Göbeklitepe’deki bulgulara bakılırsa konumuyla, iklimiyle, toprağıyla dünyanın insan yaşamına en elverişli bölgesi olan Anadolu’da, yerleşmenin 12 bin yıllık geçmişi var. Kimler geldi? Kimler geçti? Kronolojisini tarihçilere bırakalım...

Etnik yapılardan kimileri, Anadolu’da yurtlanmışlar. Kimileri de Büyük İskender gibi, Haçlılar gibi, kavimler kapısı Anadolu’yu yol olarak kullanmışlar. Ancak hangi amaçla olursa olsun, Anadolu’nun suyunu içip havasını soluyanlar, bu topraklardan bir şeyler almış, kendilerinden bir şeyler de bırakmışlardır. Anadolu’ya gelen hiçbir toplum, kendisinden öncekini ortadan kaldırmak, izlerini silmek gibi bir siyasa izlememiştir. Günümüzde süregelen göçlerde olduğu gibi diliyle, diniyle, kültürüyle karşılıklı etkileşim içinde yaşayıp gelişmişlerdir.

YENİDEN ÖRGÜTLENMEK

Kuşku yok, etnik yapıdaki zenginliğin inanç sistemine yansıması da bir zorunluluktur. Nitekim egemenlik kurdukları toplumların tanrılarını da kendilerininkine ekleyen Hititler, tarihe “bin tanrılı” toplum olarak geçmişlerdir. Çoktanrılı dinler döneminden sonra ortaya çıkan dinler de Anadolu’da yaygın izler bırakmışlardır. Şu anda yaşamımızın her alanını düzenlemeye yönelen ve başat inanç olarak tanımlanan 400 dolayında Sünni yorum, 200 dolayında Alevi yorum; diğer inanç sistemleriyle birlikte Anadolu insanının insancıl doğası sayesinde bu topraklarda barış içinde bir arada yaşayabilmektedir. Dışarıdan yönelen, içeride gelişen ayrıştırma ve ötekileştirme girişimlerini sonuçsuz bırakmaktadır.

Gerek değişen dünya dengelerine göre bölgemizi yeniden düzenlemeye girişen küresel güçler gerek girdiğimiz seçim sürecinde insanları ayrıştırmaya çalışan siyasetçiler, toplumu yeniden ve daha çok germenin hesabını yapmaktadırlar. Fakat siyasetin, etnik, mezhepsel yapılar temelinde şekillendiği, siyasal partilerin halkın inançlarını kullanmakta sınır tanımadığı bir toplumda, demokrasi gelişmez. Cumhuriyetin, yitirdiğimiz kazanımlarını geri alabilmek ve Aydınlanma yolunda yürüyüşümüzü sürdürebilmek için en geniş cephede yeniden örgütlenmek gerekir. 

KAYA ÇETİN

EĞİTİMCİ