Emre Kongar
Emre Kongar ekongar@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Dijital tarih yok edilirken Angola ve Türkiye

28 Ocak 2024 Pazar

Siyasal mahkûmlar hapisteyken ve Türkiye “Hukukun Üstünlüğü” ölçütüne göre Angola’nın bile gerisindeyken Utku Çakırözer halktan gizlenen haberleri açıkladı:

“Haberler yok ediliyor, toplumsal hafızamız siliniyor. Susurluk, Deniz Feneri soruşturmaları, Nesim Malki cinayeti, yargıya neşter operasyonu, şarampol operasyonu haberlerine artık ulaşamıyoruz” dedi.

***

Çakırözer’in belirttiğine göre son 10 yılda 35 bin haber engellendi, 30 bin habere artık ulaşılamıyor.

Benzer biçimde FETÖ ve Adnan Oktar suç örgütüne ilişkin soruşturmalarla ilgili haberlere de erişim engelleri ve unutulma hakkı talepleri dikkat çekiyor.

Çakırözer’in belirttiğine göre, bu kararlar, aralarında Cumhurbaşkanı, ailesi, bakanlar, milletvekilleri, valiler, kaymakamlar, hâkimler, savcılar, bürokratlar gibi üst düzey kamu şahsiyetleri, bazı kamu kurumları ve iktidara yakın şirketlerin talepleri sonucu verildi.

Çakırözer, “Erişim engellemesini duyuran haberler de erişime engelleniyor. Zincirleme erişim engelleriyle karşı karşıyayız” dedi.

***

Çakırözer erişim engeli getirilen, dijital hafızadan silinen haberlerden bazı örnekleri şöyle sıraladı:

Tarikat yurdunda intihar eden gencimiz.

Milli Eğitim Bakanlığı’nda Hizbullahçı kadrolaşma.

Kanal İstanbul’un geçeceği bölgeden arazi alanlar.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne haciz uygulatan şirket.

Yolsuzluk iddialarına konu Aile Bakanlığı bürokratlarının terfi haberleri.

Erzurum’da bakım merkezinde yaşanan cinsel istismarlar.

Konvoyunun önünden sürü geçmesinden rahatsız olan ve sürünün çobanına ceza kestiren kaymakam.

***

Çakırözer özellikle Timur Soykan ve Tolga Şardan olaylarını da anımsattı:

BirGün gazetesinde Timur Soykan yargıdaki çürüme ve uyuşturucu kaçakçılarının rüşvet karşılığı nasıl serbest kaldıkları haberini yaptı.

Erişim engelleme kararlarının hâkimlerce para karşılığı verildiğini, hem de görevdeki başsavcının ihbar mektubuyla, duyurdu.

Yirmi dört saat geçmeden habere erişim engellendi.

Tolga Şardan aynı konuda, yargıdaki çürümeye ilişkin haberi nedeniyle önce hapse atıldı, sonra haberine erişim engeli getirildi.

***

Çakırözer Anayasa Mahkemesi’nin bu erişim engellemeleri konusunda tam iki kez basın ve halkın haber alma hak ve özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin karar verdiğini ve yeni bir düzenleme için Meclis’e dokuz aylık bir süre tanıdığını anımsattı.

Ama bu ayıbın düzeltilmesi için yaptığı öneri AKP ve MHP oylarıyla reddedildi.

***

Uluslararası uzmanların oluşturduğu Dünya Adalet Projesi (World Justice Project) 2012’den beri “Hukukun Üstünlüğü Endeksi” yayımlıyor.

2023 raporunda Türkiye 0.41 puan ile 142 ülke arasında 117. sırada bulunuyor.

Bu puan hem bölgesel hem de küresel ortalamaların altında.

Ve Türkiye, sürekli aşağı düştüğü bu sıralamadaki yeri ile, ne yazık ki, “Hukuk Devleti” konusunda Nijer, Sierra Leone, Guatemala, Madagaskar, Angola, Kolombiya gibi ülkelerin bile altında yer alıyor. 

Bunun bir nedeni de, hiç kuşkusuz, yukarıda açıkladığım “erişim engelleri” kadar, haksız ve hukuksuz olarak hapis yatan, GEZİ ve 28 ŞUBAT mağdurları gibi siyasal suçluların ve gazetecilerin varlığı.


Bugün 16.30’da Tünel’de Metrohan’da DEVRİMİN VE KARŞI DEVRİMİN YÜZ YILI Söyleşi ve imza. Bekleriz.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Filler savaşında Türkiye 12 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları