılırken, sermaye birikimi, tasarruf yetersizliği, finansman gibi nicel konulardan çok, farkı, zenginliği yaratan insan öğesi üzerine odaklamak gerekir.
Nitelik, liyakat, ehliyet kavramları dillere persenk olmasına karşın, toplumda genelde liyakatin, ehliyetin dışlanması yaşanmaktadır. Liyakat ehliyet, egemen iç ve dış çevrelerce kendi emellerine hizmet açısından tehlikeli görüldüğünden, tercih çoğu kez liyakatsizlik yönünde olmaktadır.
Atamalarda, seçmelerde liyakatin dışlanması, liyakatsizliğin yeğlenmesi, liyakatin artamlarından kaynaklanmaktadır. Liyakat, ehliyet, kişiye özgüven, ödün vermeme, özverili davranma; gösterişten, savurganlıktan kaçınma; alçak gönüllü olma; fikir, eylem tutarlılığı; gerektiğinde inisiyatif kullanma; belli çevrelerin aleti olmama gibi erdemler, artamlar sağlamakta, ancak çoğu kez bu nitelikler, bazı çevrelerin kişisel, çıkar, beklentilerine uygun düşmemektedir.
Uygulamada, itaat, talimata uyma, oluşturulan ekibin bir parçası olma, etkin iç ve dış çevrelerle yakın ilişki kurma, esnek davranma, ilkeli olmama, saygıda kusur etmeme, kozmetik yönetim anlayışına hizmet, algı yönetimine katkı gibi beceriler aranmaktadır.
Liyakatli olan, başarıya, görevi en iyi şekilde yerine getirmeye odaklanırken, liyakat eksikliği ne şekilde olursa olsun, belli orunlara, gelmeyi, sıfatlar almayı, bulunduğu mevkiyi sürdürmeyi amaçlar.
Liyakat, liyakatsizlik ayrımını, öznel değer yargılarından arındırıp, nesnel ölçütlere bağlamak gerekir. Ayrım yaparken dikkate alınabilecek bazı göstergeler belirlemeye, önerilmeye çalışılmıştır.
* Eğitim düzeyi
Eğitim, önemli bir ayraç olabilirse de, lisans, lisansüstü eğitim görme yeterli ayırıcı ölçüt değildir. Kurumların, üniversitelerin eğitim düzeyi, kalitesi çok farklıdır. Farklılığı, yerleşke, donanım değil, öğretim kadrosu, öğrenci kalitesi, mezunlarının yaşamdaki başarıları belirler. İtibarlı, ülke ve dünya sıralamasında ilk sıralarda yer alan üniversite mezunları ile, diploma ticareti yapma eğiliminde olan üniversite mevzunları, en azından bilgi açısından denk tutulamaz. Bazen ABD’de de eğitim görme liyakat göstergesi olarak sunulmaktadır. ABD’de bizdekine benzer diploma ticareti yapan eğitim kurumları olduğundan sıralama, en azından ilk yüze giren üniversitelerde lisansüstü eğitim görme bir liyakat göstergesi olarak algılanabilir.
* Eğitim ve mesleki sınavlarda başarı derecesi
Aynı eğitim kurumundan mezun olunsa da benzer mesleki, akademik unvanlar taşınsa da, başarı derecesi ayırıcı bir ölçü olarak alınabilir. Başarı derecesinin yüksekliği, kişinin bilgisinin yanı sıra görev, sorumluluk anlayışının, onurlu davranışının bir göstergesi de olur.
Mesleki yeterlilik sınavlarındaki başarı da bir göstergedir. Siyasi etkilerden arındırılmış sınavlarda ilk sırada yer alanlarla, yeterli görülmemekle beraber yetişir beklentisiyle sınavı son sırada kazandırılanlar aynı sıfatı taşısalar da, nitelikleri, ehliyetleri çok farklıdır.
* Tutarlılık
Kişinin söylem, eylem, zaman içinde davranış tutarlılığı, fikri dürüstlüğü ehliyet ayrımında bir ölçüttür. Liyakat eksikliği, çoğu kez söylem eylem tutarsızlığını, zaman içinde çelişkili davranışları beraberinde getirir.
* Etkin iç ve dış çevrelerce desteklenme
Etkin iç ve dış çıkar çevreleri, kullandıkları, araç olarak kullanabilecekleri kişileri ödüllendirmekte, övmekte, kamuya tanıtımını yapmaktadırlar. Nesnel bir başarısı olmadığı halde desteklenen, tanıtılmaya çalışılan kişilerin bilgi ve liyakatinden kuşkulanılmalıdır.
* Süreklilik
Mevkiye geliş ve sürekli kalış, bir başarı, ehliyet göstergesi olabileceği gibi, kişinin esnekliğini, ödün vermekte olduğunu, etik olmayan yöntemlere başvurmuş olabileceğini de gösterebilir.
Gerileme sürecinde, iyinin dışlanmasının, “Birleşik Kaplar Kanunu”nun toplumsal yaşamdaki geçerliliği de irdelenmelidir.
Ülkenin gerileyiş süreci
Yazarın Son Yazıları
Terör, bir iktidarı, bir gücü zorla kabul ettirmek amacıyla sistemli şekilde şiddet kullanma, yıldırma, korkutma, tedhiştir.
Enflasyon, en yalın tanımıyla arztalep dengesizliği nedeniyle fiyatların yükselme sürecidir.
Kuvayı Milliye, Milli Mücadele, bağımsızlık savaşımıyla eşanlı din motifli dış destekli karşı hareket başlamıştır.
Sosyal demorasi, halkın katılımıyla sosyal refahı, gönenci ençoklama; halkın egemenliği, özgürleşmesi amaçlı siyasal düzendir.
