Kim demiş ki, “Anadolu’da insanlar sabah erken kalkar işe koşarlar” diye. Tarlaya, hayvana, işe hevesi durana hâlâ “evet” belki. Ama yıllardır aralıklı gittiğim, merkezlerini avucum gibi bildiğimi düşündüğüm kent merkezlerindeki değişim şaşırtıcı, moral bozucu...

19 Mayıs bayram sabahı tören meydanına bakan otel odama sokağın ilk sesleri ancak 8’den sonra gelmeye başlıyor. Ne kalabalığın ne de trafiğin gürültüsü var...

Akşamdan sokakta kalma kaygısı ile girdiğim ilk otelde yer bulmuştum. Havaalanından gelirken kulak misafiri olduğum konuşmalardan, kasabalardan, köylerden, yukarı Samsun mahallelerinden kent merkezine gelişin, parklarda, alışveriş merkezlerinde, kafelerde dolaşma, yaşamın durduğunu duymuştum.

Samsun’un süper projesi raylı sistemi işler kılma çabası iki-üç aktarmalı gelişi zorunlu kılınca yoksullaşan Samsunlular evlerine kapanmışlar... ADD’ler Türkiye çapında otobüslerle gelmemiş olsalar resmi tören nerede ise halksız, resmi protokol katılımlı kalacaktı.

Bir de Atakum (tek CHP’li) Belediyesi’nin şemsiyesinde düzenlenen söyleşi, yürüyüş, Selda’nın konseri olmasa, 19 Mayıs günü Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’nı başlattığı Samsun’da olduğumuzu anlayamayacağız, coşkuyu tadamayacağız...

Tamam, adaylar yaklaşan seçimler için kasabalara, köylere dağılıyorlar. Bayram günü, seçim bu kadar yakınken kent merkezi, parklar, sokaklar bu kadar sessiz, boş olur mu?

Hani Samsun çekim merkezi olacaktı? Belleksiz toplum olmasak 8 yılda Samsun’da ne kadar çok, büyük işçi kapasiteli kamu işletmesinin “özelleştirme” adı altında kapandığını, son yılın içinde bile büyük işçi direnişlerinin yaşandığını anımsayacağız.

Yeni üretim alanı sıfır, işsizlik patlaması yüksek, taşeron, kayıt dışı odaklı işlerde asgari ücret beylik olmuş. Dahası asgari ücrete imza atıp yarısını alanlar türetilmiş, Samsun emekliler kenti olmuş.

Tarım ambarları Bafra-Çarşamba’da üretime ters tarım politikaları sayesinde ekilmeyen tarlalar çok. Bir tek çevreyi kirleterek santral kurmaya öncelik verilmiş.

***

Hâlâ ulaşımda Anadolu’ya kapatılmış; Zonguldak’a Samsun’dan ancak 9 saatte gelebiliyoruz.

Zonguldak’ı Samsun’dan iyi biliyorum. Büyük madenci direnişinde 50 gün kalmış, sık sık gitmiştim. Her gelişimde kenti daha sessiz, cansız buluyorum. Saat 9’da bile kepenk kaldırmamış esnaf var. Ne sabah siftahı, ne de seçim heyecanı var.

Tanıdık yüzler “Maden bitti. Zonguldak’ta yaşam bitti” diye kestirip atıyorlar. Kafamın içinde işçi odaklı Zonguldak’ı yaşatma savaşımında, mühendisi, esnafı, köylüsü ile halkın desteği, yıllara yayılmış katkıların film şeridi var. Sonuçta zamana yayılmış gelinen nokta, Özal’ın madencinin büyük direnişi ile geri adım attığı hedef noktası ile çakışıyor. Zonguldak işçisi, sendikası ile 1990’da isyan ettiklerine 2011’de sindirile sindirile teslim olmuş...

Aslında Samsun’da, Zonguldak’ta yeni gördüklerim piyasalar düzenine rant yaratmaya da uymuyor. Bir tek sadaka düzeni, çok partizanca, yetersiz, doğal olarak artık tepki yaratacak biçimde işliyor...

Bilindiği üzere bu seçimlere yönelik AKP iktidar projeleri, rant düzeni, İstanbul ağırlıklı. Rant ekonomisi bile gelişmiş kapitalist düzenin kurallarına uymuyor. Sömürge ülkelerde olduğu üzere tek merkeze toplanıyor.

\n\n