“Zaman İçinde Müzik” okuru, Eski Yunandan başlayıp günümüze kadar bir yolculuğa çıkaran, kapsamlı kitaplarımdan birisidir. İnsanoğlunun sesini bir deniz minaresine üflediğinde doğayla nasıl özleştiğini anlatarak başlar. Yazıldığı zaman için en ilginç yönü, okurun kitabı okudukça aynı anda 10 CD eşliğinde bütün çağlardan örnekler dinleyebilmesi olmuştu. Yıllar önce Yapı Kredi’nin genel müdürü Burhan Karaçam böyle bir kitap yazmamı önermişti. Daha Google veya diğer araştırma motorları bile ortalıkta yoktu. Müziği ancak CD kitapçıklarından, abone olduğumuz dergilerden ve durmadan yurtdışından getirdiğimiz müzik tarihinin yeni baskı kitaplarından izliyorduk. “Öyle bir müzik tarihi kitabı yaz ki, hem okuyup hem de elimizin altındaki müzik örneklerinden dinleyebilelim” demişti Burhan Karaçam. Yapı Kredi Yayınları’nın başında Enis Batur vardı. Ben daha önce Cemal Reşit Rey ve Necil Kazım Akses gibi kitaplar yazmış, kitaba ekli CD’lerde sanatçılarla yaptığım söyleşileri ve onların müziğini örneklemiştim. 

Çalışmalarım iki yılı aşkın sürdü. 1994’te piyasaya çıkan kitabın ilk baskısında editörlüğünü Enis Batur, tasarımını Mehmet Ulusel yapmıştı. Yedi baskı YKY’den çıktı, her baskı bir öncesinden daha gelişkin oldu. 2009’dan sonra bu çalışmam Remzi Kitabevi’nden yayımlandı ve 2013’te onuncu basımını yaptı. Son üç baskıda sevgili İdil Biret’in aracılığıyla Naxos CD’lerini kullanım hakkı almıştık. 

2013’ten sonra kitap artık ancak sahaflarda bulunuyordu. Okullarda ders kitabı da olmuş, nice kitaba kaynak da oluşturmuştu. O günden beri hemen her gün kitabın yeni basımını soran birkaç ileti aldım.

Şimdi yeniden Remzi Kitabevi ile 11. baskı için anlaştık. Bu kez CD’ler yerine karekodu uygulaması kitabı daha hafifletecek. Doğal ki 2013’ten beri aradaki zamanı kapatmak bir yana, yeni müzik akımlarını, yeni bestecileri eklemek; kitaptaki “zaman dizinlerine” yalnız müzik değil, diğer sanat dallarındaki değişimleri; tarihi ve toplumsal olayları eklemek kitabı renklendirse de uzun zaman alan çalışmalardı. Kitabın son bölümü Türkiye’deki çoksesli müzik bestecilerini içerir. Şu sıralarda kendilerinden özgeçmiş ve yapıt listesi istediğim nice genç besteci, “Biz bu kitapla büyüdük, şimdi onun içinde yer almak ne büyük mutluluk” dedi. Bana da yazar olarak o genç bestecilerle buluşmak kıvanç kaynağı oldu.

Müzik sanatındaki bazı teknolojik ilerlemeleri de kitabın sonraki yüzyıla açılan penceresi olarak yerleştirdik. Editörüm Seren Akyoldaş’ın önerisiyle “Günümüzde Değişen Opera Kavramı”;  Z kuşağının da (1990’ların sonunda ve 2000’lerin başında doğanlar) ilgisini çekmek için “Müziğin Dijital Çağı”, “Yapay Zekâ Festivali”, “Labtop ile yapboz” gibi kutular ekliyoruz. Sonuçta Zaman İçinde Müziği, “yeni zaman”a da uyarlıyoruz, belki zaman sonrasındaki yeni müziğe de!

Son üç baskıda eklenen ZAMAN DİZİNLERİ bu kitabın kendine özgü bir niteliği oldu. Rahmetli eşim Prof. Dr. Eyüp İlyasoğlu’nun araştırmaları ve yardımıyla ilkçağlardan başlayıp kitabın yayımlandığı yıla kadar uzanır: “Müzik sanatına paralel olarak, toplumsal olaylar, edebiyat, resim, heykel, mimarlık, felsefe ve sinema” gibi dallarda öne çıkan olaylar yer alır. 

Bu kez, dünyanın ortasında yaşayan bestecilerimizden Zeynep Gedizlioğlu’nun “Müziğin Yeni Çağı Nereye Gidiyor” başlıklı bir yazısı kitaba son noktayı koyacak.

Her kitap yeni bir doğumdur. Bu kitabın da piyasaya çıkana dek geçirdiği sancılı süreci ve heyecanımı siz okurlarımla paylaşmak istedim.