Yaz tatili yapabilen kaç kişi vardır ülkemizde? Köyüne, kasabasına gidip ailesinin yanında birkaç gün geçirenler bile şanslı sayılmalı. Ekonomik sıkıntılar öyle boyutlarda ki, çoğunluk yerinden kımıldayamıyor. Bu ortamda, İstanbul’da yaşamak bir ayrıcalık elbette. Çünkü, kültür-sanat etkinlikleri dur durak bilmiyor. Aynı gece, kentin farklı bölgelerindeki açıkhava konserlerine binlerce, hatta onbinlerce dinleyici katılıyor. Galerilerin büyük kısmı faaliyette. Yaz aylarında Avrupa’nın en büyük kentlerinde bile bulamayacağınız bir devinim…

Gençlerin akın akın gittiği ‘metalik’ ya da ‘elektronik’ konserler hakkında bir fikrim yok açıkçası ama, izleyebildiğim etkinlikler arasında beni en çok etkileyenleri sizlerle paylaşmak isterim. Son günlerin en güzel konserlerinden biri İdil Biret’in Rumelihisarı’ndaki resitaliydi. Dinleyici ile arasında inanılmaz bir bağ oluşturuveriyor Biret. Chopin’i, Rahmaninof’u onun gibi yorumlayabilen kaç müzisyen vardır dünya üzerinde? Zeynep Oral’ın dediği gibi “İdil Biret bir fenomen! Bin yılda bir açan bir çiçek! Benzerini, yaklaşanını bırakın tanımayı, ne gördüm, ne duydum…” ‘Listener’ dergisi şöyle tanımlamış onu: “Gezegenimizin en zarif, en cana yakın müzik kahramanı… Ender rastlanır bir aydınlık, zenginlik ve açıklık. Neredeyse tümüyle ticarileşen müzik sahnelerimizden sessizce ama hızla yok olan özellikler…” (1)

Kardeş Türküler’in 15. Yıl Konseri’ni te-levizyondan izleyebildim. Moğollar’ın Açıkhava’da Kıraç’la birlikte verdikleri konserde de benzer duygular yaşadım. Kırkıncı sanat yıllarını kutlayan Moğollar, ‘Issızlığın Ortasında’ bir coşku seli yaratmayı başardılar. ‘Toprak Ana’ ya yapılan haksızlıklara, savaşlara, tersane cinayetlerine karşı duyarlık çağrılarını yinelediler. Binlerce genç, “Bir Şey Yapmalı!” diye onlarla birlikte bağırırken, sanatın gücünü anımsamamak elde değildi. Siyasetçilerin kayıkçı kavgasından bunalan gençler, bu çağrıya sahip çıkıyordu işte… Cahit Berkay, Engin Yörükoğlu, Taner Öngür ve Serhat Ersöz’den oluşan ‘Moğollar’, Emrah Karaca’nın da katılımıyla artık beş kişi… O gece, Kıraç’la birlikte, Cem Karaca ve Barış Manço’nun şarkılarını seslendirdiler konserin son bölümünde. ‘Dağlar… dağlar’ dan ‘Bir gün belki hayatta...’ya uzanan nostaljik bir yolculuk. Bu şarkıların modası geçer mi hiç…

***

Avea sponsorluğunda düzenlenen Açıkhava konserlerinde Leman Sam ve Özcan Deniz de vardı, Fahir Atakoğlu da, Teoman da, Tarkan da… Ben, Monica Molina’yı tercih ettim. Çok da memnunum doğrusu. Dünyayı güzellik kurtaracaksa, Molina’nın daha sık gelmesi lazım buralara… Başta Taner Öngür ve Ragıp İncesağır, nice özverili insanın çabalarıyla altı yıldır başarıyla kotarılan ‘Barış‘a Rock’, önümüzdeki yıl gerçekleşmeyecekmiş. Küllerinden yeniden doğmasının çok uzak olmadığını düşünüyorum. Keşke, hiç ihtiyaç duyulmasa bu konserlere; ama durum pek öyle göstermiyor...

