Son günlerde Disney Plus dijital yayın platformunun Atatürk ile ilgili filmi tüm dünyada değil de sadece Türkiye’de yayımlamak istemeleri ile ilgili haberleri, doktora unvanını Amerika’daki etnik lobiler üzerine yaptığı çalışma ile kazanan bir siyaset bilimci olarak biraz açıklamak isterim. Bilindiği gibi Ermeni lobisi Amerika’da yasa koyucuları etkileyerek istedikleri yasaları çıkartmak için son derece etkili çalışmalar yapmakta ve bu sürece tüm diaspora Ermenilerini de dahil etmektedirler. 

Oysa Amerika’daki Türk lobileri bu işi profesyonel firmalara vererek dünyanın paralarını ödemekte ve karar alıcılara lobi yani baskı gurubu olarak kayda değer bir sonuç alamamaktadırlar. Türkiye lehine alınan kararların çoğu da son zamanlara kadar Türk lobisinin yanında yer alan Yahudi lobisinin desteği ile gerçekleşmiştir. Yahudi lobisinin “Sky is the limit” diye tanımladıkları sınırsız desteği Amerikan Temsilciler Meclisi’nde ve senatoda çok etkili olmuştur. Ancak Türkiye’nin son zamanlarda İsrail ile ilişkilerini bozma tercihi bu sürecin de önünü tıkamıştır. 

PROPAGANDA ÇALIŞMASI

Amerika’daki ana amacı “birleşik, özgür ve bağımsız Ermenistan” amacını gerçekleştirmek için çalışan Ermeni lobileri ANCA (The Armenian National Committee of America) ki bu örgüt Taşnaksutyun’un -diğer adıyla ARF- politik destek koludur ve AAA gibi (Armenian Assembly of America) sivil toplum örgütlerinin propaganda çalışmalarının arasında sanatsal etkinlikler de vardı. 

Bu amaçla hazırlanan “Ararat” (Ağrı Dağı) filminin yönetmeni ailesi Van’dan Kanada’ya göç eden Atom Egoyan’dı. Filmde Osmanlı İmparatorluğu’nun 1.5 milyon Ermeninin ölümünden sorumlu olduğu vurgulanıyordu. Film gösterime girdiğinde sanatsal açıdan başarılı olmuş ve gösterime girdiği 2002 yılında Kanada’nın Oscar’ı sayılan “Genie” ödüllerini 5 dalda kazanmıştır.

Bir diğer film de 2016 yapımı “The Promise” (Söz) filmidir. Yönetmenliğini Oscar Ödüllü Terry George’un üstlendiği filmin senaryosunu George ile birlikte Robin Swicord kaleme almıştı. Filmin konusu; bir aşk üçgeninin arka planında, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan Ermeni halkının yaşadığı acılar anlatılıyordu. Filmi 100 milyon dolarla finanse eden, Goldwyn-Mayer film stüdyosunun sahibi Kirk Kerkorian’dı.

LOBİ BASKISI

Ancak diğer taraftan yapımcılığını Lord Oliver’in oğlu ve Alinur Velidedeoğlu’nun üstlendiği Atatürk’ün yaşamını konu alan filmin başrol oyuncusu ve Atatürk’ü canlandırması planlanan İspanyol aktör Antonio Banderas, Ermeni ve Rum lobilerinin baskıları sonucu Banderas rolden çekilmiş ve proje gerçekleşmemişti. 

Peki bütün bunların Disney Plus ile ne ilgisi var diye düşünebilirsiniz. İşte işin püf noktası tam da burada yatmaktadır. Yukarıda adı geçen Ararat filmini hangi şirket çekmiştir: Miramax Film Şirketi.

Miramax Film Şirketi hangi şirkete bağlıdır: Walt Disney.

Günümüzde konu edilen Atatürk filmini dünya gösterimine sunmayan Disney mi burada sadece suçlu? Yoksa diğer filmlerin yayımlanmasına ve bu filmin yayımlanmamasına engel olamayan Türk lobileri, Türkiye’yi yönetenler ve finans kaynağı sağlamayan yüzlerce zengin iş insanı mı? İş işten geçtikten sonra yapılan sosyal medya mesajlarına indirgenemeyecek kadar önemli bir konu bu. Anlayana tabii...

DR. ABDULLAH KEHALE

TARİHÇİ - ÖĞRETİM ÜYESİ