Süper Lig başladı. Türk futbolunu bu sezon zorlayacak konuları paylaşmakta fayda var. 2024- 25 sezonunda kulüpler önemli transferler yaptı. Transfer bilançomuza bakıldığında kulüplerimizin 76.8 milyon Avro açık verdiğini gözlemliyoruz. Bu durum futbolumuzun mali dengesinin bozulmasına neden oluyor. Nakit açığını artırıyor, kulüp kârlılıklarını olumsuz etkiliyor.
Süper Lig 2024-25 sezonu için kulüpler toplam 110.45 milyon Avro transfer harcaması yaparken, kulüplerin transfer gelirleri ise 33 milyon 572 bin Avro olarak gerçekleşti. Buna göre Süper Lig ekipleri 76 milyon 878 bin Avro transfer açığı verdi.
- Transfer harcamalarının yüzde 92.5’u (102.4 milyon Avro) dört büyük kulüp tarafından yapıldı.
- Transfer gelirlerinin yüzde 58’i dört büyük kulübe ait (toplam 19.5 milyon Avro). l 4 kulübün transfer açığı 84.4 milyon Avro olarak gerçekleşti. Diğer kulüplerin gelirleri, transfer açığını 76.8 milyon Avro’ya geriletti.
- En çok transfer fazlasını 6 milyon Avro ile Alanyaspor verdi. Alanyaspor Oğuz Aydın’ı 6 milyon Avro’ya F.Bahçe’ye sattı.
Kulüplerin KAP’a (Kamuyu Aydınlatma Platformu) gönderdikleri finansal tablolara göre sadece 4 büyük kulübün toplam borcu 29.5 milyar TL’ye ulaştı. Diğer kulüp borçlanmaları da dikkate alındığında Süper Lig’in borç yükü 30 milyar TL’yi (834 milyon Avro) geçmiş durumda. Kulüp gelirleri toplamı ise 14 milyar TL’ye (390 milyon Avro) ulaştı. Bu mali verilere göre; borçlar, gelirlerin 1.14 katına yükseldi. Bu durum kulüplerimiz açısından büyük tehlike gösteriyor.
Kulüplerimizin her ne kadar gelirlerinde artışlar gözleniyorsa da borçlarında ve toplam yükümlülüklerinde de önemli artışlar söz konusu. Yüksek borçlulukla faaliyetlerini devam ettirmek durumunda olan kulüpler yakıcı sorunlarla karşı karşıya. Genel ekonomik gidişattaki temel olumsuzluklar, kulüpleri faiz-kurenflasyon sarmalına sürükledi.
- Kulüpler döviz pozisyon açığı taşıdıkları için sürekli zarar etmek durumunda. Oyuncularına ödemelerini ağırlıkla Avro üzerinden yapmak zorunda kalan kulüplerin döviz yükümlülükleri artan kurla sürekli yükseliyor. Bu kapsamda 4 büyüklerin toplam döviz pozisyon açıkları 6.3 milyar TL’ye ulaşmış durumda. (Bugünkü cari kurlardan bu tutarın Avro karşılığı 190 milyon Avro’ya ulaşıyor).
- Faiz oranlarındaki artış, borç yapılandırma faizlerini yükselttiği için kulüplerin zararları artıyor, özkaynakları eriyor. Kulüplerin banka kredileri 2021’de yeniden yapılandırılırken, bankalarla mevcut borcun faiz oranı TL REF+1.5 olarak değiştirilmişti (Kulüplerin faaliyet raporlarında da bu teyit ediliyor). 2021 Mart’ta TL REF oranı yüzde 18.8 civarındaydı. Kulüplerin borçlanma maliyetleri de buna göre revize edildi. Ancak geçen iki yıllık süre içinde TL REF oranı 2024’te yüzde 44’e kadar yükseldi. Bu, finansal giderlerde yüzde 135’lik bir maliyet artışı anlamına geliyor.
- Yüksek enflasyon kulüplerin TL gelirlerini eritiyor. Kulüplerin kredilerinin yeniden yapılandırıldığı Mart 2021 itibarıyla resmi TÜFE yüzde 16.19 iken, 2024 resmi enflasyon oranı yüzde 61.78 olarak gerçekleşti. Buna göre enflasyonda 2021-24 arası artış yüzde 281 oldu. Kulüpler her ne kadar ürünlerine, maç giriş biletlerine ve kombine kartlarına zamlar yapsa da bunlar ağırlıkla gelirleri TL olan kulüplerin gelirlerinde erimenin önüne geçemedi.