Kolonyalizm, sömürgecilik bir devletin kendi sınırları dışındaki ülkeler üzerinde hegemonya, egemenlik kurarak ideolojik, kültürel, siyasal, ekonomik baskılarla siyasal, ekonomik çıkar sağlamasıdır.
Ödemeler dengesinde “net hata noksan” kalemi...
Başlık Halkın Haberi renkli sunucusu Ekrem Açıkel’den esinleme; ama fikir Montaigne “Halk doğru olan çok şeyi bilmemeli; yanlış olan çok şeye inanmalıdır”.
Korku kültürü, bireyin; özgüvenini yitirmesine, söyleneni yapmasına, özgürce seçimini önlemeye, özsaygısından yoksunlaştırmaya, değersizleştirilmesine yöneliktir.
Trump’ın büyükelçi Barrack’a “Erdoğan’a meşruiyet verelim” talimatı, meşruiyet tartışmasına yol açtı.
Bilgilendirmede amaç, kamuoyunu aydınlatma, bilgi eksikliğini, oluşan veya oluşturulmak istenen bilgi kirliliğini gidermektir.
İttifak, tek taraflı irade beyanı ile gerçekleşmez.
Planlı kalkınma
Önerilerde bulunurken geçmişte yaşanan olaylardan, deneyimlerden ders alarak gelecekte olabilecek kötü gelişmelerden kaçınmak, uyarıda bulunmak gerekir.
Planlanan, vaat edilen büyük işlerden, söylemlerdense yapılan ufak işler daha yararlıdır.
Çözüm için soruna doğru tanı koymak, amacı belirlemek, süreci amaç doğrultusunda ilerletmek gerekir.
Ekonomi politikasının ana amaçlarından biri de gelirin yeniden dağılımı, dağılımın eşitlikçi yöne evrilmesidir.
Barışçıl, eşitlikçi, gönenç düzeyi yüksek, doğası, çevresi korunmuş bir kürede yaşamak olanaklı ve hedeflenmiş iken savaşların sürdüğü, yoksulluğun, açlığın yaygınlaştığı, haksızlığın arttığı çevrenin, doğanın sürekli kirletildiği, ortalama yaşam kalitesinin düştüğü bir kürede yaşıyoruz.
Barışçıl, güvenli, insan kaynağı gelişmiş, eşitlikçi, çevre ve doğal kaynakları korunmuş bir dünya hedeflenirken iklim krizine girmiş, çevresi, doğası giderek kirlenen, açlığın, yoksulluğun yaygın olduğu, eşitsizliğin, şiddetin arttığı, kuralsız, düzensiz, güvenli olmayan bir dünyada yaşıyoruz.
Birleşmiş Milletler’e üye ülkeler, 2000 yılında yeni girilen döneme ilişkin sürdürülebilir kalkınma hedeflerini kabul ettiler.
CHP’li olabilmek, CHP etiketi taşımayı değil, etik değerlere, niteliklere sahip olmayı gerektirir.
Ülkede barış, terörsüz Türkiye mottosu ile de bezenmiş bir BOP (GOP) kurgusu sahneleniyor.
Kolonyalizm, sömürgecilik döneminde kolonilerde başat sömürgeci güçlerle işbirliği yapan...
2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde, yine parti örgütünün onayı olmadan, Muharrem İnce, Kılıçdaroğlu tarafından biraz da gayri ciddi şekilde kürsüye çağrılarak resen aday ilan edilmiş; İnce seçimde genel merkez tarafından desteklenmediği yakınmasıyla partiden ayrılmıştır.
Ekonomi politikasının başarısı tartışmalarında başarısızlık kanıtı cari işlem açığı.
ABD’nin BOP (GOP) kapsamında Irak ve Suriye’yi hallettikten sonra güncel olarak İran, ardından da sıranın Türkiye’ye geleceği yorumları yapılıyor.
Ekonomik kalkınma, büyüme konusuna odaklanıldığında ağırlıklı olarak yatırım, sermaye birikimi, finansman, teknoloji gündeme getirilir.
Klasik iktisat öğretisinde faiz etkili araçtır...
Bir ekonominin kalkınma aşamasına geçmeden önce gayri safi yurtiçi ve milli hasılasının (GDP-GNP) artması gerekir.
PKK’nin karalama, itham, yol gösterme, övünme ile dolu bildirgesi veya memorandumu; devletin egemen karakteri, bağımsız üniter, ulusal yapısı, Türkiye devletini uluslararası olarak tanıyan Lozan Antlaşması konularında tartışmalara yol açtı.
TC Merkez Bankası’nın brüt, net rezervi arttı, eksildi bilgisinden çok, merkez bankaları niçin rezerv bulundururlar, rezerv yeterliliğinin ölçütleri nelerdir, rezerv nasıl değerlendirilmeli, kullanılmalıdır sorularının yanıtları bilgilendirmede yararlı olur.
Sözcükler büyülüdür. Etki altına alır, belirli somut bir amaca yönlendirir, umuda kaptırır. “Barış” da büyülü bir sözcüktür.
İktisatta irdelenmeyen, bulgularla da kanıtlanmayan bir inanç, has, dogma da yabancı sermaye yatırımıdır. Yabancı sermaye yatırımı bir “panacea”, her derde deva olarak önerilir. Yabancı sermaye gelecek, üretim, istihdam artacak, enflasyon hız kesecek, döviz, teknoloji, yönetim deneyimi girişi olarak kriz sonlanacak.
Olaylar ve anılar
Faşizan hukuk düzeni
Türkiye’nin temelinin atıldığı gün
Gelir dağılımı ekonomik kalkınma
Diploma
Çevresel sermaye varlığı
Dış politikada sağgörü
Devletin onarımı