Balkanlar yine rekabetin ortasında
Deniz Berktay
Son Köşe Yazıları

Balkanlar yine rekabetin ortasında

18.11.2025 04:00
Güncellenme:
Takip Et:

Ukrayna’nın Karadeniz’deki liman şehri (ve de üçüncü büyük şehri) Odesa’yı görenler bilir: Bir zamanlar Osmanlı’nın Hacıbey Kalesi’nin olduğu fakat 1700’lerin sonunda Ruslar tarafından ele geçirildikten sonra tamamen yıkılıp yeni baştan inşa edilen Odesa’nın simgesi, limandan yukarı çıkan Potemkin Merdivenleri’dir. Bu merdivenlerin sağ tarafındaki alan, zamanında Atina Belediyesi tarafından yaptırılıp Atina Parkı adını alırken sol tarafı da on sene önceki İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nce yaptırılıp “İstanbul Parkı” olmuş, böylelikle Odesa yönetimi, iki tarafla da iyi geçinerek şehrin onarımına destek almıştır.

Odesa, Yunan tarihinde de önemli bir şehirdir. Zira, Yunanistan’ın bağımsızlığı için savaşan Filiki Eterya örgütü, 1814’te Çarlık Rusya’sının desteğiyle Odesa’da kurulmuştur. İşte Zelenski’nin önceki günkü Yunanistan seyahati ve buradaki anlaşmalar da bana biraz bu parkı ve Odesa’yı hatırlattı. Ziyaret, Ukrayna yönetiminin hem Rus saldırısı hem de iç siyaset nedeniyle çok zor bir dönemine denk geldi. Bir taraftan Ruslar, son haftalarda Ukrayna’nın doğusunda taarruzlarını hızlandırdı. Zaporojye ilinde süratle ilerliyorlar. Savaşın simgesi haline gelen Pokrovsk ilçesi yakında Rusların eline geçebilir. Ukrayna basınının kamuoyunu alıştırmaya çalıştığı görülüyor. İç siyasetteyse Zelenski’ye çok yakın bir işadamı olan Timur Mindiç’in başını çektiği bir suç örgütünün, enerji bakanlığıyla çalışan müteahhit firmalardan yüklü rüşvet talep ettiği ortaya çıkınca enerji ve adalet bakanları istifa etmek zorunda kaldı. Ancak ABD yönetimi bu skandalı görmezden gelirken AB de fazla büyütmemeyi tercih etti. Savaş sırasında Ukrayna yönetiminin zorlanmasının yanlış olduğunu düşünüyorlar.

Zelenski’nin Atina ziyaretinde, Ukrayna’nın Yunanistan’dan istediği Patriot sistemleri konusunda anlaşma olmadıysa da ABD’nin sıvılaştırılmış doğalgazını Dedeağaç limanından Bulgaristan, Romanya ve Moldova üzerinden Odesa’ya ulaştırmayı öngören memorandum imzalandı. Anlaşma, doğalgaza acil ihtiyaç duyan Ukrayna’dan ziyade, Yunan basınında bayram havasıyla karşılandı.

İktidara yakın ve Batı yanlısı Yunan gazeteleri, Yunanistan’ın Balkanlar’da enerji hatları merkezi haline geldiğini, dahası Avrupa’da ABD’nin varlığını güçlendirdiğini söylüyor. Yine Yunan basınına bakarsak Zelenski ile görüşen Yunan Cumhurbaşkanı Konstantin Tasulas, Rusların Ukrayna’ya saldırısını, Türklerin “Kıbrıs’ı işgaline” benzetmiş ve Türkiye’nin Rusya’ya uygulanan ambargoyu geldiğini söyleyerek Türkiye’yi Ukrayna’ya şikâyet etmiş (bu arada, Odesa’nın Yunanlar için önemini vurgulamış yine).

Ukrayna savaşı, Avrupa’da Rus doğalgazının yerini Norveç ve Amerikan gazının almaya başlamasına yol açmıştı. Son gelişmeler, Batı’nın Yunanistan’ı kullanarak Türkiye’yi bölgede devre dışı çıkarma çabasının yoğunlaştığını, savaşın uzamasının Türkiye için de güzel sonuçlar getirmeyeceğini gösteriyor. Ayrıca Balkanlar’ın sahip olduğu önem, bu olaylarla birlikte daha net görülmeye başladı.