Ağustos konserleri arasında, ‘2010’a Giderken Her Telden’ başlığı altında farklı müzik türlerinde bir dizi konser de yer alıyor. Özellikle, Zeytinburnu, Bayrampaşa, Kartal, Büyükçekmece gibi ilçelerimizdeki konserlerin işlevsel olduğunu düşünüyorum. Doğru, buralarda da yaz akşamları konser eksikliği yaşanmaz ama, yerel yöneticilerimizin beğenileri ile ve ‘halkımız bundan anlar’ anlayışı ile biçimlenen bu etkinliklere ilişkin duygularımı biliyorsunuz zaten…

Elbette istisnaları var bunun. İstanbul’da Büyükşehir, Beşiktaş, Kadıköy, Şişli, Fatih, Eminönü, Bakırköy, Üsküdar, Kartal, Beykoz belediyeleri kültür-sanat alanında önemli işlere imza atıyor. Kimi altyapı düzenlemeleri ile, kimi tarihi mirasa yönelik çabaları ve yayınları ile, kimi de düzenledikleri/destekledikleri sanatsal etkinliklerle… Anadolu ise, daha sorunlu. Sorunun kökeni altyapı eksikliğinde değil, zihniyette… Pek çok kentimiz, yerel yöneticilerinin beğeni düzeyine teslim olmuş; büyük bütçeler harcanarak gerçekleştirilen bir dizi popüler konserle yetinmek durumunda... Ciddi potansiyele sahip bazı şenliklerimizin (Hacıbektaş’tan Gaziantep’e, Akşehir’den Doğubeyazıt’a) yereli aşıp uluslararası bir düzeye sıçramayı bir türlü beceremediği bir ortamda, bazı kentler ‘ıssızlığın ortasında’ birer vaha gibi… Eskişehir, İzmir, Mersin yıl boyu kültür-sanattan nasibini alan kentlerimiz arasında. Adana, edebiyat ve sinema alanlarındaki festivalleri ile Antalya’ya ciddi bir rakip olurken, Antalya Fazıl Say’ın öncülüğünde düzenlediği ‘Piyano Festivali’ ile ülkemizin saygın festivalleri listesinde yerini alıyor… Çanakkale’den Hopa’ya, Diyarbakır’dan Konya’ya yurdun dört bir yanındaki sanatseverler yazın gelmesini iple çekiyor, şenlik günleri başlasın diye... Anadolu’nun az sayıdaki nitelikli etkinliklerinden bir bölümünü geçen hafta yazmıştım. İki tanesine daha değinmek isterim: Şeyh Bedreddin’in, Börklüce Mustafa’nın kasabası Karaburun’da Gökhan Akçura’nın öncülüğünde gerçekleştirilen festivali basından takip edebildim. Özgün tematiği, programının kalitesi ile örnek bir etkinlik. Bir başka örnek de, Dikili’nin sosyal sorumluluk projeleri yüzünden cezalandırılmak istenen Belediye başkanı Osman Özgüven’in inatla sürdürdüğü ‘Barış, Dostluk ve Dayanışma Günleri’… Ülkemizin ilk tematik şenliklerinden ‘Can Şenliği’, ne yazık ki yapılamıyor bu yıl (nedenlerini bilenler biliyor). Sevgili Can Yücel’i 9. Ölüm Yıldönümü’nde kısacık bir şiiriyle analım öyle ise: Zamparadoks …

‘Eski Anadolu’da

Yaldız boynuzlu koçlar kurban ederlermiş

Bereket Tanrıçası’na.

Yeni Anadolu’da Bereket Tanrıçası’nı kurban ediyorlar

Yaldız boynuzlu koçlar için.’ (2)

(1) Zeynep Oral, ‘O Güzel İnsanlar’, Cumhuriyet Kitapları

(2) Can Yücel, ‘Gökyokuş- Kuzgunun Yavrusu’, Doğan Kitap