Şair İlhan Demiraslan’ın “Atatürk” başlıklı güzel bir şiiri var, şöyle başlar: “Atatürk dedim iptida/Önümü ilikledim.”
Atatürk’ü anlatan İlhan Demiraslan, yalnız değil. En önde gelen şairlerimiz de en güzel şiirlerini Mustafa Kemal için Atatürk için yazdılar. Yüzlerce, binlerce...
Mustafa’dan Kemal’e, Atatürk’e...
Son günlerde Mustafa Kemal mi, Atatürk mü diye tartışılıyor ya... Onun için yazıyorum ben de.
Her şeyden önce her ikisi de onun dâhiliğini, gücünü, yüceliğini anlatır. O zaman niye mi sorgularlar? Çünkü niyetleri başka!
Hatırlayalım: Selanik’te Ali Rıza Efendi ile Zübeyde Hanım’ın çocuğu olarak 1881’de dünyaya gözlerini açan büyük kurtarıcıya, Mustafa adı verildi. Buna 1893’te matematik öğretmeni Üsküplü Mustafa Efendi, “Kemal” adını ekledi, Mustafa Kemal oldu. Zamanla adı Bey (1911), Paşa (1916) ve Gazi (1921) unvanlarıyla birlikte anıldı, yazıldı, tanındı. Cumhurbaşkanı seçildiği 1923’ten TBMM tarafından Atatürk soyadının verildiği 24 Kasım 1934’e dek çoğunlukla “Gazi” unvanıyla anıldı.
Mustafa Kemal olarak şiirlere yansıdı...
Nâzım Hikmet, Kuvayi Milliye’de; “Paşalar onun arkasındaydılar./O, saati sordu./Paşalar: ‘Üç’ dediler,/Sarışın bir kurda benziyordu./Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı” diye anlattı onu.
Attilâ İlhan, “dağ başını efkâr almış/gümüş dere durmaz ağlar/ gözyaşından kana kesmiş gözlerim/ ben ağlarım çayır ağlar çimen ağlar/ ağlar ağlar cihan ağlar” diye girdiği savaşı tanımladı. Ayrıca Hangi Atatürk’te (İşkültür Yayınları, 21. basım 2020), iki kimliğini de anlattı, Gâzi Paşa’da da (İşkültür Yayınları. 15. basım, 2020) Gazi’yi...
Ceyhun Atuf Kansu, “Mahmur dağın başında bir duman, bir duman,/Mustafa Kemal’in başında daha bir duman” dedi. Ümit Yaşar Oğuzcan, “Mustafa Kemal’i düşünüyorum;/Yeleleri alevden al bir ata binmiş” diye betimledi... Halim Yağcıoğlu ise geleceğe de not düştü: “Tükenir elbet/Gökte yıldız denizde kum tükenir/Bu vatan bu topraklar cömert/Kutsal bir ateşim ki ben sönmez/İnanın Mustafa Kemal’ler tükenmez.”
Atatürk olarak şiirlere yansıdı…
Cahit Sıtkı Tarancı, “Atatürküm eğilmiş vatan haritasına/Görmedim tunç yüzünde böylesine geceler” dedi. Hasan Âli Yücel ise “Türkü ölümden/Odur kurtaran/Odur yeniden/ Türklüğü kuran” diye sürdürdü. Melih Cevdet Anday da “Atatürk’ün bir saatı vardı/Yediveren gül gibi açardı” dizeleriyle betimledi.
Onu yitirmek kolay değildi. Âşık Veysel, “Atatürk’e Ağıt” şiirinde: “Ağlayalım Atatürk’e/Bütün dünya kan ağladı” diye ağıt yaktı.
Orhan Seyfi Orhon da “Gidiyor” şiirinde “Gidiyor, rast gelmez bir daha tarih eşine;/Gidiyor on yedi milyon kişi takmış peşine!” biçiminde tüm duyguları özetledi.
Çok kısa yaşadı, çok büyük iz bıraktı
Mustafa Kemal Atatürk, düşmanı kovdu, 39 yaşında Türkiye’yi kurdu, 42 yaşında Türkiye Cumhuriyeti’ni dünyaya duyurdu. 57 yaşında yaşamını yitirdi. Ölümsüzleşti. Bütün dünya ağladı. Son günlerini geçirdiği Dolmabahçe Sarayı’nda tabutunun konulduğu katafalk, 16 Kasım saat 10.00’da halka açıldı. 200 bin kişi, saygıyla önünden geçti. Tören 24.00’te sona erecekken, 17 Kasım’a taştı. Onu son kez görmeye gelenlerin oluşturduğu sevgi zincirinin bir ucu Ortaköy’den uzaklardaydı, görünmüyordu. Gece yarısına doğru bu zincirde bir dalgalanma olağanüstülük yaşandı. Atlı polisler kalabalığı denetlerken, kalabalıkta 11 kişi ezilerek yaşamını yitirdi. Bu yüzden vali ve Emniyet müdürü görevden alındı. Cenaze namazı 19 Kasım saat 08.10’da Dolmabahçe Sarayı’nda kılınabildi. 20 Kasım sabahı Beyaz Tren’le Ankara’ya getirildi. TBMM önünde katafalka kondu. 12.00-24.00 saatleri arasında saygı geçişi yapıldı. 21 Kasım’da da 12 milletvekili omuzunda sonsuzluğa uğurlandı. 7’den 70’e herkes Anıtkabir’den önce kalbine gömdü.
Unutmayalım: İlhan Demiraslan’ın Atatürk adını anmasıyla ceketini iliklemesi, sıradan bir alegori değil, tüm yurtseverlerin duygu, düşünce, sevgi, saygı göstergesidir.
Özetle bu yapay tartışmadan Mustafa Kemal Atatürk karşıtlarına ekmek çıkmaz!