İlgili Konular: #Ukrayna

Yazarın Son Yazıları

Balkanlar 30 yıl sonra hâlâ kırılgan

Bosna’daysa etnik grupların oranı dengedeydi. O nedenle buradaki savaş çok kanlı oldu. Bosna Müslümanları bizde zannedilenin aksine Türk değil, Osmanlı döneminde Müslümanlığı benimsemiş olan Slavlar idi (TBMM İnsan Hakları Komisyonu, 1992’de Bosna’ya giderken Boşnakları Türk zannettiği için, yanlarına tercüman almamış ve gerçek durumu anca Saraybosna Havalimanı’nda öğrenebilmişti!). Hırvat ve Sırpların arkasında Hırvatistan ve Sırbistan’ın olmasına karşılık Boşnakların yakın bir komşu desteğinden mahrum olması da onları mağdur etti.

Devamını Oku
16.12.2025
İbadete milli marşla başlamak

Bugüne gelirsek papanın İznik ziyaretinin kendisi de baştan aşağı dünya siyasetiyle ilgiliydi (bunu da geçen hafta yazmıştım).

Devamını Oku
09.12.2025
Papa ve Atatürk

PAPA XIV. Leo’nun gündemde epey yer kaplayan Türkiye ziyareti önceki gün sona erdi. Ne var ki gezinin gündemine ve yapılan açıklamalara bakacak olursak bu ziyaret, daha uzun bir süre gündemde kalacakmış gibi görünüyor.

Devamını Oku
02.12.2025
Papa, Türkiye’ye neden geliyor?

Ancak papanın gündeminde Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması gibi konuların olduğu da basına yansıdı ki bu, ziyaretin yoğun siyasi nedenlerinin olduğunu ortaya koyuyor.

Devamını Oku
25.11.2025
Balkanlar yine rekabetin ortasında

Ukrayna’nın Karadeniz’deki liman şehri (ve de üçüncü büyük şehri) Odesa’yı görenler bilir: Bir zamanlar Osmanlı’nın Hacıbey Kalesi’nin olduğu fakat 1700’lerin sonunda Ruslar tarafından ele geçirildikten sonra tamamen yıkılıp yeni baştan inşa edilen Odesa’nın simgesi, limandan yukarı çıkan Potemkin Merdivenleri’dir.

Devamını Oku
18.11.2025
Bir diplomasi faciasının yıldönümü

Savaşın ilk aylarında Türkiye’nin arabuluculuğuyla çatışmalara son verme imkânı varken İngiltere’nin araya girmesi ve dönemin İngiliz Dışişleri Bakanı Lizz Truss’ın “Putin’in imajını koruyacak hiçbir çözüm olmayacak” demesi, bu savaşın en az üç yıl uzamasına yol açan etkenlerden biri oldu.

Devamını Oku
11.11.2025
Vizesiz seyahate son

Koskoca Avrupa’da Türklerin vizesiz girebileceği topu topu altı ülke var: Belarus, Sırbistan, Bosna Hersek, Moldova, Arnavutluk, bir de Makedonya. Rusya’yla vizesiz rejim, 2015 sonunda Rus uçağının düşürülmesiyle askıya alınmış, aradan geçen sürede Türk-Rus ilişkilerindeki bütün yakınlaşmaya rağmen Ruslar bir daha vizesiz rejime dönmemişti. Rusya’nın saldırısına uğrayan, dört yıldır savaşta olan Ukrayna’ya girmekse artık hiç kolay değil.

Devamını Oku
28.10.2025
Ukrayna savaşı: Çok bilinmeyenli denklem

Rusya-Ukrayna savaşı hakkında ne zaman bir yerlerde konuşsam herkes şunu soruyor: “Hocam peki, ne zaman bitecek bu savaş?” Ben de naçizane, bu konuda kehanette bulunmanın zor olduğunu söyleyerek savaşın bitişinin birkaç etkene bağlı olduğunu ifade ediyorum.

Devamını Oku
21.10.2025
Ortadoğu gölgesinde Ukrayna

Sadece bizde değil, dünyadaki habercilikte de bir önceliklendirme sıralaması var...

Devamını Oku
14.10.2025
Avrasya Gündemi: Ruhban okuluna neden hayır?

Bildiğimiz üzere Türk vatandaşı olan Fener Patriği Bartholomeos, Trump’la görüşmesinde Türkiye’yi şikâyet etmişti (İngilizce ve Yunanca gazetelerdeki ifadeler ortada). Bartholomeos, Trump’a, 1971’de kapanan Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması talebini iletmiş ve ardından ABD, bu konuyu yeniden Türkiye’nin gündemine getirmişti.

Devamını Oku
07.10.2025
Avrasya Gündemi: Yurtdışı oylarıyla kazanılan seçimler

ABD’de Trump’ın iktidara gelmesiyle birlikte Avrasya coğrafyasında ABD ile Rusya arasındaki çekişmenin azalacağı tahmin edilirken son gelişmeler tam tersine işaret ediyor.

Devamını Oku
30.09.2025