İşte gördünüz, “kadının özgürlüğü”
konusunda “yeni, çok yeni” bir adım daha
atıldı; dört kadın milletvekilimiz türban
taktılar. Özgürdüler, daha da özgürleştiler.
Geride henüz özgürleşemeyen kadın ve
erkek vekillerimiz var. Konu karmaşıktır ve
siyasetin dar aynasında ancak bu kadarı
görülebiliyor. Yoksa kadının özgürleşmesi
daha yolun başındadır. Ayak izlerini her
gün yeniden tarihe gönderen, onun kitabına
ekleten zaman, bize bugün Eluard’ın
“özgürlük” şiirini değil, tesettürün türküsünü
söyleyenlerin hayal âlemine sığmayacak
daha çok yenilikler gösterecektir.
Ne var ki eski dille “samimiyet”, yenisi
de çok güzeldir içtenlik, ayaklara dolanıyor.
Siyasetin boyasıyla kirlenmiş sahte içtenlik,
sarkacın geriye doğru salındığı bu zamanda
her şeyin adını “özgürlük” koyarak ruhunu
kurtarma peşinde olan liberali rahatlatabilir
mi? Gerçek, giderek gerçeklikte kendini
bulacaksa, özgürlük geriye giderek, sarkacın
geriye salınımına tutunarak kendini bulamaz.
***
“Kadın kapanırsa özgür olur” diyenlerin
içtenliğini, samimiyetini sınamak artık
Meclis kapısının arkasına gizlenen siyasete
sorulmayacak; soru bundan böyle siyasetin
dar kalıbından çıktı; kadının kendisine hayatın
dağdağası içinde soracağı soruya dönüştü.
Kadınların bir şekilde bu sorunun yanıtını
verecekleri kuşkusuzdur; çünkü özgürlüğün
ne olduğunu anlamak onlar için zor olmaz.
Zaman öğreticidir.
Hitler’in toplama kamplarının kapısında
“Arbeit macht frei” “çalışmak
özgürleştirir” yazıyordu. O kamplara
kapatılanlar özgürleşmiyor gaz odalarında
can veriyorlardı. Özgürlükle iş arasındaki
verimli ilişkinin arasına ölümü yerleştiren
Hitler sonunda yenildi. Ama toplama
kampında değil, hayatın içindeyseniz, bir
işiniz varsa özgürleşme yolunda önemli bir
alan elde etmişsiniz, ayaklarınız yere basmış
demektir. Yok işsizseniz, özgürlüğünüz çok
dar bir alanda yoksulluğun, açlığın özgürlüğü olur.
***
Kadın ise teoride insanın eşit olan öteki
parçası olarak eşitsizliğin zincirleri içinde
daha farklı bir yere doğru gider. O, çalışma
hayatının dışına sürüldüğü zaman genellikle
aylaklığın ve açlığın pençesine değil, dört
duvar arasına kapanmanın, yani -kölelik
dersem kızan olur- geliri olmayan ev
işçiliğinin tuzağına düşer.
Bu durumun konumuzla bir ilgisi var mı ya da ne ilgisi var?
Zaman geçtikçe bu ilgi kendini daha fazla
gösterecek, bugün medyada nasılsa kendine
yer bulmuş şu kahredici haberin bir ucunda
bu sahte ve dayatılmış özgürlüğün bulunduğu
anlaşılacaktır. Şöyle diyor Dünya Nüfusunun
Durumu Raporu: “Kız çocukları meslek
sahibi olma ve çalışma haklarından
yoksun bırakılmakta, ekonomik
özgürlükleri engellenmekte, yoksulluk ve
sağlık riskleri ile baş başa bırakılmaktadır.
Türkiye’de 25-49 yaşlarındaki kadınların
yüzde 25’inin 18 yaşına kadar, yüzde
5’inin de 16 yaşından önce evlendikleri
belirlenmiştir. Erken yaşta evlilik ve
gebeliklerin önlenmesinde mevcut yasal
düzenlemelerin uygulamalara yansıtılması
önemlidir. Yoksulluğun giderilmesi,
toplumda cinsiyet eşitliğinin sağlanması,
toplumdaki geleneksel yaşam daha
iyi yönde düzeltilir ise çocuk anneler azalacaktır.”
Yine “Ne alaka!” diyen olabilir; hak
veriririm onlara. Hele hele türban takan,
tesettüre giren vekillerimizle hiçbir ilgisi,
ilişkisi yoktur bu haberin. Haber çocuk
yaşta evlendirilen kızları, eve kapatılanları
ilgilendiriyor. Diyorum ki, şu küçücük
dünyada akıp giden zaman içinde her şey
her şeyle bağlıdır; vekillerimiz başlarını
örtünce var olan özgürlüklerinden bir şey
yitirmedilerse de, kuşkusuz sarkacın bu
geriye doğru salındığı zaman diliminde
“kadınlar kapandıkça özgürleşiyorlar”
demek “mugalatadır”. Bu lafıgüzaf gerçekle,
hayatla, bilimle, üstelik zamanla hesaplaşan
dinle de bağdaşmaz; kapanan kadın değil,
kadının özgürlüğü olur önünde sonunda.