“Epistemolojik bir kopuşu temsil eden heterodoks yaklaşım” ile sınanan yurdum insanı gıda enflasyonunu iliğine kadar yaşıyor.

Şu an ekim ayında tarlalar ekime hazırlanıyor ve buğday toprakla buluşuyor. Şekerpancarı topraktan sökülüp fabrikalara taşınıyor. Tarımsal üretim için en çok gerekli olan kalemlerden mazot peş peşe gelen zamlarla birlikte 11 Ekim 2022’de 28.60 liraya ulaştı. Mazotta yaşanan bu durum tarımsal üretimi tehlikeye sokmaya yetiyor.

Şekerpancarı

ULUSAL TARIM

Şekerin fiyatı son bir yılda dört kat arttı. Şeker fabrikalarının kaptı kaçtı gibi özelleştirildiği, sulama maliyetinin ve sulama elektriğinin çiftçiyi çarptığı bir ülkede şaşırmamak lazım.

Sütte maliyeti karşılayamayan üreticiler yoğun bir şekilde zam talep ediyordu. 1 Ekim’de 5.70 liradan 7.50 liraya yükselen sütün litresi yüzde 13 zamla birlikte 8.50 lira oldu. Aslında bu tavsiye fiyatı olup çiğ süt fiyatı şu an 10 lira olduğu halde üretici süt ineğini kesime gönderiyor.

Davranışsal ekonomi ve nöroekonomi uzmanı ise zamların kaynağını soğan depolarında veya marketlerde arıyor. Aynaya baksa aranan suçlu bulunacak!

Buğdayı, ayçiçeği tohumunu, ayçiçeği yağını koşar adım Rusya’dan ithal eden heterodoks ekonomi ülke çiftçisini ithalatla terbiye ediyor.

Toprak Mahsulleri Ofisi, Zirai Donatım Kurumu, Süt Endüstrisi, Et Balık Kurumu, Şeker Fabrikaları, SEKA, TEKEL, TİGEM gibi tarımsal üretimi destekleyen kamu işletmeleri tasfiye edilirken, özelleştirilirken veya değersizleştirilirken yaşanan kopuş “epistemolojik bir kopuş” değil ulusal tarımdan kopuştu.

YAĞMA DÜZENİ

Birçok stratejik sektör gibi tarım sektörü de neoliberal politikalarla ve Dünya Bankası’nın, IMF’nin dayattığı ekonomi reçeteleri ile yeniden şekillenirken başlayan bu kopuş, gıda arzını stratejik kamu işletmeleriyle güvence altında tutan, kendi kendine yeten konumdan bugüne savrulmaktı.

Ülkemizde yaşanan ekonomik dönüşüm elbette epistemolojik kopuşun (!) mucidi Nureddin Nebati’nin Hazine ve Maliye Bakanı olarak atandığı 2 Aralık 2021 tarihi ile başlamadı ancak bu kısacık sürede tanık olduklarımız bu noktaya nasıl geldiğimizin sanki bir özeti gibi...

“Bu ekonomi modeli tutmazsa üzülürüm!”

“Gözlerime bakar mısınız? Ne görüyorsunuz gözlerimde? Ekonomi güven, istikrar, beklenti işi. Ekonomi gözlerdeki ışıltıdır.”

“Enflasyonda yüzde 50 seviyesini göreceğimizi düşünmüyorum. Umarım yanılmam.”

“Bir problem mi yaşadınız. Rahat olun. Bize hemen ulaşırsınız. Bürokrasiyi alaşağı ederiz.”

“Piyasada işler elhamdülillah iyi, piyasalar canlı.”

“Bu sistemden dar gelirliler hariç üretici firmalar, ihracatçılar kâr ediyor. Çarklar dönüyor.”

Ve son olarak “Epistemolojik kopuşu temsil eden heterodoks yaklaşım!”

Maliye Bakanı Nebati’ye göre piyasa tıkır tıkır işliyor. Ancak toprağa ter akıtan, üreten çiftçinin işleri değil; pazarlık usulü ihaleler ile semiren müteahhitlerin işleri tıkır tıkır işliyor.

Heterodoks-ortodoks, yerli-milli, faiz-nas söylemleriyle gizledikleri yağma düzeni sayesinde kazanan hep kasa.

Halkın payına ise sadece zam düşüyor.

Bu düzen böyle gitmemeli!

RECEP YILMAZ

MÜHENDİS